De nieuwe veerpont tussen Grubbenvorst en Velden is vrijdag 8 december gedoopt door Adrie Paulus-Vriend. Zij is lid van de directie van Ton Paulus Veerbedrijf. De veerpont is vervaardigd op de werf van Peter Tinnemans in Maasbracht. Het vaartuig is de eerste in een serie van vier nieuwe Maasveren. Bij de doopplechtigheid spraken de verantwoordelijke wethouders hun tevredenheid uit over het veerbedrijf uit Velden.
Waarom moesten de oude Maasveren vervangen worden?
Ton Paulus, eigenaar van het veerbedrijf: “Die veren zijn zeventig tot tachtig jaar oud en aan die ponten komt steeds meer reparatie en onderhoud. De rekeningen worden steeds hoger. Alles wat je er nieuw instopt, zet nieuwbouw weer verder in tijd van je af. Het blijven oude veren. Dit is pappen en nathouden.”
“Toen vijf jaar geleden het eigendomsrecht van de veren bij de gemeenten kwam te liggen, werd Horst aan de Maas kartrekker en die vroeg of wij de exploitatie van de veren wilden doen, inclusief reparatie en beheer. Ik heb toen gezegd: ‘Ik ga niet door met oude rommel. Ik leg er geen geld meer bij. Er moeten nieuwe veren gekocht worden. Als jullie dat doen, ben ik jullie man. Met de verantwoordelijke wethouders zijn we toen bij een paar bedrijven gaan kijken en ze hadden het snel gezien. Het was heel tastbaar voor hen geworden.”
Henk Kleinstra is veerman op de verbinding Baarlo-Steyl. Hij vertelt: “Mijn eerste werkervaring heb ik opgedaan als matroos op het schip van mijn vader Cor, nu 90 jaar. Wij hebben grind vervoerd in de omstreken van Maasbracht. Daarna heb ik als matroos naar de Duitse kanalen gevaren. Vervolgens heb ik als stuurman gewerkt op de Rijnpassagiersvaart met als eerste schip de Princes Christina van rederij Ketel uit Zutphen. Ten slotte heb ik een eigen vrachtschip, de Elysium, gekocht.”
Het is niet druk vandaag, Henk…
Kleinstra: “Op een dag als vandaag, met hevige sneeuwval, komen er niet veel klanten. Maar er is toch genoeg te doen. Zo moet mijn veer veilig te betreden zijn voor voetgangers en fietsers en te berijden zijn voor auto‘s. Straks moet ik sneeuw ruimen en zout strooien. En natuurlijk de veerstoep schoonhouden. Ook dat hoort bij het beroep van veerman. Wanneer het heel rustig is, lees ik veel. Veel verhalen, die ik van internet haal, lees ik op mijn e-reader.”
Hoe was de reactie van de gemeenten op de vraag om nieuwe veerponten?
Paulus: “’Zeg jij het maar’, zeiden ze. ‘Dan worden de nieuwe veren gebouwd naar het voorbeeld van Beusichem’, zei ik. Wel met enkele aanpassingen. Toen heb ik Harrie Brekelmans als bouwbegeleider van die ponten voorgesteld. Hij kent de praktijk en de theorie. Bovendien kent hij ook de praktijk van het varen met veerponten. Hij heeft de tekeningen gemaakt. Ik denk dat de betrokken gemeenten tevreden kunnen zijn over de geleverde werkzaamheden van Breukelmans.”
Hoe ziet een veerdag er uit?
Kleinstra: “Vandaag werk ik van acht tot twee uur. Ik heb vier dagen vroege dienst, een dag vrij en dan vier dagen late dienst. Ik ben bijna twintig jaar in dienst bij Ton Paulus Veerbedrijf. En het bevalt me nog steeds prima. Kijk eens om je heen: hoe mooi het zicht op de Maas is. Eigenlijk is het heen en weer varen voor mij maar bijzaak”, rondt hij met een glimlach af.
Hoeveel klanten heb je op een dag?
Kleinstra: “Op een zomerdag zet ik duizend fietsers en 150 auto’s over. Op een winterse dag als vandaag veel minder.”
Ton, jullie exploiteren negen veerdiensten. Hoe is het bedrijf zo gegroeid?
Paulus: “In 1914 startte mijn grootvader Gilles het veerbedrijf met de verbinding Velden-Grubbenvorst. Hij verdiende er een centje bij met de vangst van paling. Nadat zijn zoon Herman en kleinzoon Giel het bedrijf voortzetten, nam ik in 1973 de exploitatie van het veer over. In het begin was het geen vetpot. Het was oliecrisis: auto’s bleven weg en daardoor had ik 60 procent minder inkomsten. In 1977 heb ik de exploitatie overgenomen van de veerdienst Lottum-Lomm en in 1979 de veerverbinding Baarlo-Steyl. In 1987 startten we een heel nieuwe veerverbinding tussen Cuijk en Middelaar. Tien jaar later nam ik de exploitatie over van de veerdienst Berg-Meeswijk op de Grensmaas tussen Nederland en België. In september 2001 onderging ons bedrijf nogmaals een uitbreiding met de veerdienst Broekhuizen-Arcen. In 2006 won mijn bedrijf de aanbesteding van de veerdienst Beusichem-Wijk bij Duurstede. In 2013 kwam de veerpont tussen Kessel-Beesel erbij en drie jaar geleden Wijk bij Duurstede-Rijswijk.”
Is veerman op een pont een saai beroep?
Kleinstra: “Welnee, er gebeurt altijd wel iets. Nog maar enkele decennia geleden stond de veerman in weer en wind. Evenals toen is er nu geen vijfdaagse werkweek. Het veer vaart ook in de weekends. Ik heb meer contacten met de klanten dan met collega’s. Hen zie je niet zo vaak, omdat je meestal alleen aan het werk bent. Ik praat veel met mijn klanten over het weer.”
Hoe is het gesteld met de opvolging?
Paulus: “Mijn vrouw Adrie en ik hadden afgesproken dat we door zouden gaan tot het 100-jarig bestaan van de zaak. Toen kwam onze tweede dochter Petra bij ons en zei: ‘Nou pap, ik ben wel geïnteresseerd.’ ‘Stap maar in en we zien wel waar het schip strandt… of niet’, zeiden we. Na een poos beviel het haar wel in het bedrijf. Ze leerde een aantal jaren geleden een jongen kennen, een goede techneut. Ik vroeg hem of hij geïnteresseerd was. Vier jaar geleden is hij mee in de zaak gestapt.”
Petra Paulus is dus de opvolger in het veerbedrijf en haar partner Tom Dorssers neemt het technische gedeelte voor zijn rekening. Petra noemt het eigen baas zijn als belangrijkste drijfveer om als vierde generatie Paulus leiding te gaan geven in het familiebedrijf.
Een familiebedrijf met koninklijke status. Paulus: “Wij hebben in juni 2013 het eeuwfeest gevierd. We hebben het genoegen gehad ‘Hofleverancier’ te worden. Het schildje met die aanduiding heb ik nu vastgespijkerd op de veerpont.”
Tot slot: hoe werkt nou een veerpont als deze, een zogeheten gierpont?
Kleinstra, door de sneeuwvlokken turend naar een voorbijvarend vrachtschip, “Veel klanten hebben met stomme verbazing gekeken naar het kleine gierbootje, dat als een trouwe hond het veer volgt. Waar zou dat voor dienen?”
“Het is een heel oude techniek, uit de 17e eeuw. In het midden van de Maas, op een behoorlijke afstand van mijn veerpont ligt een anker. Aan het anker zitten een lange, zware ketting en een lange draad naar het gierbootje. Van daaruit is het gesplitst in twee touwen, die weer met staaldraden vastzitten op een lier aan beide zijden op mijn veer. Door een draad langer te laten, komt het veer in de stroming van de Maas te liggen en door de druk die daardoor ontstaat, vaart mijn veer vanzelf naar de overkant.”
Vroeger had je 3 gierponten
Veerbaas Tonny Beeks heeft er 2 van afgehaald en dat lukte ook
Met een te varen .