Geen dag hetzelfde heet het boek dat René Overveld schreef over zijn werkzame leven. Het geeft een goed beeld van de ontwikkeling van de binnentankvaart in de afgelopen vijftig jaar. Een periode waarin die tak tot volle bloei kwam.
Zo lang was René Overveld namelijk actief in en voor de binnenvaart. Het grootste deel bij rederij Van Ommeren en diens opvolgers Vopak en Interstream Barging. Begonnen als lichtmatroos doorliep hij alle rangen aan boord en daarna groeide hij door tot walkapitein en fleetmanager. Daarnaast zette hij zijn ervaring en deskundigheid in binnen- en buitenland in voor de binnen(tank)vaart.
Met name op het gebied van opleidingen, veiligheid en milieu. Ook na zijn pensionering in 2019 ging hij daar nog mee door, onder andere namens brancheorganisatie BLN en later KBN. Er komen zaken aan de orde waar mensen misschien over gaan nadenken als ze het boek lezen
Hoe ontstond het idee voor het boek?
“Medio vorig jaar was mijn laatste vergadering van het ADN-comité in Genève. De voorzitter zei dat er in al die jaren dat ik er lid van was, best veel gebeurd is en dat het goed zou zijn om dat voor het nageslacht vast te leggen. Toen dacht ik: ja, dat ga ik doen. Ik ben in januari begonnen en in mei was het zo goed als klaar. In juni ben ik met de uitgever gaan praten, een maand later was het boek klaar.”
Je hebt je altijd breed ingezet voor de binnenvaart, maar met extra focus op de veiligheid. Hoe kwam dat?
“Ik was nauw betrokken bij de afhandeling en nasleep van het verschrikkelijke ongeluk met de tanker Avanti in 1999: de brand en explosie in Dormagen, waarbij drie mensen overleden. Dat schip bevrachtten wij toen als Van Ommeren. Dat heeft een behoorlijke impact gehad. Ook op mijzelf: hoe ik tegenover veiligheid stond, vooral als het ging om het vervoer van gevaarlijke stoffen. In het boek komen die gebeurtenis en de gevolgen – de
onderzoeken, rechtszaken en wetgeving – dan ook aan de orde. Ze vormen in feite de rode draad.”
De toedracht is nooit definitief boven water gekomen, hè?
“Zo’n ongeval komt wel bij je aan. Dat we niet weten wat er nou precies is gebeurd, is nog steeds heel erg onbevredigend. Naar aanleiding van dat ongeluk heb ik op een aantal zaken altijd gehamerd. Bijvoorbeeld dat bekend is hoeveel mensen aan boord zijn. In die nacht in mei ‘99 vroegen de politie en brandweer mij dat – en ik wist het niet. Dat vond ik heel erg.
We hadden zelf veertig schepen met 220 man personeel. Daar wist ik wie er aan boord zat en wie er in de vrije week was. Dat werd allemaal bijgehouden. Maar daarnaast hadden we nog een stuk of zeventig, tachtig particuliere eigenaars die voor ons voeren. Die allemaal hun eigen bemanning regelden. Daar hebben we van alles aan gedaan om het ook bij hen goed in kaart te krijgen.”
Heeft dit boek als doel mensen bewuster te maken van veiligheid?
“Nee, eerlijk gezegd niet. Maar hopelijk helpt het wel daarbij. Ik heb gewoon over mijn leven en mijn werk geschreven. En daarbij komen zaken aan de orde waar mensen misschien over gaan nadenken als ze het lezen.
Ik laat zien dat ik zelf ook niet onfeilbaar was. Dat ik bijvoorbeeld heb misgepakt op de Westerschelde. Ik zag een dikke stip op mijn radarbeeld aan voor een groene gasboei. Wat uiteindelijk een kabelbord bleek te zijn.
Foutjes kun je altijd maken. Maar daar moet je wel van leren. En vooral niet denken dat je het allemaal wel weet. Daardoor gaat het vaak mis… Dat mensen denken: ik heb het al zo vaak gedaan, dus het gaat nu ook wel goed.”
Er is veel verbeterd op het gebied van milieu en veiligheid…
“De sector heeft een enorme evolutie doorgemaakt sinds ik begon in 1970 met varen. Op technisch vlak, maar ook qua mensen en hun vakkennis. Dat haal je allemaal uit het boek. Het geeft een overzicht van de afgelopen vijftig jaar. Met de grote veranderingen, zoals de overgang van enkelwandige naar dubbelwandige tankers bijvoorbeeld. Dat was best wel een dingetje. Er moesten iets van 850 dubbelwandige schepen komen.
Hoe ga je dat dan aanvliegen? Daar hebben wij als bedrijfstak zelf veel invloed op gehad. Daar heeft de overheid ons in gevolgd. Daar ben ik wel blij mee. Alles wat wij voorstelden, namen ze eigenlijk over. Zoiets kon niet zomaar van vandaag op morgen. Dus vandaar dat we voor een vrij lange overgangstermijn kozen. Dat heeft goed gewerkt.”
Een actueel thema is het verbod op varend ontgassen en het optuigen van de voorzieningen om bij walinstallaties te kunnen ontgassen. Daar praat je nog steeds over mee, toch?
“Klopt, ik ben namens de binnenvaart nog steeds betrokken bij de stuurgroep varend ontgassen. Het CDNI-verdrag moet alleen nog door Zwitserland worden geratificeerd. En dan wordt het met ingang van 1 juli 2024 verboden om met name de benzeenhoudende stoffen te ontgassen naar de buitenlucht.
Minister Harbers wil meteen al fase 1 en fase 2 laten ingaan en gaf aan zich daar in Europa sterk voor te maken. Maar goed, Harbers is in de tussentijd demissionair geworden. Ik weet niet of hij nog wel zulke grote bokshandschoenen aan heeft. Als binnenvaart zijn we er in ieder geval helemaal klaar mee, met varend ontgassen.”
Heb je al reacties gekregen op het boek?
“Het boek is inmiddels meer dan 250 keer besteld. Dat vind ik toch wel behoorlijk. Toen ik eraan begon en ook toen het klaar was, dacht ik: wie gaat dit eigenlijk lezen? Ik dacht
misschien alleen bekenden, de mensen om me heen. Maar het zijn er dus meer. Dat vind ik toch wel fijn. Al besef ik dat het een kleine doelgroep is.
Ik heb best veel appjes, mailtjes en telefoontjes gekregen. Dat het makkelijk leest en een goed beeld geeft van de binnenvaart. Degenen die me wat beter kennen, zeggen dat ik schrijf zoals ik praat.”
Hoe kunnen mensen aan het boek komen?
“Het boek is te bestellen op www.boekenbestellen.nl. Het is ook via de gewone boekhandel te koop, maar via de website heb je het boek het snelst in huis.”
Geen dag hetzelfde kost 21,95 euro (exclusief bezorgkosten).
