Het kabinet steekt 50 miljoen euro in Zero Emissie Services (ZES) om de binnenvaart versneld te verduurzamen via het energiesysteem met batterijcontainers. Dat geldt komt uit het Nationaal Groeifonds.
De ministers Adriaansens van Economische Zaken en Klimaat en Kaag van Financiën maakten 14 april bekend waar het geld uit de tweede ronde van het Nationaal Groeifonds naar toe gaat. Het gaat in totaal om een investering van 5 miljard euro voor in totaal 28 projecten die moeten zorgen voor duurzame economische groei in Nederland.
Het Nationaal Groeifonds is in 2020 gestart met als doel om het duurzaam verdienvermogen van Nederland te versterken. Het heeft bij de start 20 miljard euro beschikbaar gekregen voor investeringen in kennisontwikkeling, infrastructuur en onderzoek, ontwikkeling en innovatie.
Emissieloos
Zero Emission Services biedt met zijn uitwisselbare batterijcontainers een volledig producten- en dienstenpakket voor emissieloos varen. Het zal het toegekende geld gebruiken voor de ontwikkeling van 75 batterijcontainers (ZESpacks), veertien docking stations om de ZESpacks te laden en 45 geëlektrificeerde binnenvaartschepen.
“Dit is niet alleen goed nieuws voor de binnenvaartsector en voor ZES, maar leidt bovenal tot een betere leefomgeving”, reageert Bart Hoevenaars, CEO van ZES. “Nu wordt echt schoon varen mogelijk, dus zonder uitstoot van CO2, stikstof en fijnstof. Daarnaast is het ook nog geluidloos.”
“Het Nationaal Groeifonds steunt schippers bij de investering in een elektrische aandrijflijn. Zero Emission Services kan nu investeren in het kostbaarste deel, de batterijcontainers, zodat deze schippers alleen betalen voor gebruik. Ook kunnen er met de steun publiek toegankelijke laadstations gerealiseerd worden aan enkele cruciale vaarroutes voor de binnenvaart in Nederland. Door het mogelijk te maken om tegelijkertijd te investeren in deze drie zaken, wordt het bekende kip-ei-probleem voor groen transport doorbroken.”
We danken het ministerie van I&W voor de samenwerking in het afgelopen jaar om gezamenlijk dit zorgvuldige proces te doorlopen. Samen met hen, zijn wij ervan overtuigd dat het Nationaal Groeifonds de concurrentiepositie van deze belangrijke transportsector voor Nederland met deze steun verstevigt.”
Versneld opschalen
Als niet gelijktijdig in elektrisch aangedreven schepen, batterijcontainers en laadinfrastructuur geïnvesteerd wordt, laat de doorbraak richting zero-emissie op zich wachten, zo is de redenering. ZESpacks kunnen niet gebruikt worden zonder schepen met een elektrische aandrijflijn en zonder laadinfrastructuur kunnen ze niet worden opgeladen. Samenwerking en afstemming tussen betrokken partijen is cruciaal, aldus ZES. “De investering van 50 miljoen maakt het mogelijk om gelijktijdig te investeren in de laadinfrastructuur, de energiedragers en de
schepen met een elektrische aandrijflijn.”
ZES draait inmiddels meer dan een half jaar. Het eerste schip, de Alphenaar van CCT, vaart sinds september 2021 met de verwisselbare energiecontainers. Het schip vaart tussen Alphen aan den Rijn en Moerdijk voor Heineken. “Heineken en zijn vervoerder CCT leverden beiden een aanzienlijke inspanning om het eerste zero-emissie binnenvaartschip met het ZES-systeem te kunnen laten varen. Met behulp van de investering van het Nationaal Groeifonds kan het aantal schepen, batterijen en laadstations versneld opgeschaald worden.”
Als de eerste 45 schepen met hulp van deze investering varen, is de verwachting dat de markt op eigen kracht het aantal schepen, batterijcontainer en laadstations kan laten groeien.
Opslaan
Als in Nederland volledig wordt overgestapt op zero-emissie binnenvaartschepen zal dit tot 2050 6,6 miljoen ton CO2 besparen en tot 17.500 ton aan NOx, heeft ZES becijferd. “Hierdoor worden steden, natuurgebieden en (binnen)havens schoner en geluidsarmer.”
Het gebruik van de ZESpacks kan ook de toepasbaarheid van zon- en windparken versterken, doordat ze opgewekte energie kunnen opslaan tot het moment dat de energie daadwerkelijk gevraagd wordt, aldus ZES. “De fysieke infrastructuur voor de docking stations is dus een bouwsteen voor een lokale ‘clean energy hub’. Naast het opladen van de batterijcontainers op basis van schone energie, biedt een docking station ook mogelijkheden om het elektriciteitsnet te versterken. De batterijcontainers die hier worden geladen, kunnen namelijk ook gebruikt worden om het energienetwerk te balanceren. Een steeds actueler thema in Nederland.
Verdienvermogen
ZES draagt volgens eigen zeggen ook bij aan het doel van het Nationaal Groeifonds om het duurzaam verdienvermogen van Nederland te versterken: “Het innovatieve karakter van het ZES-concept zorgt onder andere voor banen in de nieuwbouw en ombouw van schepen. Bestaande schepen kunnen immers omgebouwd worden tot elektrisch aangedreven schepen. Andere banen worden gecreëerd binnen de dagelijkse operatie van docking stations en andere onderdelen binnen de waardeketen. Het ZES-systeem biedt Nederland mogelijkheden om de voorsprong als belangrijke, innovatieve logistieke sector te behouden en kan als voorbeeld dienen voor vergelijkbare uitdagingen in andere sectoren.”
Nieuwe aandeelhouder
ZES werd, met steun van het ministerie van Infrastructuur & Waterstaat, opgericht door ING, Wärtsilä, Engie en Havenbedrijf Rotterdam. Sinds maart heeft het bedrijf een nieuwe aandeelhouder: Ebusco nam het 40-procentsbelang over van energiebedrijf Engie. Ebusco is een Nederlandse fabrikant van volledig elektrische bussen. Het verwerven van een belang in ZES past in Ebusco’s strategie en missie om bij te dragen aan een betere leefomgeving door veilige, duurzame, emissievrije en betaalbare transportecosystemen mogelijk te maken.
ZES kan profiteren van Ebusco’s ervaring met heavy duty-batterijen en batterijmanagementsystemen. De busfabrikant uit Deurne heeft de laatste jaren Mobile Energy Containers (MEC’s) ontwikkeld, die kunnen worden geïntegreerd in het ZES-concept. Ebusco heeft ook al uitgebreide ervaring met het monitoren van zijn busvloot en laadinfrastructuur via het eigen softwareplatform Ebusco Live.
