Het milieulabel dat als onderdeel van de Nederlandse Green Deal Binnenvaart mogelijk dit jaar wordt ingevoerd, maakt de verschillen in uitstoot tussen schepen op een objectieve manier zichtbaar. Rabobank verwacht “dat dit impact heeft op de markt omdat partijen zoals als havenbedrijven, verladers en banken dit milieulabel laten meewegen in bijvoorbeeld toegang tot vaarwegen, contracten of financiering”.
Dat stelt Marco van Beek, sectormanager Binnenvaart op de website van de Rabobank. Hij geeft een analyse van de actuele cijfers en trends in de branche.
De binnenvaartsector ontkomt er niet aan te verduurzamen. Dat kost veel geld. “Ondernemers in de binnenvaart hebben de komende jaren te maken met maatschappelijke druk en wet- en regelgeving op het gebied van verduurzaming. Zo moeten ondernemers investeren in schonere motoren of nabehandelingsinstallaties om de uitstoot van schepen te verminderen. Maar die opties zijn veel duurder dan de nu gangbare motoren van schepen.”
Duurder
Op basis van eigen onderzoek verwacht Rabobank dat een groot deel van de binnenvaartvloot niet in staat is om deze investeringen zelfstandig te doen. “Nationale of Europese ondersteuning is dan nodig, want het is duidelijk dat verduurzamen veel geld kost.”
De Green Deal van de Europese Commissie kan ook gunstig uitpakken voor sector doordat een ambitie daaruit is om het vervoer over water met 25 procent te laten stijgen, aldus Van Beek. “Daardoor ontstaan er mogelijkheden voor bedrijven die zich onderscheiden op het gebied van duurzaamheid.”
Minder kleine schepen
De maatschappelijke trend van vergroenen zal invloed hebben op de omvang en samenstelling van de vloot. Van Beek: “Investeren in een nieuwe motor zal namelijk niet voor elke ondernemer haalbaar zijn. Door de wet- en regelgeving voor nieuwe en duurdere scheepsmotoren (Stage V) krijgen namelijk vooral de oudere en kleinere schepen in de vloot minder mogelijkheden om hierin te investeren. Het vermogen van de ondernemers is in veel gevallen te beperkt en financiers zijn mede daardoor terughoudend.”
Rabobank verwacht daarom dat de jarenlange afname van schepen kleiner dan 86 meter versneld doorzet. Van Beek waarschuwt: “Hierdoor ontstaat dan een mogelijke ‘reverse modal shift’. Dat betekent een maatschappelijk ongewenste situatie: de lading die deze schepen vervoeren, wordt dan niet meer over het water, maar over bijvoorbeeld de weg vervoert. Dat zorgt voor extra drukte op onze wegen.”
Meer eigenaren met meerdere schepen
De vloot van schepen groter dan 86 meter, lijkt volgens Rabobank de beste kaarten voor de toekomst te hebben. “In dit segment van de markt zien we de meeste nieuwbouw van schepen en investeren in nieuwe motoren is voor bestaande schepen nog haalbaar.”
De bank voorziet dat het aantal eigenaren met meerdere schepen blijft groeien. “Daarmee versnelt ook de afname van het aantal eigenaren met één schip. Ondernemers met meerdere schepen kunnen vaak investeren om te blijven voldoen aan de nieuwste eisen. Ook zien we dat deze ondernemingen vaker opdrachtgevers voor langere tijd aan zich binden.”
Energietransitie
Het vervoer over water is in 2020 minder hard geraakt door corona dan veel andere sectoren, aldus Van Beek. Het laatste kwartaal deed zich zelfs een onverwacht sterk herstel voor en 2021 begon goed. Maar het verwachte economische herstel in 2021 leidt niet direct tot een perspectief van ‘business as usual’ voor de binnenvaart. De impact van trends die al vóór corona speelden wordt steeds groter: energietransitie, klimaat en vergroening. “We verwachten dat het totale ladingvolume de komende jaren zeer beperkt groeit.”
Bij de droge lading is door de energietransitie met name bij kolen al jarenlang een daling van het volume aan de gang. “De komende jaren verwachten we dat de sector ook de impact van de stikstofcrisis merkt. Deze crisis leidt namelijk tot een daling in het vervoer van bouwstoffen.”
tankvaart: chemie vangt daling olie op
Een positieve uitzondering is het vervoer van containers, een trend die ook al jaren te merken is. “Ook in 2020 was er sprake van groei in het aantal containers. We verwachten dan ook dat deze groei doorzet.”
Voor de natte lading verwacht Rabobank dat de afname van vervoer en opslag van olie en olieproducten wordt opgevangen door een toename in het vervoer van chemische producten. “De vraag naar minerale olieproducten neemt bijvoorbeeld af door het toenemende aantal elektrische auto’s. Verder verwachten wij dat ook de vraag naar olie daalt door de coronacrisis, het vele thuiswerken en veel minder gemaakte reiskilometers. De meest positieve vooruitzichten in de tankvaart zijn voor de chemie.”
Eerst de vrachtprijs verdubbelen dan kunnen de ondernemers idd groen worden EERDER NIET!!!!
Als ik het goed begrijp komt er willens en wetens een label waar de kleine schepen het loodje leggen. Wat jammer dat er regeltjes verzonnen worden waardoor het lijkt dat we groener worden maar mensen gedwongen worden om te investeren. IK heb het gevoel dat we werkgelegenheid aan het creëren zijn en als dat zo is is het niet groener. Laat de Politiek en BLN en CBRB eens eerlijk zijn. En als ze dan iets nuttigs willen doen zorg dat het ons sociaal economisch beter gaat zodat we het vergroenen zelf kunnen betalen. Want zolang onze opdrachtgevers ons uitmelken om de goedkoopste te vinden en niet bereid zijn om groen vervoer te betalen zal het nooit niks worden.