Er moet een ‘Deltaplan Bruggen’ komen, vindt afdelingsvoorzitter Henk van Laar van Schippersvereniging Schuttevaer Rijnstreek. “Dan kunnen we tijdig op de alarmknop drukken om te voorkomen dat overheden bij nieuwe of vervangende bruggen kiezen voor een vaste variant.”
Van Laar lanceerde het idee tijdens de afdelingsjaarvergadering in Alphen aan den Rijn. In 2022 presenteerde de afdeling Rijnstreek het rapport Binnenvaart in 2030: Groener door het Groene Hart. Met daarin onder meer de kansen om vervoer over water nog beter te benutten in de regio als duurzame transportvorm. Waarbij “een robuust vaarwegennet” onmisbaar is. Daarbij spelen betrouwbare en beweegbare bruggen een sleutelrol.
Aquaduct
Secretaris Marco Wubben had op 21 januari in zijn jaarverslag al meerdere probleembruggen in Zuid-Holland genoemd, zoals de kapotte Spaanse Brug en de Coolhavenbrug in Rotterdam en de plannen voor de nieuwe Gelatinebrug in Delft en de vervanging van de Lammebrug in Leiden.
Henk van Laar voegde er flink wat projecten aan toe. Zoals de al jaren gaande zoektocht van de provincie Zuid-Holland naar een extra verbinding over de Gouwe (tussen Alphen aan den Rijn en Boskoop). Als het aan de SVS ligt, kiest Provincie Zuid-Holland daar voor een aquaduct, zodat de scheepvaart niet nóg een obstakel erbij krijgt op de toch al kwetsbare vaarroute (door de monumentale en storingsgevoelige bruggen die er liggen).
Veel kans op een aquaduct lijkt er echter niet te zijn, afgaande op het voorzichtige antwoord van de bij de jaarvergadering aanwezige gedeputeerde Jeannette Baljeu (onder andere van Water): het is nog onduidelijk waar de nieuwe weg en verbinding komen, hoe die eruit gaat zien en of er geld is voor een aquaduct. Dat is namelijk duurder dan een brug.
Geld speelt ook een rol bij de uiteindelijke keuze voor de vervanging van de Steekterbrug, weet Van Laar. Nu ligt er in Alphen aan den Rijn een basculebrug over de Oude Rijn. Maar SVS Rijnstreek vreest dat de nieuwe brug een vaste wordt.
“Die kost dan 40 miljoen euro, en een beweegbare brug 55 miljoen euro. Omdat ook de provincie haar geld maar één keer kan uitgeven, neigt men naar de goedkope aanleg van een vaste brug. Met het ‘vastlassen’ wordt de vaarweg naar Woerden echter voor de eeuwigheid beperkt”, waarschuwde de voorzitter.
Vastlassen
Hij maakt zich grote zorgen over de staat van bruggen en de trend om voor vaste varianten te kiezen. Zoals Rijkswaterstaat heeft gedaan bij de Giessenbrug over de Delfshavense Schie in Rotterdam. De brug in de A20 kan al jaren niet meer open en aangezien de openingen hinderlijk zouden zijn voor het wegverkeer op de ring van Rotterdam wordt de vervanger een vaste brug – zij het dat de doorvaarthoogte van 5,40 naar 6,60 meter gaat.
Van Laar vreest dat hier “een gevaarlijk precedent” van uitgaat: straks breidt “de neiging om bruggen vast te lassen” over het hele land uit. Daarom lanceerde hij het idee van een Deltaplan Bruggen. “Waarin we een landelijk beeld ontwikkelen zodat we tijdig op de alarmknop drukken als het fout dreigt te gaan. Vergelijkbaar met het Vaarwegenbeleidsplan dat we vroeger maakten als sector.”
Gedeputeerde Baljeu is ook teleurgesteld dat de nieuwe Giessenbrug niet open kan, vertelde ze. “Wij hadden gehoopt dat het een beweegbare brug zou worden. Zeker omdat dit een route is waar nog veel binnenvaart komt.” Maar ze begrijpt het wel. Het rijk heeft dezelfde afwegingen als de provincie bij de Steekterbrug: de bouw van een beweegbare variant is duurder en hetzelfde geldt voor het onderhoud in alle jaren daarna.
Fusieperikelen
Van Laar ging in zijn jaarrede ook in op de fusieperikelen binnen Koninklijke Binnenvaart Nederland, en de positie van (de leden van) Schippersvereniging Schuttevaer daarbinnen. Hij vroeg om verbindend leiderschap, want dat ontbreekt, constateerde Van Laar. Hij maakte een vergelijking met de fabel van de kip met de gouden eieren: SVS en de afdelingen moeten gekoesterd worden, niet geslacht.
Hij vatte het probleem samen: “wie mag wat en waarvoor is hoeveel geld beschikbaar?” Hij wees op de nieuwe BTW-wetgeving die het lastig of zelfs onmogelijk maakt om natuurlijke personen (de B-leden van SVS) als lid te hebben van een ondernemersvereniging, zoals KBN is. “Maar de kip, dat zijn de mensen… Dat is de belangrijkste asset. En we zijn sinds 2015 een hoop mensen kwijtgeraakt binnen BLN en KBN.”
Koninklijke Schippers Vereniging Schuttevaer was (en is) volgens Van Laar “de best functionerende en effectieve vereniging in de binnenvaart. Al meer dan 170 jaar. Met maximale betrokkenheid van de leden, met maximale wortels in de regio, met een groot corps aan vrijwilligers (en B-leden!), die bij weer en wind strijden voor het belang van goede vaarwegen. Een vereniging die in 2014 nog meer dan een half miljoen euro aan contributie opleverde en met een reputatie die staat als een dijk.”
Overigens hebben de andere partners in KBN natuurlijk ook sterke eigenschappen, Op het social-economisch terrein. Die mogen ook gezien worden. Maar het mag geen tegenstelling worden: geen wij tegen zijn. Ik vraag verbindend leiderschap. Niet polariserend en bureaucratisch. Los het probleem op en schiet daar een beetje mee op.”
Hoe hard de interne problemen aankomen, werd duidelijk bij de bestuursverkiezing van SVS Rijnstreek. Andries de Weerd, Frans Bocxe, Paul Groenen en Rob van Ruiten waren statutair aftredend en herkiesbaar. Het applaus betekende dat de leden niet hoefden te stemmen.
Penningmeester Jan Niemeijer zwaaide uit onvrede met het fusieproces echter af. De afdeling was hem dankbaar voor alle jaren inzet en benoemde hem tot erelid.
