Op zaterdag 30 oktober arriveert een oude bekende bij Museumwerf Vreeswijk. Het is woon-/atelierschip De Zwerver van kunstenaar Nieuwenkamp! Het schip gaat naar de Museumwerf voor groot onderhoud. De Museumwerf is blij met de komst van dit legendarische schip met het bijzondere, originele oudhollandse interieur.
Aanvankelijk vertrok De Zwerver naar de Edamse Scheepswerf Groot voor groot onderhoud. Edam was geen willekeurig gekozen bestemming. Vanuit vertrekpunt Naarden is Edam over water goed bereikbaar. Maar belangrijker was dat het stadje ooit ‘s Zwervers thuishaven was. Veelzijdig kunstenaar Wijnand Otto Jan Nieuwenkamp (1874-1950) was er geliefd nadat hij Edam begin 20e eeuw op tekeningen en etsen had vereeuwigd. Hij ging er uiteindelijk wonen en liet de stad een rijke erfenis na.
Twijfel
De Zwerver werd door de Edamse bevolking met groot enthousiasme ontvangen. In de planning was genoeg tijd ingeruimd voor een bezoek aan het atelierschip. Er vonden rondleidingen plaats en een lezing over Nieuwenkamp en zijn schip.
Naarmate de Edamse werfbaas De Zwerver beter leerde kennen, groeide zijn twijfel over de veiligheid van het schip op zijn helling. Omdat hij bang was het kwetsbare interieur te beschadiging, blies hij de werfbeurt te elfder ure af.
Uitkomst
De vraag rees waar De Zwerver dan op korte termijn naar toe zou kunnen. Museumwerf Vreeswijk bood uitkomst. Het toeval wil dat daar op de helling binnenkort een plek vrijkomt zodat De Zwerver daar direct naartoe kan. IJs en weder dienende arriveert het atelierschip bij de Museumwerf op zaterdag 30 oktober.
De Museumwerf is er blij mee. De Zwerver is zo’n bijzonder woonschip met een uitzonderlijke geschiedenis dat het museum dit graag deelt met het publiek. Samen met het onderhoud draagt de openstelling bij aan het behoud van het atelierschip.
(foto Cisca de Ruiter / Museumwerf Vreeswijk)
Atelier
Veelzijdig kunstenaar Wijnand Otto Jan Nieuwenkamp (1874-1950) was de ontwerper en mede-bouwer van De Zwerver (1900). Hij voorzag het interieur van glas-in-lood, houtsnijwerk, tegeltableaus en onderdelen uit oude slooppanden. Bij De Zwerver bevindt de verrassing zich dus vooral aan de binnenzijde. Daar waan je je in een 18e-eeuws grachtenpand.
Nieuwenkamp en zijn vrouw Anna Wilbrink (1871-1954) en hun kinderen woonden aan boord en trokken rond door Nederland, België en Duitsland. Nieuwenkamp gebruikte het schip ook als atelier, drukkerij, exporuimte en verkooppunt van zijn werken waarvan een deel in musea is te zien. In 1949, een jaar voordat de kunstenaar stierf, verkocht hij zijn geliefde Zwerver.
Stichting
In 2011 kwam het schip zonder ligplaats in handen van Stichting Museum Nieuwenkamp (opgericht in 1949). Museumwerf Vreeswijk gaf die stichting de gelegenheid een nieuwe functie en ligplaats voor De Zwerver te vinden door het atelierschip gedurende de periode 2011-2015 onderdak te verlenen. Het schip werd daarbij opengesteld voor het publiek.
Nadat Jachthaven Naarden (Marina Parcs) De Zwerver wilde opnemen in het businessplan en een vaste plek vrijmaakte voor het schip als bijzondere bed & breakfast, kon worden overgegaan tot een grootscheepse restauratie. Daartoe vertrok De Zwerver eind 2014 naar een scheepswerf in Delft. In 2016 keerde het schip nog even terug naar Vreeswijk voor deelname aan de erfgoedmanifestatie VreeswijkVolVaart! waarna het schip koers zette naar zijn nieuwe bestemming in Naarden.
Vijf jaar later heeft de Museumwerf het atelierschip weer eventjes in haar midden.
(Update 22-10-2021: De Zwerver zou 25 oktober arriveren. Dat is uitgesteld naar 30 oktober. De geplande rondleidingen op 27 vervallen daardoor.)
