Hoe is Rotterdam erin geslaagd de belangrijkste Europese containerhaven te worden en wie waren daarvoor bepalend? Die en andere vragen komen aan bod in Rotterdamse Containerkopstukken, het boek dat 21 november in het Schielandshuis werd gepresenteerd.
Het door ProMedia uitgegeven boek bevat onder meer twaalf portretten van de belangrijkste pioniers als het gaat om de ontwikkeling van Rotterdam als containermainport. Bij een enquête kwam oud-minister Neelie Kroes met ruime cijfers als winnares naar boven. Zij siert de cover samen met de nummers 2 en 3: Gerrit Wormmeester (ECT-directeur van 1970 tot 1992 en bedenker van de deels geautomatiseerde Delta-terminal op de Maasvlakte) en binnenvaartondernemer Hein Danser (oprichter van Danser Group).
Neelie Kroes
In die top 3 kan Bart Kuipers zich helemaal vinden. “Samen vertegenwoordigen zij het beleid van de overheid, de overslag in de haven en het achterlandtransport.’ De binnenvaart telt mee, want ook Jos Denis, die directeur was van containerrederij CCS, wordt met een hoofdstuk geëerd.
Kuipers, als onderzoeker verbonden aan de Erasmus Universiteit, was initiatiefnemer van het boek en samen met collega-onderzoekers Dirk Koppenol, Klara Paardenkooper en Hugo van Driel ook auteur van Rotterdamse Containerkopstukken.
Neelie Kroes, die het eerste exemplaar in ontvangst nam, was namens de VVD minister van Verkeer en Waterstaat van 192 tot 1987. Ze gaf vorm aan het mainportbeleid, stond aan de wieg van Nederland Distributieland én legde de basis voor de aanleg van de Tweede Maasvlakte en de Betuweroute.
Honderd jaar containermainport
De subtitel van het boek luidt ‘Honderd jaar containermainport Rotterdam: 1966-2066’. De schrijvers/onderzoekers blikken namelijk ook nadrukkelijk vooruit. Bart Kuipers lichtte bij de presentatie al een stukje van de sluier: “De gouden jaren zijn achter de rug. De boomis wel over. Er zal geen Derde Maasvlakte nodig zijn voor containers. Met wat er nu ligt, kunnen we best vijftig jaar vooruit.”
Als er nieuw land gewonnen wordt, zal dat volgens hem zijn om ruimte te geven aan de nieuwe kansen: offshore wind en zeelandbouw.
“Binnenvaart is beter”
“Er is nog heel veel groei mogelijk op het spoor, maar het wachten is op vervoersconcepten die grote aantallen containers combineren op langere afstanden”, zei Cor Hoenders, een van de geportretteerde kopstukken, bij de presentatie van het boek. Hij was initiator en eerste directeur van het Rail Service Center. Tegenwoordig is Hoenders directeur van Rail Cargo Information Netherlands.
In het vervoer naar en van het Ruhrgebied liggen nauwelijks kansen voor het spoor, aldus Hoenders. “Daar zijn wij niet zo goed in. Dan is de binnenvaart veel beter. Onze kansen liggen vooral in de groei van continentale lading. Bijvoorbeeld naar Italië.”
“De haven moet het inderdaad van de binnenvaart hebben”, reageerde Ben Maelissa. De directeur van Danser Group zat op het podium als vervanger van Hein Danser, die in 2004 overleed. Mevrouw Danser was wél aanwezig. “Het vervoer van containers over water gaat zeker nog groeien. Er is nog volop ruimte op het water. We zullen het alleen wel efficiënter moeten gaan doen. Daar werken we aan.”
Pioniers
Andere pioniers die in het boek aan bod komen zijn ondernemers, wetenschappers en vier directeuren van Havenbedrijf Rotterdam: Frans Posthuma, Henk Molenaar, Willem Scholten en Allard Castelein. De laatste leidt het HbR momenteel. “Hij hoort zeker in het boek”, grapte Kuipers, “U kunt lezen wat hij allemaal voor elkaar heeft gekregen voor de haven in de komende twintig jaar.”
Zijn voorganger Henk Molenaar – van 1980 tot 1992 directeur van wat toen nog het Gemeentelijk Havenbedrijf Rotterdam was – wees op het belang van de binnenvaart. Voor de Rotterdamse haven en voor het containersucces. “We zijn gezegend met de Rijn.”
Hij haalde aan dat het echter niet eenvoudig was voor de binnenvaart om een aandeel te bemachtigen in de containerstromen: “Als je weet hoe diep de familie Danser heeft moeten gaan… Wat een grote stap het was om in 1982 definitief en helemaal op containers in te zetten. Er waren er meer, maar de meesten hebben het niet gered.”
Rotterdamse Containerkopstukken kost 32,50 euro en is te bestellen bij Nieuwsblad Transport.
