Vroeg of laat moet de bemanningsregeling voor de binnenvaart op de schop (en niet alleen de naam ervan). Je wordt dagelijks om de oren geslagen met de razendsnelle technische ontwikkelingen waarvan de binnenvaart ook gretig gebruik wil maken, maar de voorschriften voor bemanningssterkte stammen uit de tijd dat moeders op de sluis in een telefooncel met de kinderen op het internaat ging bellen. Als tijdsbeeld doet dat wel iets, hoewel het een idioot idee zou zijn dat de schippersvrouw wordt vervangen door een computer of robot of zo (nieuwe televisieserie: Schipper zoekt Robot).
Het is lastig om de koers te wijzigen als je middenin een stroomversnelling zit. Maar wat nu als die stroomversnelling nooit meer ophoudt. Elke beslissing die je nu neemt, is bij de toepassing ervan gebaseerd op achterhaalde feiten. Wil je niet langer achter de feiten aanrennen, dan moet je anticiperen op wat er nog gaat komen, met nieuwe regels in plaats van aanpassingen. Regels die innovatie en ontwikkeling aanmoedigen in plaats van afremmen. Hoe werkt dat? Het gaat om een variabele bemensingsregeling. Aan boord van elk binnenschip is een (groot) aantal activiteiten noodzakelijk voor een veilige, vlotte vaart.
We weten inmiddels dat elke activiteit aan boord – vooralsnog in theorie maar vergis je niet – kan worden overgenomen door een al dan niet elektronisch apparaat. Je kan al die activiteiten een waarde geven afhankelijk van hoe groot de bijdrage aan de werkdruk aan boord en waar je vaart (rivier of kanaal) en die omzetten in in punten menskracht, mensuren, en opleiding en ervaring. Investeer je in genoeg waardepunten, dan valt er een bemensingslid af. Dan wordt het ineens wel akelig aantrekkelijk om het schip state-of-the-art uit te rusten en zo de personeelskosten te drukken. Goed voor de uitstraling en de concurrentiepositie van de sector en de overheid houdt de hand op de knip want met zulke aantrekkelijke effecten wordt subsidie een achterhaald instrument.
Dit is niet leuk voor de schipper die niet van plan is zijn schip te innoveren. Hoewel de consequenties niet veranderen: ook met die variabele bemensingsregels moet je investeren om te innoveren. Doe je dat niet, dan houd je op korte termijn geld over en als het niet lukt met de innovatie van die ondernemers die wel investeerden, dan sta je lachend aan de zijlijn. Maar wel aan de zijlijn.
Bijkomend en welkom effect van een variabele bemensingsregeling is dat het personeelstekort omlaag gebracht kan worden. Dat mag
natuurlijk geen reden zijn om voor een variabele bemensingsregeling te kiezen, maar het is wel lekker meegenomen.
