In het Actieplan Kernnet Vaarwegen 2025-2030 heeft Noord-Holland onlangs haar plannen voor de komende vijf jaar vastgelegd. Voor het transport van goederen zijn de vaarwegen volgens de provincie een volwaardig alternatief voor de wegen. Nord-Holland hanteert als principe: varen als het kan, rijden als het moet. Het Kernnet is het vaarwegennetwerk waar zich de grootste kansen voor groei van de binnenvaart (en de recreatievaart) voordoen.
Met het actieplan wil de provincie integraal, eenduidig en duidelijk beleid voeren op de vaarwegen in Noord-Holland. Er zijn twee kernnetten: voor de beroepsvaart (bestaand uit vaarwegen met CEMT-klasse III en IV) en voor de recreatievaart (BRTN-klassen A t/m D) en strekt zich uit van de Kop van Noord-Holland tot en met het Amsterdam-Rijnkanaal.
Het principe ‘houden wat je hebt’ bij kunstwerken sluit niet altijd meer aan op het potentieel gebruik van de vaarweg. De provincie introduceert daarom ook het principe ‘inrichten naar functie’. Daarbij kunnen de dimensies van een vaarweg of kunstwerk worden aangepast aan het huidige en toekomstige gebruik van die vaarweg. Op vaarwegen die niet tot het Kernnet behoren, wordt gestreefd naar instandhouding. Het plan sluit aan op de Visie Waterrecreatie Noord-Holland 2030.
Vaker brugbediening
De actiepunten uit de omgevingsverordening klinken positief voor de beroepsvaart: naast het vaker actualiseren van omgevingsvergunningen, vaarwegprofielen, scheepsafmetingen en ontheffingen voor speciaal transport, is er ook een verkenning naar vaarsnelheden. Waar dat mogelijk is, kan naar 9 kilometer per uur worden gegaan. Daarnaast wil de provincie 24 uur varen mogelijk maken. Buiten de reguliere bedieningstijden moet een opening dan wel apart worden aangevraagd.
Minimaal eens per vijf jaar actualiseert de provincie de bedieningstijden. Ook het ligplaatsenbeleid staat op de lijst: dat stamt uit 2018 en is verouderd. Voor een actualisatie brengen ze nu alle ligplaatsen op provinciale wateren in kaart. Vervolgens krijgen ze de juiste ontheffing of overeenkomst. Aansluitend wordt de handhaving aangepast.
Geen hogere CEMT-klasse
De wens uit de binnenvaart om het hele Noord-Hollandse Kernnet te upgraden naar CEMT-klasse IV en op sommige trajecten zelfs maar klasse Va, is geen optie, constateert de provincie na onderzoek. “Het integraal aanpassen van de vaarweg naar een hogere CEMT-klasse heeft een negatieve maatschappelijke kosten-batenanalyse opgeleverd. Daarom kiest de provincie voor het behouden van het huidige netwerk.”
Gesprekken met gemeenten wezen uit dat het opwaarderen van het netwerk niet goed samen gaat met de beperkingen op ruimte. “De gemeenten geven voorkeur aan woningbouw en zijn in mindere mate gericht op de ontwikkeling van goederenvervoer over water.”
Bij renovatie en nieuwbouw van bruggen en sluizen past Noord-Holland de Richtlijnen Vaarwegen toe. De opstellers van het actieplan verwijzen ze naar de Actielijn Vaarwegennetwerk op orde. Via samenwerkingsprogramma Samen Slimmer Renoveren en Vervangen, met daarin ook Noord-Hollandse gemeenten, Rijkswaterstaat, ProRail en de Vervoerregio Amsterdam, plant de provincie aan renovatie of vervanging van ruim 14.500 bruggen en viaducten.
Blauwe Golf
Konvooivaart wordt gestimuleerd volgens de Blauwe Golf. De Blauwe Golf draagt volgens de provincie bij aan een betrouwbare scheepvaart. Brugopeningen zijn 15 minuten van tevoren betrouwbaar te plannen en te communiceren. “Samen anticiperen bedienaar, schipper en automobilist hierop. Gebruikers stemmen snelheid en route hierop af. Scheepvaart die in konvooi vaart op de dienstregeling van de Blauwe Golf krijgt voorrang.”
Met de capaciteit van de provinciale bediencentrale is het mogelijk om tot honderd objecten te bedienen. Een toenemend aantal aansluitingen van bruggen en sluizen maakt scheepvaartbegeleiding en varen op dienstregeling mogelijk. “We zijn in gesprek met gemeenten in Noord-Holland om meer bruggen en sluizen aan te sluiten op de centrale bedienpost.”
Positief
Andries de Weerd, bij Koninklijke Binnenvaart Nederland regiocoördinator voor Noord-Holland, is zeer te spreken over de plannen en doelstellingen van Provincie Noord-Holland. “Het plan is erg positief. Ik vraag mij alleen af: waar blijft het bedrijfsleven?” Hij wijst op de Broekemeerhaven onder Alkmaar. Die is nu een jaar beschikbaar en er is daar nog weinig activiteit. “Wij zijn er klaar voor.”
De Weerd hoopt dat de provincie de modal shift op gang krijgt. “Er is bij vervoerders denk ik nog koudwatervrees, hoewel de Blauwe Golf in Noord-Holland voor de binnenvaart heel goed werkt voor de doorvaarttijden.”
Door Evert Bruinekool
