De Europese Schippers Organisatie (ESO) bestaat 50 jaar. Dat werd maandag 22 september in Zandvliet gevierd met internationale gasten.
Voorzitter Christiaan van Lancker vertelde over de rol van ESO sinds de oprichting in turbulente tijden voor de sector, met overcapaciteit en lage inkomens. ESO centraliseerde de stem van particuliere binnenschippers om invloed uit te oefenen op “vaak onlogische, irritante” Europese wetgeving.
Een eerste hoogtepunt was het tegenhouden van een Europese stillegregeling in 1978. Tien jaar later werd onder invloed van ESO een Europees kader voor vaar- en rusttijden, gekoppeld aan bemanningsregelgeving, van toepassing. De rechtmatige positie van vrouwelijke bemanning aan boord werd erkend en opgewaardeerd.
Toerbeurtregelingen
De brede steun vanuit het particuliere werkveld bleef uit, terwijl wettelijke toerbeurten onder druk stonden. ESO hield vol dat dit de enige manier was om redelijke vrachttarieven te waarborgen. In 1989 sloten ESO en EBU een akkoord over een grootschalige sloop- en oud-voor-nieuwregeling, waarmee de vloot werd gesaneerd en vernieuwd. Dit effende ook de weg naar een volledig vrije markt in november 1998. Uit de nieuwbouwboeteregeling die later werd ingevoerd ontstond het reservefonds voor de binnenvaart.
“Europa wordt zich steeds meer bewust van mondiale concurrentie”, aldus Van Lancker. “Infrastructuur is essentieel voor een gezonde economie; zowel uitbreiding van de vaarwegen als onderhoud en het wegwerken van bottlenecks.” Hij kondigde aan na twaalf jaar voorzitterschap te gaan stoppen. Hij heeft de pensioenleeftijd bereikt. Van Lancker hoopt jonge mensen te motiveren om dit mandaat verder te zetten.
Ruggengraat
Een van de gastsprekers was de Antwerpse havenschepen Johan Klaps. “Wij zien binnenvaart als de ruggengraat van een duurzame logistiek. Binnenschepen vervoeren bijna een half miljard ton goederen door Europa zonder dat iemand er eigenlijk iets van merkt. Vorig jaar bedroeg het aandeel van de binnenvaart in de modal split van de Antwerpse haven 51 procent.”
Klaps noemde verdere digitalisering een van de uitdagingen om de positie van de binnenvaart te versterken. “Slimme Europese systemen die met elkaar communiceren zijn belangrijk, zodat niet telkens dezelfde informatie moet worden ingegeven.”
Het Havenbedrijf Antwerpen investeert in een zogeheten digital twin (een digitale kopie waarmee je kunt experimenteren en simuleren) en een dataplatform. Klaps riep andere havens op om ervaringen op dit gebied te delen.
“In deze geopolitiek onzekere tijden komt samenwerking ons allen ten goede. Het is de sleutel tot succes. Onze haven werkt nauw samen met overheden, kennisinstituten en de binnenvaartsector. De relevantie van een organisatie als ESO wordt enorm gedeeld.”
Door Sarah De Preter
