Op dinsdag 26 mei is de afgesneden meander tegenover kasteel Nieuwland in Aarschot opnieuw aangesloten op de Demer. De Vlaamse rivier volgt daar nu weer haar natuurlijke weg. De ingreep is onderdeel van het Sigmaplan en moet de Demervallei beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering.
Om de Demervallei te beschermen tegen overstromingen én verdroging herstelt de Vlaamse overheid op termijn tientallen afgesneden rivierbochten. Die ontstonden in het verleden door de Demer recht te trekken ten gunste van de scheepvaart.
Een jaar geleden verbonden De Vlaamse Waterweg en Natuur en Bos van de Vlaamse overheid voor het eerst een oude meander met de Demer in Vinkenberg, op de grens tussen Diest en Scherpenheuvel-Zichem. Nu is ook de meander bij Aarschot opnieuw aangetakt.
Klaar voor verbinding
Klaas Rykaert, projectbioloog bij De Vlaamse Waterweg, zegt: “Deze meander is altijd waterhoudend gebleven. De verbinding met de Demer maakten we door aan de uiteindes van de meander de dijk af te graven tot op het bodempeil. Achter de meander, landinwaarts, hebben we een nieuwe dijk opgetrokken met een jaagpad voor fietsers en wandelaars. Die volgen dus mee de nieuwe loop van de Demer, langs de buitenkant van de meander. Het stuk van de Demer dat nu nog ter hoogte van de meander loopt, hebben we ten slotte gedempt, zodat al het water door de meander stroomt.”
Projectleider Bart Van der Aa van Natuur en Bos voegt daaraan toe: ”Een rivier met natuurlijke kronkels vangt meer water op, maar voert het ook trager af. Dat helpt om de verdroging van de vallei tegen te gaan. Daarbovenop zorgt de extra beweging in de meander voor meer zuurstof in het water. Dat komt het visbestand ten goede. Het stuk grond binnen de oude rivierbocht hebben we vrijgemaakt om het open valleilandschap te herstellen.”
Waterpeil
Onlangs startten de werkzaamheden om een derde meander, op het grondgebied van Rotselaar, aan te takken op de Demer. In de komende jaren worden nog tientallen oude meanders opnieuw met de Demer verbonden. Intussen bekijken De Vlaamse Waterweg en Natuur en Bos welke noodmaatregelen genomen kunnen worden om het waterpeil te verhogen en de droogteproblematiek aan te pakken.
De werkzaamheden aan de Demermeander vallen onder het Sigmaplan. Met dat plan willen De Vlaamse Waterweg en Natuur en Bos Vlaanderen beter beschermen tegen overstromingen en tegelijk de valleinatuur een boost geven. In een uitgestrekt projectgebied van 2500 hectare tussen Werchter en Diest worden de komende jaren nog tientallen oude Demermeanders opnieuw met de rivier verbonden.
Recreatie
“De Demervallei is een mooi voorbeeld van de manier waarop we waterveiligheid, natuurontwikkeling en recreatie kunnen combineren”, zegt Klaas Rykaert. “We maken de omgeving meer weerbaar voor de gevolgen van de klimaatverandering. Tegelijk ontstaat er een prachtig landschap om in te fietsen, te wandelen of te kajakken – allemaal veilige activiteiten bovendien in tijden van coronamaatregelen.”
