Een mijlpaal in de Rotterdamse filmgeschiedenis is de zwijgende film De Stad Die Nooit Rust van regisseur Friedrich von Maydell en cameraman Andor von Barsy. Op donderdag 3 februari vindt de publiekspremière van deze ‘Rotterdam Classic’ plaats op het International Film Festival Rotterdam. De zwijgende rolprent neemt de stad en zijn havens onder de loep.
Beelden uit ‘De Stad Die Nooit Rust’.
De Stad Die Nooit Rust (1928) wordt in gerestaureerde versie vertoond, voorzien van een nieuwe soundtrack door Charly van Rest, in samenwerking met Pierre Bastien. De oorspronkelijke filmversie, die meer dan een uur duurde, ging verloren. Alleen sterk ingekorte versies en restanten zijn bewaard gebleven. Nadat in de jaren ’80 en ‘90 restauratiepogingen mislukten is het Filmmuseum er op initiatief van de gemeente Rotterdam en op basis van de uitkomsten van onderzoeker Floris Paalman nu wel in geslaagd de volledige film te herstellen. Vijf jaar geleden is dit restauratieproject door het Gemeentearchief Rotterdam in gang gezet, en werd voltooid door het Eye/Filmmuseum in Amsterdam.
Bedrijvigheid
Op 22 januari is er een besloten voorstelling in LantarenVenster in Rotterdam, direct na de officiële opening van de fototentoonstelling van Von Barsy in het Fotomuseum om 16.00 uur. Het Nederlands Fotomuseum toont herontdekt Rotterdams fotowerk van de Hongaar. Deze expositie loopt van 22-januari tot 27 maart. Andor von Barsy maakte opnamen van kleine en grote vaart, kranen, mensen, goederen en van de oude Rotterdamse binnenstad. Zijn werk geeft een beeld van de stedelijke bedrijvigheid van havenstad Rotterdam van vóór het Duitse bombardement.
De Hongaar Andor József von Barsy (Budapest 1899 – München 1965) werkte als cameraman ook samen met Joris Ivens, Hans Richter en Leni Riefenstahl. Hij werkte ondermeer mee aan Riefenstahls film Olympia uit 1938. Filmfabriek A. von Barsy hield zich vanaf de grote beurskrach van 1929 bezig met het maken van advertentiefilms voor ondermeer De Bijenkorf en Pfaff naaimachines.
Rotterdamse filmtraditie
Floris Paalman schreef het proefschrift Cinematic Rotterdam. Paalman schrijft: “Met De Stad Die Nooit Rust speelde Von Barsy een voorname rol in de promotie van Rotterdam en zette er de standaard voor opdrachtfilms – havenfilms in het bijzonder. Dit relaas toont tegelijkertijd de kansen en moeilijkheden van Rotterdam als filmstad. Een en ander werd ook bepaald door toeval, al lijkt het erop dat alle toevalligheden samen wel een bepaalde richting op gingen, waarin zakelijkheid voorop stond. Dit zou na de oorlog niet anders zijn. Daarmee heeft Rotterdam een eigen filmtraditie opgebouwd, een traditie van toegepaste film. Niet het verhaal of de regie was doorslaggevend, maar een vorm van functionele cinematografie, die verweven was met de omstandigheden.”
(Frank Antonie van Alphen)
