“Je mag het een prijsafspraak noemen, maar elke schipper is natuurlijk vrij om ervoor te kiezen niet langer onder de kostprijs te varen.” Maurits Langendam is de eigenaar van het koppelverband Anaconda en vindt het de hoogste tijd dat schippers de handen ineen slaan door een bodem in de markt te leggen.
Nu zeggen wel meer mensen dat, maar in de hele branche heerst cynisme over slagingskansen voor elk initiatief waarvoor solidariteit onder schippers vereist is. Maurits Langendam laat zich echter niet zo gemakkelijk uit het veld slaan. Hij is bereid een bedrijf op te richten, het ‘Binnenvaartcoördinatiecentrum’, ter ondersteuning van zijn initiatief. “Ik heb een kantoor met acht werkplekken beschikbaar, plus een serverruimte.”
Geen bevrachtingskantoor
Het coördinatiecentrum is geen bevrachtingskantoor of belangenorganisatie. Hoe werkt het wel? Binnenvaartondernemers actief op de spotmarkt met een eigen schip – ongeacht de afmetingen van dat schip – melden zich aan bij het coördinatiecentrum, worden geregistreerd en krijgen via een simpel automatiseringssysteem een kostprijsberekening. Afgesproken wordt niet langer onder die kostprijs te varen. De schipper kan zijn eigen praktijk voortzetten met de bevrachter met wie hij gewend is te werken. Alleen geeft hij wel aan het centrum door wat zijn vrachtprijs is. Dat wordt beschouwd als vertrouwelijke informatie. Als tegenprestatie krijgt hij precies uitgerekend wat dat jaar bij een dergelijke besomming zijn rentabiliteit is.
Wie controleert hoeveel vracht er wordt betaald? Langendam: “De aangesloten relaties melden iedere reis aan het coördinatiecentrum, op basis van vertrouwen dat dit op een eerlijke manier zal gebeuren. Ik denk dat er wel achter te komen is, maar er moet wel een vertrouwensbasis zijn. Schippers die niet de waarheid vertellen over de vracht houden op de eerste plaats zichzelf voor de gek.”
Vlag
Maurits Langendam.
Hoewel alle aangeslotenen hun eigen gang gaan, varen ze wel onder één vlag. “En dan bedoel ik uiteraard niet de Nederlandse of Belgische vlag, maar de vlag van een eenheid ongeacht de nationaliteit. Groot en klein en jong en oud, dat is niet relevant. Wel relevant is dat we afspreken niet onder een bepaalde prijs te gaan varen. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan bruto 90 eurocent per ton per dag.”
Dat klinkt erg ambitieus. “Dat is het ook, en het zal in het begin moeilijk zijn. Nu ligt de vrachtprijs gemiddeld op zo’n 36, 37 cent per ton per dag. Als je nu weigert daarvoor te varen, lig je tegen de kant. Maar als je dat met honderden tegelijk doet, zal de vracht gaan stijgen. Je kan beter een week stilliggen na een vracht die tegen de kostprijs is uitgevoerd.”
Dat lijkt op een vrijwillige stilligregeling. “Daarom hebben we ook draagvlak nodig, van rond de vijfhonderd schepen. De spotmarkt is ook weer niet zo groot. Veel schepen varen met vaste contracten, met containers, in zand en grind. Ik schat dat die spotmarkt in totaal ruim duizend schepen groot is.”
Gezamenlijke inkoop
Met het coördinatiecentrum wil Maurits Langendam de aangeslotenen meer bieden. “Stel dat we uitkomen op een vergoeding van maandelijks honderd euro per schip. Daarvoor kunnen de schippers ook gebruikmaken van een gezamenlijke inkoop van bijvoorbeeld gasolie. Ik ben daarover al in gesprek met een bunkeronderneming. Daar valt over te praten. Alleen daar al is die honderd euro gemakkelijk terug te verdienen. Men is uiteraard niet verplicht te bunkeren bij het bunkerbedrijf waarbij een korting is bewerkstelligd, maar het voordeel kan heel aardig oplopen.” Dat komt dan bovenop de inkomsten van de hogere vrachten, als het Binnenvaartcoördinatiecentrum erin slaagt die te realiseren.
"We hebben draagvlak nodig; rond de 500 schepen”
“Als 700 schepen gemiddeld 50 kuub per maand bunkeren, heb je als bedrijf een afname van circa 35.000 kuub per maand, ofwel 400.000 kuub per jaar. Dan hebben we wat in te brengen! Met 700 schepen van gemiddeld 1500 ton heb je een capaciteit van ruim een miljoen ton scheepsruimte en circa 70.000 TEU. Dan heb je het over een heel groot deel van de markt. Dan kun je afspraken maken, ook met verladers. Men kan vervoersgaranties bieden.”
Langendam denkt zelfs nog verder over de samenwerking tussen de schippers, hoewel hij zich niet ziet als belangenbehartiger van de binnenvaart. Waar hij wel aan denkt: “Als coördinatiecentrum zijn er natuurlijk ook mogelijkheden met betrekking tot uitwisseling van personeel. Wanneer schipper A tijdelijk even niet zijn personeel nodig heeft, kan deze wellicht tijdelijk op een schip B functioneren.”
Wil je een bijeenkomst organiseren? “Dat zou ik absoluut willen. Met name mensen die twijfelen kunnen we dan hopelijk over de streep trekken. Ik ben zelf erg enthousiast over dit `project` en wil graag nadere uitleg geven. Maar het is heel lastig om een groep varende schippersondernemers bijeen te krijgen.”
Klik hier om aan te melden en voor meer informatie.
Maurits Langendam
Maurits Langendam is een schipperskind, maar kwam op z’n 16e aan de wal toen zijn vader het schip verkocht en ging werken op een Amsterdamse rondvaartboot. Maurits haalde het hbo-diploma Logistiek en ging op Schiphol werken, bij het laden en lossen van vliegtuigen. Later als afhandelaar van vliegtuigen bij Aero Ground Services. Na vijf jaar stapte hij over naar een Amerikaans bedrijf (Ogden Aviation) en zette mede als coördinator de afhandeling van vliegtuigen op, zowel vracht als passagiers. “Na vijf jaar had ik 200 mensen onder me.” Hij stapte over naar de automatisering en kwam bij ING Bank terecht, aanvankelijk als systeembeheerder, maar al spoedig naar een meer commerciële functie bij de financiering van binnenschepen. Drie jaar later stapte hij binnen dit segment over naar de Rabobank in Hardinxveld.
Tot vier jaar geleden. “Toen het begon te kriebelen en ik wilde zelf een schip kopen. Eerst deed ik dat met een compagnon, later gingen we ieder onze eigen weg. Op de Anaconda vaart personeel en ik ben ook nog mede-eigenaar van een tanker. Ik heb overigens geen nieuwbouwschip en tot op heden een acceptabele hypotheek ten opzichte van de waarde van mijn schip.”
Het Binnenvaartcoördinatiecentrum is een soloactie, maar hij nodigt graag anderen uit mee te doen. “Iedere handreiking is welkom. We zijn vrijwel allemaal van mening dat er iets moet gaan gebeuren in binnenvaartland, echter met circa 3000 eenlingen gaan we er niet komen.”
