Met een rapport van de Erasmus Universiteit in de hand verwacht het Crisisberaad Binnenvaart volgende week maandag een akkoord te krijgen van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) voor de start met een oplegregeling, niet langer om de binnenvaart te redden maar om de schippers de kans te bieden de crisis de komende vier jaar te overleven. De kans op een positief oordeel door de NMa schat Crisisberaadvoorzitter oud-havenwethouder Wim van Sluis in op honderd procent.
De invloed van de oplegregeling op de vrachtprijs. Vergeleken zijn het vierde kwartaal van 2008 en het tweede kwartaal van 2009 (bij NEA zijn dat de meest actuele cijfers van vrachtprijzen). (illustratie uit rapport ‘Economische gevolgen crisisregeling binnenvaart‘.
“Het enige dat ze wellicht zullen willen is een veiligheidsklep”, vertelde hij dinsdag 2 februari bij de presentatie van het Erasmus-rapport. Daarmee doelt hij op een mechanisme – het monitoren van de markt en snel kunnen reageren op vrachtprijsontwikkeling – waarmee wordt voorkomen dat de vrachtprijs gaat stijgen als gevolg van het opleggen van schepen. “Desnoods tuigen we zoiets samen met de NMa op.”
Speltheorie
Mr.dr. Peran van Reeven, drs. Michiel Nijdam, dr. Bart Kuipers en dr. Vladimir Karamychev van de Erasmus Universiteit zijn de opstellers van het rapport ‘Economische gevolgen crisisregeling binnenvaart‘. Zij komen tot de conclusie dat als twaalf procent van de Nederlandse vloot drogelading schepen in de binnenvaart er geen stijging van de vrachtprijs zal plaatsvinden. De overige 88 procent van de vloot Nederlandse schepen en alle overige binnenschepen op de internationale markt kunnen dan een hogere beladingsgraad realiseren, ofwel door meer lading in één keer mee te nemen of door een toename van de omloopsnelheid. Zo zouden die ondernemingen een beter bedrijfseconomisch resultaat kunnen boeken, zonder dat de verladers er meer voor betalen.
De wetenschappelijke onderbouwing is gedeeltelijk gedaan volgens de speltheorie. Dat is een ingewikkelde wiskundige methode voor de analyse van beslissingen, in dit geval de beslissing van een schipper om voor een bepaalde prijs te gaan varen.
Domino-effect
Bij de presentatie zei Van Sluis tevens dat hij verwacht dat als meer dan twaalf procent van de ondernemingen in de binnenvaart bankroet zou gaan, er sprake zou zijn van een domino-effect, waardoor de markt ontwricht zou worden. Hij legde uit dat wat oorspronkelijk door het Crisisberaad is opgezet als een reddingsplan (waarbij dertig procent van de vloot werd opgelegd en de vrachtprijs zou gaan stijgen) naar een overlevingsplan, dat is afgestemd met de NMa en dus ook voldoet aan de regels die de NMa hanteert. Hij verwacht niet dat de Raad van Bestuur van de NMa volgende week zegt: “Het mag niet. Waarom niet? Daarom niet!” “Er is toch nog wel een beetje behoorlijk bestuur”, aldus Wim van Sluis, die de goedkeuring door de NMa omschrijft als ‘horde 1’. Horde 2 is de financiering. Er is voor vier jaar lang oplegregeling zo’n 92 miljoen euro nodig. “We gaan dus binnenkort met de pet rond.” Die miljoenen zijn nog niet nodig voor de start van de oplegregeling, hooguit voor een eerste jaar, een bedrag van ruim twintig miljoen. Dat zou 1 april 2010 moeten zijn, dus eind volgende maand. Voor de financiering wordt vooral richting banken gekeken. Die hebben met miljarden investeringen in de binnenvaart er immers veel belang bij dat de vloot z’n waarde behoudt.
Wat er gaat gebeuren als de NMa niet akkoord gaat, of als er niet genoeg geld wordt opgehaald, is nog niet bekend. “Aan Plan B zijn we nog niet toegekomen”, aldus Van Sluis.
