“De gemeente Amsterdam maakt met strenge regelgeving kleine reders van klassieke salonboten kapot. Extreem hoge kosten en beperkte vergunningsduur maken leningen en investeringen onmogelijk.” Dat stelt de Stichting Amsterdamsche SalonVloot. De aangesloten eigenaren hebben hun hoop gevestigd op de Raad van State, die op 5 juni uitspraak doet.
Door de regelgeving en de gevolgen zien de reders hun bedrijf kapotgaan, stellen ze. Ze voorspellen dat klassieke salon- notaris- en kerkbootjes verdwijnen uit de Amsterdamse grachten en plaats zullen maken voor (nog meer) massatoerisme. Grote reders hebben in de afgelopen maanden al vier bedrijven met bij elkaar circa tien klassieke schepen opgekocht en vergunningen omgezet naar ‘massatoeristenschepen’.
Stress
“Er zijn al collega’s in het ziekenhuis gekomen die door de stress hun bedrijf zien stukgaan”, vertelt Sacha Emmerik, eigenaar van Rederij Belle. “Door bezorgde reders is in 2023 de door ANBI erkende Stichting Amsterdamsche SalonVloot opgericht ter bescherming van de historische salonboten met 35 schepen”, vertelt Reinhard Spronk. Hij is voorzitter van de stichting.
SalonVloot heeft een keurmerk voor lokale rondvaarten per historische salonboot. Door Federatie Varend Erfgoed Nederland erkende historische salonboten die louter ‘hospitalityvaartjes’ (verhuur op afspraak, aan een gezelschap) maken en volgens de stichting geen overlast veroorzaken in Amsterdam.
Vechten voor behoud
Na de verkoop van zijn schepen meldt een reder op X (voormalig Twitter): “Weinig veranderd in zeven jaar. Nog steeds liggen historische boten onder vuur. Helaas is de gemeenteraad nu niet meer zo begaan met het lot van de kleine reders en inmiddels is meer dan de helft verdwenen.”
Investeren in elektrische voortstuwing willen de schippers allemaal, zeggen ze. Veel schepen zijn inmiddels elektrisch. Echter, de maximaal acht jaar durende vergunning of de kortere looptijd in het vergunningsseizoen maakt investeren volgens hen bijna onmogelijk. De kosten voor ombouw naar een elektrische aandrijving zijn circa 200.000 euro per schip.
Laatste kans op redding
De SalonVloot vraagt de Raad van State om een uitspraak en hoopt dat die de categorie historische salonboten haar ‘vergunning-voor-onbepaalde-tijd’ laat behouden. “Alleen zo is continuïteit te waarborgen,” vertelt Spronk. “Doordat ze uitgezonderd worden en ze nimmer hoeven mee te doen in een gemeentelijke tombola.”
“De mooie, klassieke salonboten die met zorg worden onderhouden verdwijnen uit de stad”, voorspelt Emmerik. “Door de grachten varen kan straks alleen nog maar op ‘glasbakken’ vol met toeristen en dagjesmensen. De grote rederijen zijn bedrijven die makkelijk aan de kostbare vergunningseisen kunnen voldoen en kapitaal hebben door het massatoerisme.”
Geen lening
Door de beperkte looptijd van de vergunningen vinden banken het bedrijfsrisico vaak te groot voor een lening aan kleine bedrijven en eenmansbedrijfjes met een enkel schip, aldus De SalonVloot. Particuliere geldschieters zijn ook voorzichtig. De toekenning van de vergunningen – die in het verleden vaak permanent golden – voelt voor de reders als een loterij. Op voorhand moeten ze tienduizenden euro’s investeren voor de vergunningsronde, door regels en papierwerk. Van tekeningen en accountantsverklaringen tot leges. Met het risico dat je geen vergunning krijgt.
Het beleid van Amsterdam zorgt voor een averechts effect, vindt De SalonVloot: meer massatoerisme en nog maar enkele grote spelers met vergunningen. Al ruim tien jaar verzetten de schippers zich de plannen van de gemeente. Onder meer door rechtszaken (er zijn er circa duizend). Hun laatste hoop is gevestigd op de Raad van State.
