De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij heeft een hotspotkaart gepubliceerd met de vijf gebieden waar watersporters vaak de hulp inroepen van de KNRM: het Waddengebied, IJsselmeer, de Zeeuwse Wateren, Biesbosch en Randmeren. Het gaat om zee- en binnenwateren waar geregeld zeil- en motorboten vastlopen op ondieptes of verrast worden door getij of slecht weer.
De hotspotkaart is onderdeel van KNRM’s jaarlijkse watersportcampagne. Met flyers in jachthavens, informatie op social media, website en bijdragen in (online) media informeert de Redding Maatschappij watersporters wat te doen bij problemen of noodsituaties op het water… en hoe ze te voorkomen.
Het Waddengebied, IJsselmeer, de Zeeuwse Wateren en de Biesbosch staan bij de vrijwillige redders vooral bekend om vastlopen op ondieptes. Vorig jaar kwamen ze zo’n 300 keer in actie vanwege gestrande boten. Na motorproblemen is dit de belangrijkste reden waarvoor de KNRM moet uitvaren. Door navigatiefouten lopen boten vast op ondieptes, met als gevolg schade en paniek aan boord. Als dan het weer ook nog omslaat, leidt dat tot extra gevaarlijke situaties en schade door wind, golven en stroming.
Waddenzee
Op de Waddenzee ziet de KNRM drie bekende vastloopplekken: onder Texel bij zandplaat De Bollen, tussen Vlieland, Terschelling en Harlingen (met name rondom de Boontjes, Vlielanderbalg) en buiten de vaargeul tussen Harlingen en Terschelling. Ook onder Ameland en Schiermonnikoog lopen geregeld boten vast, net buiten de vaargeul en rondom Brakzand.
Uiteraard moeten watersporters op de Wadden kennis hebben van het getij, vindt de KNRM. Maar ze moeten ook de invloed van de wind op eb en vloed weten. Boudewijn Stal, schipper van KNRM Schiermonnikoog, zegt daarover: “De wind beïnvloedt uiteindelijk hoe hoog of laag het water komt. Bij een zuidoostenwind stroomt het water vanaf het Wad de Noordzee in en zijn de waterdieptes dus ineens een stuk lager. Met vastlopen als gevolg.”
Boudewijn en zijn bemanning varen geregeld langs de droogvallers bij Schiermonnikoog om mensen uitleg te geven en vooral gerust te stellen. Er zijn ook watersporters die zich bewust laten droogvallen op de Wadden. “Dat is fantastisch mooi, die rust en het prachtige uitzicht. Maar kijk wel goed of het daar is toegestaan en verstoor de natuur niet door naar vogels of zeehonden te lopen.”
Betonning
Waar veel watersporters geen getij verwachten, is de Biesbosch. Ze leggen aan op een van de vele eilandjes en ontdekken aan het einde van de dag dat hun boot muurvast ligt.
Voordat er een reddingboot op pad gaat, adviseert de KNRM watersporters om eerst zelf te proberen los te komen. Zet alle opvarenden aan één kant en duw dan de boot los. “Maar doe dit niet op het Veerse Meer, ook een bekende vastloopplek. Door oesters op de bodem is er een groot risico op verwondingen. Vraag dan een boot in de buurt om een sleepje.”
De KNRM ziet nog vaak watersporters zonder actuele vaartkaarten, of met een wegenkaart in de hand. Zeker op de Wadden en de Zeeuwse wateren kan een vaarroute afsnijden grote gevolgen hebben. Boudewijn: “Betonningen worden vaak verlegd. Als je even niet oplet, zit je in een ondiepe geul en duurt je tochtje van Lauwersoog naar Schiermonnikoog ineens zes uur langer.”
Weersomslag
Elke zomer weer komen er watersporters in de problemen door een onverwachte weersomslag. De Zeeuwse wateren bijvoorbeeld worden omringd door eilanden waarboven gemakkelijk buien ontstaan en op het relatief ondiepe IJsselmeer zorgt harde wind al snel voor flinke golven.
De KNRM geef drie tips om te voorkomen dat je wordt overvallen door het weer:
– Check bronnen: bij een goede voorbereiding hoort het checken van weerkaarten, de windvoorspelling en de verwachtingen van het KNMI. Weerapps zoals Buienradar kunnen behulpzaam zijn, maar vaar er niet blind op, want ze ‘zien’ snel ontwikkelende nieuwe buien niet.
– Kijk naar de lucht: wanneer de zon volop schijnt en het land goed opwarmt, ontstaan soms grote wolken in de vorm van een bloemkool. Zo’n wolk gaat regen en onweer loslaten en kan tot tientallen kilometers verderop zorgen voor een sterke wind uit een onverwachte richting, zonder dat er een druppel regen valt.
– Sla waarschuwingen niet in de wind: het KNMI geeft weerswaarschuwingen aan de hand van kleuren en locatie specifiek, bijvoorbeeld per provincie of groot watergebied.
KNRM Helpt App
In de campagne attendeert de KNRM watersporters op de KNRM Helpt app. Met de app kunnen gebruikers vaarplannen maken, waterkaarten en informatie uit de omgeving raadplegen (zoals jachthavens, marifoonkanalen, watersportwinkels en bunkerstations) en de weersvoorspelling in de gaten houden.
Met een speciale knop schakel je snel hulp in bij pech of nood. Bij gebruik van de app zien de Kustwacht en KNRM onmiddellijk waar de boot zich bevindt. Dat maakt het veel makkelijker om gevonden te worden en snel hulp te kunnen krijgen.
