De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen om een pilot te houden met Agora. Dat veilingsysteem voor de spotmarkt in de droge lading komt uit de koker van de ASV. Het doel is dat daardoor meer markttransparantie ontstaat in de binnenvaart, met als gevolg dat particuliere schippers een eerlijker (lees: hoger) vrachttarief krijgen.
De motie was ingediend door Lutz Jacobi van de PvdA en Eric Smaling van de SP. Steun kregen zij van het CDA, de PVV, ChristenUnie, GroenLinks, Groep Kuzu/Öztürk, en de éénmansfracties Monasch, Houwers en Klein. In totaal 91 van de 150 zetels.
“Constaterende dat de spotmarkt in de binnenvaart momenteel onvoldoende transparant is met als gevolg dat er te vaak onder de kostprijs wordt vervoerd en de vergroening van de sector niet tot stand komt”, zo staat in de motie, moet de regering de sector “ondersteunen met het opstarten van een pilot met het AGORA-veilingsysteem voor de duur van twee jaar”. Door markttransparantie kan de spotmarkt verbeteren, zo verwachten Jacobi en Smaling, en ze zien in veilingsysteem Agora een doelmatige oplossing. Ze willen dat de minister erop toeziet dat de aan te stellen marktmeester een onafhankelijke positie krijgt en dat ze de resultaten van Agora gaat monitoren en daar de Tweede Kamer elk half jaar over informeert.
Stroomversnelling
Begin februari had Martijn van Helvert van het CDA minister Schultz van Haegen ook al gevraagd om markttransparantie. Daar wilde ze toen nog niet aan. Waarop Van Helvert – ook in deze krant – aankondigde dat hij zelf alvast een wetsvoorstel ging schrijven. De Agora-motie voor een proef van twee jaar brengt de ontwikkelingen in een stroomversnelling.
In het debat vroeg Eric Smaling aan de minister wat ze zou doen als de motie werd aangenomen. Daarop antwoordde Schultz dat ze het zelf onverstandig vindt omdat ze schippers niet wil verplichten om deel te nemen. Haar partij, de VVD, steunde haar daarin. Maar Schultz gaf wel aan dat ze toch met een wetswijziging komt om de pilot mogelijk te maken.
Bij de ASV is de aangenomen motie met gejuich ontvangen. Jarenlang heeft de binnenvaartorganisatie zich hard gemaakt voor meer transparantie in de binnenvaartmarkt. “Maar verder dan deze problematiek aan de orde stellen kwamen we niet”, blikt voorzitter Sunniva Fluitsma terug. “De crisis na 2008 maakte pijnlijk duidelijk hoe het met de positie van de particuliere schipper gesteld was, er kwam een binnenvaartambassadeur, een crisisberaad, een drogeladingcomité, maar er kwamen geen voorstellen om de gevraagde markttransparantie te bevorderen.”
Gehoor
Wel werd een opdracht gegeven aan de Universiteit Nijenrode om deze sector tegen het licht te houden. Dat rapport greep de ASV aan om met een gericht voorstel te komen. “Er werd niet langer alleen om markttransparantie gevraagd, we hadden ook een uitgewerkt voorstel hoe die transparantie vorm zou kunnen krijgen.” Dat was het veilingsysteem Agora voor spotvrachten in de droge lading.
Daarmee kreeg de ASV gehoor bij de SP en de PvdA. Hun woordvoerders, Eric Smaling en Lutz Jacobi, namen afgelopen najaar het initiatief tot een rondetafelgesprek over de binnenvaart. Vervolgens kwam het vraagstuk aan de orde tijdens de jongste Kameroverleggen met de minister. “Daar stelde Van Helvert dat Agora ACM-proof is”, zegt Fluitsma.” Daarmee was het argument van tafel dat zo’n veilingsysteem niet zou mogen omdat het ingrijpen in de markt zou zijn.”
De ASV-voorzitter is blij, maar voorzichtig: “Het is nog maar een motie, en we weten uit ervaring dat we er dan nog lang niet zijn. We moeten met elkaar dit project vorm geven. De ASV heeft altijd gezegd: ‘Het moet geen ASV-ding blijven. Het moet iets worden van de hele bedrijfstak.” De eerste stap is gezet, de teerling is geworpen….het is een kans, en dat geeft hoop.”
