De oliemarkt is heel gevoelig voor de situatie in het Midden-Oosten. Hoewel Libië ‘slechts’ 2 procent van de wereldwijd verbruikte olie produceert, is de oliemarkt nu onrustig, vooral doordat handelaren bang zijn dat enorme producenten als Saoedi-Arabië worden aangestoken door de onrust in Noord-Afrika.
De berichtgeving erover helpt niet mee, zegt Pieter Kulsen van PJK International, het bureau dat al tientallen jaren de oliestatistieken nauwgezet bijhoudt. “Er wordt al over een opstand gesproken als vijftig mensen in Saoedi-Arabië de straat op gaan. Van fysieke tekorten op de oliemarkt is geen sprake. De fysieke handel is echter gekoppeld aan de termijnmarkt. Dat is een papieren markt die wordt beïnvloed door hedgefondsen, banken en andere grote beleggers als pensioenfondsen.”
Zenuwachtig
En die handelaren worden wel zenuwachtig door de situatie in het Midden-Oosten. Bij het NOS Journaal vertelde Pieter Kulsen vorige week al dat we een nieuwe oliecrisis echt niet hoeven te vrezen. Zijn bureau houdt ook de ontwikkelingen in de binnenvaart, met name de tankvaart, in de gaten. De invloed van de ontwikkelingen op de oliemarkt beperkt zich momenteel tot de hogere gasolieprijs en wat langere wachttijden bij de terminals voor de tankvaart.
“Maar bij die hogere gasolieprijs telt ook mee dat begin dit jaar de zwavelarme gasolie wordt aangeboden aan de scheepvaart en de toeslag is ingevoerd voor de indirecte financiering van verwerking van de scheepsafvalstoffen. Daardoor zijn de bunkerprijzen natuurlijk ook verhoogd. Er is in de tankvaart wel sprake van meer aanbod.”
Dat komt volgens Kulsen deels door de heroriëntatie van verladers na het aangevraagde faillissement van Oeltrans en de twee dochterondernemingen, waardoor zo’n honderd tankers onderdak zochten bij andere bevrachters. “Bovendien is het nu laag water plus dat ze bij de terminals langer moeten wachten.”
Hij voorziet echter voor de korte termijn geen structurele verbetering in de tankvaartmarkt. “De overgang van winter- op zomerkwaliteit zal weinig effect hebben. De voorraadtanks zijn nog redelijk gevuld. Het verbruik neemt af, al zal het transport wel wat meer brandstoffen verbruiken in de maanden dat er wordt geoogst in het achterland.”
Brandstofclausule
Het CBRB wijst de binnenvaartondernemers op het belang van een brandstofclausule: “De gasoliecirculaire van het CBRB registreert al meer dan 30 jaar de prijswijzigingen van de gasolie en is een veelvuldig gebruikte referentie voor te maken afspraken. De brandstofkosten maken in de binnenvaart een substantieel deel uit van de exploitatiekosten. Afhankelijk van het vaargebied varieert dit van 10,4 tot 35,5 procent. Schommelingen van de brandstofprijs kunnen dan ook grote consequenties hebben wanneer er geen afspraken zijn gemaakt en geen brandstofclausule is overeengekomen.
De in de CBRB-gasoliecirculaire genoemde gasolieprijs wordt in toenemende mate en tot ver over de landsgrenzen in de vervoerscontracten genoemd als de referentie voor contractbepalingen met betrekking tot fluctuaties van de gasolieprijs. Op basis van de opgave van de adviesprijzen van de grote gasolieleveranciers wordt er voortdurend door het CBRB volgens een beproefde formule een gemiddelde adviesprijs vastgesteld.”
Een abonnement op de gasoliecirculaire is voor leden van het CBRB gratis, niet-leden betalen € 230,- per jaar.
EVO: wie draagt risico?
Verladersorganisatie EVO reageerde op opmerkingen van wegvervoersorganisatie TLN over brandstofclausules: “Aan de vraag of een brandstofclausule geaccepteerd moet worden, gaat de vraag vooraf welke partij welke risico’s draagt. Bij het opstellen van een overeenkomst is het van groot belang om dergelijke risico’s af te wegen. Een uitkomst kan zijn een brandstofclausule, maar dat hoeft niet. Want niet elke opdrachtgever is in staat variaties in de brandstofprijzen weer aan zijn klanten door te berekenen.”
