Om overlast op het Amsterdamse binnenwater te beteugelen is Amsterdam voor de rondvaartbranche gestart met het toepassen van het ‘three strikes out’-principe. Dit houdt in dat reders die de regels overtreden – zoals geluidsoverlast veroorzaken, te snel varen of de veiligheid in gevaar brengen – na drie waarschuwingen hun exploitatievergunning kunnen kwijtraken.
Waternet handhaaft in opdracht van de gemeente en de stadsdelen Centrum en West bij overtredingen door vergunninghouders. Bij geluidsoverlast bijvoorbeeld wordt dezelfde aanpak gevolgd als bij de aanpak van de horeca in Amsterdam. Na een derde overtreding geldt ‘three strikes out’ en wordt de betreffende vergunning voor bepaalde of onbepaalde tijd ingetrokken. In 2015 zijn er 6 strikes uitgedeeld voor een eerste overtreding – 1 daarvan had geen betrekking op de rondvaart.
Meer klachten
Sinds 2014 is het aantal klachten door burgers sterk toegenomen. In 2015 waren er 426 meldingen over te hoge snelheid, waarvan 162 door de beroepsrondvaart, en 597 over geluidsoverlast. Bij geluidsoverlast gaat het volgens de rondvaartschippers vooral om de pleziervaart.
De toename wordt mogelijk veroorzaakt doordat sinds mei 2014 de snelheid van de rondvaart kan worden gevolgd op Marinetraffic.com. De meldingen betreffen overigens ‘te hard varen’ en niet ‘overlast’, stelt de gemeente.
AIS-gegevens
‘Mensen weten Waternet beter te vinden en op Marinetraffic kun je zien of er te hard gevaren wordt’, stelde wethouder Udo Kock, die verantwoordelijk is voor waterbeheer, op Radio Amsterdam FM. Bij een melding doet waternet achteraf onderzoek. Wordt er een overtreding vastgesteld, dan krijgt de overtreder een boete. Meerdere rondvaartschippers geven aan dat zij zijn aangehouden door Waternet. Zij kregen de opdracht AIS aan te zetten, omdat zij niet zichtbaar waren op Marinetraffic.
Leny van Toorenburg van Koninklijke BLN-Schuttevaer is helder over het gebruikmsken van AIS-gegevens door opsporingsambtenaren. “Er zijn met het ministerie duidelijke afspraken gemaakt bij invoering van AIS: not done. Alleen de Officier van Justitie kan AIS-gegevens gebruiken.”
De jaarlijkse Grachtenmonitor van Waternet is een gedegen onderzoek. Alleen is de scheiding en verduidelijking van de overtredingen en cijfers in watersport en beroepsvaart niet altijd duidelijk. Dat geldt dit ook voor de strikes. Al met al lijken de meeste overtredingen voor rekening van de watersport te komen en niet van de rondvaartbedrijven. 5 processen-verbaal voor de beroepsvaart is relatief weinig.
Cowboys
De rondvaartondernemers voelen zichzelf als cowboys afgeschilderd door een persbericht van de gemeente Amsterdam. De cijfers wijzen uit dat het grootste deel van de overtredingen niet door de beroepsvaart is gemaakt. De strikes gelden overigens zijn alleen voor de bedrijven; watersporter kunnen gewoon blijven varen. De ondernemers juichen controle toe, omdat de scheepvaart op de grachten daardoor veiliger wordt.
Felix Guttmann, directeur van de Canal Company, vindt het jammer dat het gedegen onderzoek, waar enkele details missen, met eenzijdige berichtgeving over de beroepsmatige rondvaart de wereld is ingestuurd. ‘Het is een goed zakelijk verslag en heeft uitstekende doelstellingen. Over de klachten zou ik graag duidelijkheid willen hebben: op welke en voor welke plaatsen deze zijn gedaan. Daarnaast is het van belang om te weten of er mensen zijn die veel meldingen doen. Dat heb je bij Schiphol ook: er zijn enkele mensen die het grootste deel van de meldingen doen.’
Wethouder Udo Kock heeft tot op heden niet gereageerd op vragen per mail en telefoon.
tekst en foto: Evert Bruinekool
