Al eerder maar zeker sinds het uitbreken van de mondiale crisis heeft het adagium ‘Vrije Markt betekent vooruitgang’ behoorlijk aan aanhang ingeboet. Steeds meer gaan er stemmen op dat een totaal, om niet te zeggen ongebreideld, vrijemarktregime ook niet heeft gebracht wat er van verwacht werd.
Allereerst moet me van het hart dat de meest fervente vrijemarktpredikers altijd lieden zijn met een zekergesteld, vast salaris. Wat voor ervaring hebben die met de vrije markt kan men zich afvragen?
Ook vraag ik me in gemoede af of de Europese Commissie met mevrouw Kroes als boegbeeld en de landelijke mededingingsautoriteiten als schoothondjes van het grote geld het wel helemaal bij het juiste eind hebben met het verbieden van maatregelen om het midden- en kleinbedrijf overlevingskansen te bieden.
Dat er aan multinationals beperkingen worden opgelegd is toch ook al in strijd met de vrije concurrentie. De sterkste moet toch winnen in de vrije markt en daar mag het dan ineens niet meer.
Laten ze eindelijk eens ophouden met het tweeslachtige beleid en gewoon toegeven dat concurrentie niet tot elke prijs hoeft te worden doorgedreven.
Om het onderwerp Actieplan van Marten Fernhout niet helemaal uit het oog te verliezen het volgende:
Steeds weer worden samenwerkingsverbanden genoemd als het ultieme middel om de binnenvaart te redden. Is meneer Fernhout uit de tijd van zijn voorzitterschap van de Federatie de uitspraak van directeur Aarens van de NPRC, waarin de Federatie zeggenschap had, vergeten? Drs. Aarens heeft ooit onomwonden verklaard dat samenwerkingsverbanden nooit een vrachtprijs kunnen garanderen door ook de daar aanwezige onderlinge concurrentie.
Deze concurrentie en dus de neerwaartse druk op vrachttarieven wordt nog extra versterkt doordat deze verbanden de druk van hun aangeslotenen voelen om voor lading te zorgen zodat ze aan het varen te blijven.
Welke echte ondernemer gelooft er nu eigenlijk echt in stilligregelingen? Uit de eerste jaren van de Vereniging Toerbeurt Noord-Zuid herinner ik me maar al te goed dat de toen, mede door de Federatie van Schippersbonden van meneer Fernhout, gepropageerde stillegregeling door een grote meerderheid van de schippers werd verworpen.
Voor alle duidelijkheid: stilleggen betekent doen stilliggen.
Ook de regelingen in het zand en grind en de tankvaart zijn geen succes geworden. Wat echt hielp was de vrijwillige toerbeurt. Dat was zo’n doorslaand succes dat de overheden er alles aan hebben gedaan om er eind aan te maken. Alles werd uit de kast gehaald om het beetje marktmacht dat de schippers hadden verworven weer te niet te doen. Het verbod op horizontale prijsbinding door de EU, het nationale kabinet, hoogleraren, ex-ministers, persbeïnvloeding en ten einde raad de mobiele eenheid.
Wie was er ook al weer minister van V&W tijdens de Granaria-affaire? Heeft ze zich toen aan haar woord gehouden, deze nu machtigste vrouw in de EU? Vraag nog maar eens na bij de Zes van Gorkum.
Willen de schippers zelf enige zeggenschap hebben over hun bedrijfstak, dan is er maar een oplossing: marktmacht tegenover de andere partijen in vervoersland. Denken we echt dat we dat kunnen bereiken met stilliggen of samenwerkingsverbandjes? Kijk naar het verleden, het blijft zich herhalen.
Zelfs voor de grote nieuwbouwschepen is er maar één oplossing en wel marktmacht. Zolang er meer werk is dan er schepen zijn, is er geen vuiltje aan de lucht, maar o wee als er een omslag aankomt…dat weten we inmiddels allemaal weer.
Er zijn veel door Marten Fernhout voorgestelde mogelijkheden die hun nut kunnen hebben.
Ze zullen slechts werken zodra de drogeladingbinnenvaart weer wat marktmacht heeft verworven.
Een toerbeurt zet zichzelf buiten werking als er voldoende aanbod is en garandeert een ingebouwde eerlijke en voor ieder gelijke, tijdelijke stilligregeling en ook nog eens een fatsoenlijke vracht. Het is aan u schipper. Wie durft er weer eens op een tafel te gaan staan en luid en duidelijk te vertellen dat lapmiddelen nooit zullen werken?
Niek Deen,
oud-schipper, oud-actievoerder, oud-bestuurder en inmiddels al tamelijk oud ook (en dat in deze volgorde)
Lees hier het artikel van Marten Fernhout.
Lees hier een reactie van Sunniva Fluitsma op datzelfde artikel.
