Nedcargo heeft in 2016 opdracht gegeven tot bouw van het elektrisch containerschip ECS Gouwenaar 2. Dat zal worden ingezet voor het vervoer van containers van en naar het Alpherium. Het casco wordt op dit moment gebouwd in Servië en komt volgende maand naar Nederland om hier afgebouwd te worden bij scheepswerf Concordia in Werkendam. Bij de afbouw worden al meteen de eerste installaties ingebouwd om het schip semi-autonoom te laten.
De Gouwenaar 2 gaat bier vervoeren voor Heineken. Op jaarbasis gaat het 12.500 containers tussen Alphen aan den Rijn en Rotterdam.
Directeur Bert van Grieken van de Multimodal-divisie van Nedcargo vertelt: “Tot nu toe hebben we vooral gekeken naar het groener, energiebesparend en klimaatneutraal maken van het schip. Samen met kennisinstituut MARIN hebben we het onderwaterschip bijvoorbeeld zo ontworpen dat we met extra containers én lager vermogen kunnen varen. Dat is smart. Maar het kan nog slimmer.”
Op de cruise control
Van Grieken: “Langs de weg zien we al veel initiatieven om het verkeer slimmer te maken. Wat zou je op het water kunnen doen? Bijvoorbeeld met besturing op afstand, sensoren die helpen om efficiënter te varen en het delen van gegevens om te zorgen voor een optimale doorstroming.”
“Stel je voor dat je het schip continu op cruise control kunt laten varen. Of dat je de ideale snelheid kunt bepalen, zodat je bij een brug of sluis meteen kunt doorvaren – een ‘groene golf’ voor schepen. En als je semi-autonoom, met minder bemanning kunt varen, kun je de binnenvaart concurrerend houden.”
Veiliger en efficiënter
Marnix Vos, Operations Manager bij Nedcargo Multimodal, zegt: “In dit stadium is het nog mogelijk om aanpassingen te doen aan de installaties van het nieuwe schip, en is het aanbrengen van sensoren, camera’s en systemen voor extra nauwkeurige plaatsbepaling nog relatief goedkoop. Wij willen deze kans dan ook niet laten lopen en werken op dit moment aan een definitief plan. De eerste systemen zullen dan nog voor de zomer ingebouwd worden.”
“Ons doel is om in ieder geval de volgende systemen up and running te hebben in 2017: Bridge collision prevention, Line tracking system, Berthing assistance. Met deze features kunnen we het leven van de schipper een stuk makkelijker maken! En tevens het schip veiliger en efficiënter. In de volgende stap zetten we ook in op betere trip planning, semi-autonoom varen en zelfs het autonoom varen op bepaalde strekken.”
Ontheffing
Nedcargo’s directeur-eigenaar Diederik Antvelink is al geruime tijd bezig met de ontwikkeling van het nieuwe containerschip en vindt het belangrijk nu al met dat soort zaken bezig te zijn. “De vrachtwagen haalt de binnenvaart snel in. Als wij niet oppassen is de vrachtwagen met platooning en automatisch rijden over een paar jaar goedkoper, schoner en veiliger dan de binnenvaart. Wij gaan ons dit niet laten gebeuren. Wij zullen bewijzen dat de binnenvaart dit ook kan.”
“Doel is om voor dit schip met alle hulpmiddelen een ontheffing te krijgen om met minder bemanning te mogen varen, zodat we de concurrentiepositie ten opzichte van de vrachtwagen weer versterken”, stelt Antvelink.
“Minder bemanning leidt niet alleen tot besparingen, het is ook een manier om het dreigende tekort aan bemanning tegen te gaan. En door dit soort innovaties maken we de binnenvaart ook weer interessant om in te gaan werken voor de nieuwe generatie.”
Smart Shipping Challenge
Bert van Grieken legt uit dat het allemaal in een stroomversnelling is gekomen toen Nedcargo uitgenodigd werd voor de Smart Shipping Challenge (SMASH!) 2017 om mee te denken over de toekomst van de binnenvaart in Nederland. “Tegelijkertijd kregen wij te horen dat er eind november 2017 een pilot gestart moet zijn waarin we als Nederland de wereld versteld doen staan. Wij zijn direct met een aantal partijen gaan praten om te kijken of we bestaande technologie die nu al in auto’s of grote luxe jachten zit ook te kunnen incorporeren in ons binnenvaartschip Gouwenaar 2.”
“De benodigde sensortechnologie is er en is ook niet belachelijk duur, maar de software en de back-up-systemen, die zijn er nog niet. Die zullen we gezamenlijk met kennisinstituten zoals MARIN, TU Delft en Hogeschool Rotterdam moeten gaan ontwikkelen.”
Waterstof
In 2020 gaat de Gouwenaar 2 emissieloos varen door de inzet van batterij- en waterstoftechnologie, zo is de bedoeling. Die versie noemen ze bij Nedcargo de ‘Gouwenaar 2.zero’.
“Wij willen dat tegen die tijd het schip ook grotendeels autonoom kan varen en afmeren. Het schip zal bemand wordt door een scheepsmanager en een scheepsassistent die de hele reis plannen, terwijl het ook vanaf de wal bestuurd kan worden. Intern spreken we dan over de versie Gouwenaar 3.zero.”
Antvelink denkt dat het een hele opgave is om dit binnen vier jaar voor elkaar te krijgen. Maar met de juiste partners zal het lukken, voorspelt hij. “Alleen op deze manier kunnen we de binnenvaart concurrerend houden, veiliger maken, slimmer en zuiniger.”
“De technologie die we ontwikkelen houden we niet exclusief voor onszelf. Idee is om een pakket te ontwikkelen dat ook op bestaande schepen geïnstalleerd kan worden. Zodat deze ook veiliger kunnen varen. Het eventueel retrofitten van de besturing kan later. Maar het is altijd verstandig om extra ogen en oren op een schip te hebben en meer informatie over de vaarroute en mede vaarweggebruikers.”
