Vandaag is het 70 jaar geleden dat Bernhard van Welzenes werd geboren als telg uit een ‘varend nest’ van twaalf kinderen. Hij viert zijn verjaardag op het KSCC Schipperscentrum in Nijmegen. Vanzelfsprekend is iedereen welkom. Met hart en ziel tussen de mensen staan, is hem het liefst.
Aalmoezenier Bernard van Welzenes schrijft niets op, neemt nooit werk mee naar huis. Indien mogelijk houdt hij de avonden voor zichzelf. Hij staat om kwart voor zeven op, mediteert twintig minuten, ontbijt eenvoudig, kijkt naar de waterstanden, leest kranten en gaat naar ‘boord’ (KSCC), waar zijn secretaresse altijd wel iets voor hem op de agenda heeft staan, en registreert wat zijn IPhone of IPad melden. Soms vliegt hij als secretaris-generaal van het Forum (christelijke organisatie) ‘Europese pastoraat voor kermis en circus’ de grens over, dan weer is hij op weg naar Rome.
Bernhard van Welzenes: “De maritieme wereld heeft mij het vertrouwen gegeven. Ik mocht groeien in voor- en tegenspoed.” (foto Johan de Witte)
Dikwijls rijdt zijn chauffeur hem al bijtijds naar een vergadering, politiek Den Haag, scheepsinzegening, geboorte of uitvaart. Jaarlijks reist hij ruim 80.000 autokilometers. Bij calamiteit of ernstig ongeluk wendt hij direct de ‘steven’ naar waar zijn boodschap nodig is, want hij is er op zijn 65e niet mee opgehouden! Hij houdt van puntige toespraken en brengt de bijbel tot leven. “Met Don Bosco volaan vooruit”, zegt de aalmoezenier.
Boodschap voor iedereen
Vertegenwoordiger zijn van zo’n grote kerk die altijd wijd open staat, vraagt een persoonlijkheid waarin mensen vertrouwen hebben, en die het ook geeft! Rooms-katholiek, protestants, anglicaans of welk geloof ook, dat is voor Van Welzenes onbelangrijk. Met zijn oecumenische instelling heeft hij een boodschap voor iedereen.
Dat hij bij de schippers is terechtgekomen beschouwt de aalmoezenier als louter genade. Hij heeft affiniteit met maritieme ondernemers, het water en zijn schepen. Wanneer hij over een brug rijdt moet hij altijd even kijken naar wie en wat er op de rivier vaart. De inzegening van een schip betekent voor hem een ‘hart onder de riem steken’ van de opvarenden.
Een door Van Welzenes gehouden mis op de Tilburgse kermis vinden door wet en regels geplaagde kermismensen zo boeiend dat er altijd stoelen te kort zijn. "Soms ontmoet je mensen voor wie je iets kan betekenen door balans te brengen in werk en leven, luisteren of praten. Het is dankbaar werk als je soms mensen kunt inspireren het roer om te gooien voor een andere of betere koers. Het verklaart mijn passie om bij vreugde of verdriet tussen de mensen te staan."
Studie
Delen en verdragen leerde Bernard al vroeg in het grote ouderlijk gezin. Een longziekte in het vierde studiejaar gymnasium was cruciaal voor zijn levensloop. Hierdoor viel hij een jaar uit. Achteraf had hij dit jaar nodig om voor een studie theologie te kiezen en hij ging naar Nijmegen. Hier kwam hij schippersaalmoezenier Cor van Bemmelen tegen die hem vroeg: "Wat doe je?" En daarna: "Wil je mijn werk dan niet overnemen?" Tot verwondering van Cor van Bemmelen antwoordde Bernard met ja! Zijn goede collega C. Nieuwenhuizen zette hem op het pastorale spoor.
Vergaderingen van de RK Bond en het KSCC stonden van nu af aan op zijn rooster, evenals het op de schepen rondbrengen van het KSCC-infobulletin. Hij had hierbij goede medewerkers met wie hij na het werk aan boord van bijvoorbeeld de Hermina van Heymen een genoeglijke hartversterking nuttigde. "De maritieme wereld heeft mij het vertrouwen gegeven. Ik mocht groeien in voor- en tegenspoed van de scheepvaart, probeerde onpartijdig te zijn, maar wás er wel. Je krijgt de kracht van boven en mensen reiken je de hand."
Bakens verzetten
"Een kerkorganisatie blijft essentieel, evenals symboliek de plek te geven die het verdient. In de toekomst moet er vanuit de basis door vrijwilligers veel gebeuren. In de vorige eeuw waren we verwend met veel pastoors en dominees. Nu moeten wij de verantwoordelijkheid overdragen. De diaconie blijft en wordt heel belangrijk", meent Van Welzenes.
Oplossingen voor problemen zijn er vaak niet direct maar hij kan wel zorgen dat mensen hun probleem analyseren. "Je mag iemand zijn, soms in het privéleven van mensen. Paulus zei: ‘Ik spreek niet, maar Christus spreekt door mij.’” Wanneer Van Welzenes moet spreken anticipeert hij naast het thema altijd op de situatie. Een kind, gebrandschilderde ramen of zomaar een lied of gebaar, geven hem inspiratie. De aalmoezenier geeft geen recept, maar zaait welzijn en verbinding door te zeggen: "Denk daar eens aan."
Niettemin komt de tijd dat hij in zijn werk ‘de bakens moet verzetten’: het is dan welletjes geweest. Een opvolger als aalmoezenier van de grootste parochie in Nederland voor de binnenschippers, kermis- en circusexploitanten, is zijn grootste wens. We hopen dat deze wens zijn verjaardagsgeschenk mag worden waarmee het werk voortgang vindt. Gefeliciteerd, aalmoezenier Bernard van Welzenes, nog vele jaren in gezondheid!
(Johan de Witte)
