2016 was een moeizaam jaar voor de Nederlandse maritieme sector. De directe toegevoegde waarde daalde met 2,9 procent en de directe werkgelegenheid nam af met 0,2 procent. De maritieme cluster heeft in 2016 dan ook nog niet kunnen profiteren van het herstel van de wereldeconomie. Naar verwachting zal dit ook in 2017 nog niet gebeuren.
De verwachting is wel dat de wereldhandel zich positief zal blijven ontwikkelen. Daarom zijn de langetermijnvooruitzichten voor het maritieme cluster niet negatief.
Vooral maritieme bedrijven in Noord-Nederland maakten moeilijke tijden door met faillissementen, reorganisaties en doorstarts als gevolg. Bij de havens, grote jachtbouw en de visserij ging het wel goed. Daarnaast lijkt de bodem van de crisis in de jachtbouw/watersportindustrie bereikt.
Maritieme Monitor
Dit staat te lezen in de Maritieme Monitor 2017. Mark Frequin, Directeur-Generaal Bereikbaarheid reikte 6 november het eerste exemplaar aan Wim van Sluis, voorzitter van Nederland Maritiem Land. Dit deed hij namens de minister van Infrastructuur en Waterstaat. Tegelijkertijd overhandigde Frequin de Havenmonitor 2017 aan de voorzitter van de Brancheorganisatie Zeehavens, Ronald Paul.
In 2016 bood de maritieme cluster werkgelegenheid aan ruim 271.500 mensen. Waarvan 166.600 directe werkgelegenheid. De gecombineerde productiewaarde was 54,5 miljard euro. De directe toegevoegde waarde kwam uit op ruim 18,2 miljard. Indirect kwam hier nog ruim 5 miljard euro bij. Hiermee is het maritieme cluster goed voor ruim 3,3 procent van het Bruto Binnenlands Product.
Zorgen om havens
In de Nederlandse zeehavens en het bijbehorende havenindustrieel complex werkten in 2016 ruim 180.000 mensen. De economische ontwikkeling was daar positief. De directe en indirecte toegevoegde waarde nam in 2016 toe 41,2 miljard euro.
“We zijn trots op de mooie economische ontwikkelingen bij de Nederlandse zeehavens, maar maken ons tegelijkertijd ook zorgen om het steeds verder uit het lood gerakend gelijke speelveld met de havens in onze buurlanden”, aldus Ronald Paul. “Gelukkig bevat het regeerakkoord veel voorstellen om die balans te herstellen. We roepen Cora van Nieuwenhuizen, de nieuwe minister van Infrastructuur en Waterstaat, op om de aangekondigde maatregelen snel in te voeren om daarmee lading, toegevoegde waarde, de ingezette innovatie en banen veilig te stellen.”
Kansen
Gezien de achterliggende oorzaken voor de moeilijke economische situatie in het cluster zijn de vooruitzichten voor 2017 niet rooskleurig, stelt Nederland Maritiem Land. Overcapaciteit in de (zee)scheepvaart zorgt voor (te) lage vrachtprijzen en voor lege orderboeken in de scheepsbouw.
De aanhoudende malaise in de offshore drukt ook op de sector. Niet alleen door het uitblijven van nieuwbouworders, maar ook doordat de omvang van de scheepsreparaties afneemt. Wat weer een negatief effect op de maritieme toeleveranciers heeft. Positief is wel de ontwikkeling van alternatieve energievormen zoals wind op zee, dat de offshore-sector nieuwe activiteiten oplevert.
Wim van Sluis: “Ondanks dat 2016 een moeizaam jaar was voor de maritieme cluster, en de vooruitzichten voor 2017 nog geen herstel voorspellen, zien wij kansen ontstaan. Het regeerakkoord biedt een aantal concrete aanknopingspunten om de cluster erbovenop te helpen. Zoals de voorgestelde Green Deal met de zeevaart, binnenvaart en de havens. Maar ook de uitbreiding van de SDE-regeling, extra budget voor defensie, onderzoek en de kennisinstellingen.”
