Op locaties die zo’n 40 kilometer van elkaar liggen een koppelverband afbouwen op zo’n manier dat beide schepen één geheel vormen, vereist goed overleg en de nodige flexibiliteit. Dat deze werkwijze in de praktijk goed mogelijk is, werd bewezen met de afbouw van koppelverband Panerai I (3.334 ton) en II (2.487 ton), een uitbreiding van de vloot van de Werkendamse rederij Ruijven. De Chinese casco’s werden geleverd door Concordia Werkendam, de afbouw van het achterschip werd in Hendrik-Ido-Ambacht verricht door Koedood Dieselservice en de bak werd in Werkendam door CCM3 afgebouwd.
Een noviteit aan boord van het koppelverband is het gebruik van de Orcan ePack restwarmte-terugwininstallatie. Met deze technologie wordt de restwarmte gebruikt om het brandstofverbruik van de motoren omlaag te brengen. In combinatie met de door Koedood geleverde Emigreen-installatie is de Panerai niet alleen zuiniger maar ook groener. De werfproefvaart van de Panerai ging uitstekend, maar vlak voor de geladen proefvaart ging het mis…
Als je met een binnenvaartschip het landelijk nieuws haalt, is er veelal sprake van een probleem. Dat was ook nu het geval. Gertjan de Gelder, senior salesmanager bij Koedood, vertelt daarover: “Op maandag 18 december zouden wij de geladen proefvaart houden met het nieuwe innovatieve koppelverband Panerai. Op zaterdag 16 december hebben wij met een leeg schip eerst onze werfproefvaart gehouden en dat is allemaal goed en tot volle tevredenheid verlopen. Aansluitend aan de werfproefvaart is de Panerai naar de Dintelhaven gevaren en heeft daar als verband met twee extra bakken circa 11.000 ton kolen geladen.”
Maandagmorgen vroeg zou het verband zich naar de voorhaven van de Volkeraksluizen verplaatsen om de hele delegatie aan boord te nemen voor de officiële proefvaart bij Tiengemeten. De Gelder vervolgt: “Alleen liep dat geheel anders; het Orcan-systeem was nog niet geheel afgenomen en via dat systeem is er gedurende de nacht water in de machinekamer terecht gekomen. Toen dat bekend werd bij de bemanning is er direct adequaat gereageerd en is door het juiste handelen erger voorkomen. RWS en de pompboot uit Dinteloord zijn nog wel ter plaatse geweest. Door de bijzondere samenwerking van de bemanning van de Panerai, Oechies, EMS en Koedood hebben ze aan het einde van de dag de beide motoren weer draaiende gekregen. Het gehele verband is op eigen kracht vertrokken naar Duisburg om te lossen.”
Aansluitend ging de Panerai weer naar Koedood om de, vooral elektrische, schade te repareren en onderdelen te vernieuwen. De proefvaart werd uitgesteld tot 29 januari. Die keer verliep alles prima.
Samenwerking
Naast de complete afbouw van de Panerai I leverde Koedood onder meer de twee Mitsubishi S12 MPTAW motoren van 1.040 kW en 1.650 toeren en de in de Emigreen NOx-reinigingsinstallatie ingebouwde warmtewisselaar.
Henri Kruisinga, afbouwbegeleider namens Koedood, roemt de samenwerking tussen Concordia, CCM3 en Koedood tijdens de afbouwperiode van de Panerai. “Er was voortdurend sprake van goed overleg en er werd niet weggelopen bij problemen. En als er al iets was, dan werd het altijd tot tevredenheid van alle partijen opgelost. Het achterschip (106 x 11,45 meter) en de bak (76 meter) vormen één fraai geheel.”
Ceylan Düzdüsen heeft 25 jaar ervaring in de binnenvaartbranche en is tegenwoordig managing director van CCM3 uit Werkendam. Hij zegt: “Wij hebben in opdracht van Concordia het ‘voorschip’ afgebouwd. We hebben de pompen, generatoren en motoren, waaronder een Mitsubishi S6A3 van 664 pk, en het leidingwerk geïnstalleerd.”
“We noemen ons innovatieve specialisten, waarbij leidingwerk een van de specialiteiten van CCM3 is. Naast het opmeten en ontwerpen verrichten we met ons eigen team ook de constructie- en installatiewerkzaamheden. Aan boord van de Panerai II hebben we verder het nodige staalwerk gedaan en de aluminium vloer gemaakt.”
Orcan ePack en Emigreen
Orcan Energy AG uit München ontwikkelt restwarmte-terugwininstallaties met de productienaam ePack. Die gebruiken restwarmte van de scheepsmotoren. Op uitdrukkelijk verzoek van rederij Ruijven is het systeem aan boord van de Panerai geïnstalleerd.
Met deze technologie is het mogelijk om de CO2-voetafdruk van een schip significant te verkleinen en is er sprake van gemiddeld 8 procent brandstofbesparing. Henri Kruisinga zegt over de innovatieve en duurzame techniek: “Dit systeem, waarbij de installatie van een speciaal hiervoor ontworpen generator een onderdeel vormt, is nieuw in de binnenvaart maar wordt al langer met succes toegepast in grote olietankers alsook elektriciteitsinstallaties. Aan boord van schepen wordt met het ePack de restwarmte-energie in uitlaatgassen van de verbrandingsmotor, die normaal gesproken verloren gaan, voor een deel teruggewonnen.”
Hermann Iding van Orcan Energy meldt als aanvulling: “Hiermee geven we de ORC-technologie (Organic Rankine Cycle, red.) een toepassing binnen de scheepvaart. Door het ePack-systeem wordt een koudemiddelvloeistof, dat ook wordt gebruikt in bijvoorbeeld koel- en vrieskasten en airco’s, door het motorkoelwater en de uitlaatgassenwarmte onder een druk van 20 bar verhit tot zo’n 140°C. De druk wordt achtergelaten in de stroomexpander, die hierdoor met bijzonder veel kracht begint te draaien. Via de aan het systeem gekoppelde krukas van de motor wordt de schroef aangedreven. Omdat de motoren in dit geval enigszins worden ontzien, is er sprake van minder brandstofverbruik.”
Het via het ePack opgewekte vermogen (max 100 kW) kan met behulp van een hydraulisch aangedreven generator via de bakboordmotor gebruikt worden om het boordnet te voeden.
De unieke samenwerking tussen Koedood, Concordia, CCM3 en later ook de bemanning van de Panerai, Oechies en EMS in combinatie met het gebruik aan boord van het Orcan ePack en de installatie van Emigreen maken het koppelverband Panerai niet alleen een spraakmakend innovatief koppelverband, maar ook zuinig en groen.
