Er was een tijd dat consultants en onderzoeksbureaus legaal de staatskas plunderden. Stapels dikke rapporten om te onderbouwen wat allang was besloten, met steevast de aanbeveling meer geld uit te trekken voor verder onderzoek. Ambtenaren en ministers namen niet de moeite die berg papier te lezen en tekenden willoos voor het vervolg. Zolang er onderzocht werd, kon de bewindspersoon onderbouwde gaten in de verantwoording laten vallen. Ten tijde van de parlementaire enquête zaten ze veilig en droog bij hun schaapjes. Dan vloeiden wel wat traantjes van spijt (of door de koude wind), maar terugdraaien doen we niet, om over het vervolgen van ontspoorde bewindslieden maar te zwijgen.
Natuurlijk klopten de sommetjes, er staan zoveel cijfertjes en het zijn toch gerenommeerde bureaus. Nee joh, niet narekenen, dan hadden we het net zo goed zelf kunnen doen. Bovendien kostte het maar een paar promille van die 6 miljard.
We hebben ervan geleerd, zou je denken. Anno 2012 kom je als onderzoeker niet meer weg met vage beloftes en bevrediging van de opdrachtgever. De Betuwelijn is water under the bridge om een tot de verbeelding sprekend voorbeeld te noemen. Als een consultant de schatkist wil plunderen, moet hij met een goed verhaal komen, zou je denken.
Vorige week werden de onderzoeken onder de vlag van de Impuls Dynamisch Verkeersmanagement Vaarwegen (IDVV) gepresenteerd. In de hoek stond een fiere banier van Verkeer & Waterstaat. Er is pas geld voor een nieuwe banier (van het nieuwe ministerie) als de echt belangrijke zaken zijn betaald. Een duidelijke boodschap, evenals de luchtige Loesje-leus: ‘Ambitie? Nou gewoon alles’.
Daar ga je toch even voor zitten. De IDVV-programmanager zei het al een geslaagd project te vinden als 4 % meer over water gaat. Is dat ‘alles’? Nee, dan de ‘impuls-onderzoeken’. Maak je borst maar nat, er staan ons ambitieuze pilots, workshops en proeftuinen te wachten.
Het ambitieuze ‘alles’ hangt af van de input van het bedrijfsleven. Daar komen de ideeën vandaan, desnoods via een leuke speelse prijsvraag. Vervolgens gaan consultants je vertellen wat je met dat idee kunt doen. Ik weet wat je nu denkt, maar dat zeggen ze niet. Maar snappen wat deze vertoning meer doet dan het EICB al jaren doet, doe ik niet. Impulsief zeg ik dat die Loesje-kreet klopt: Ambitie? Nou gewoon alles opmaken.