“Het was best spannend om een opleiding schipper en matroos te starten in Maasbracht. We hebben een geweldig resultaat geboekt: alle deelnemers zijn geslaagd voor hun eerste proeve van bekwaamheid.” Onderwijsmanager Marcel Roelofs van het STC Hanze College blikt tevreden terug op het eerste jaar.
De onderwijsmanager was begin juli enkele dagen in Midden-Limburg om meer bekendheid te geven aan de mbo-opleidingen tot matroos en schipper binnenvaart. Hij sprak meerdere decanen van scholen voor voortgezet onderwijs.
In september 2023 startten de – voor Limburg – nieuwe nautische opleidingen tot matroos en schipper. Dat gebeurde op initiatief van Maritiem Maasgouw, een samenwerkingsverband tussen ondernemers uit Maasgouw. STC bood in samenwerking met het Vista College twee zogeheten BBL-trajecten aan, waarbij werken in de praktijk wordt gecombineerd met het volgen van een mbo-opleiding. De lessen werden gegeven in het Maas Binnenvaartmuseum in Maasbracht. Tegelijkertijd startte bij het Vista College in Heerlen de opleiding technicus engineering maritiem.
Maritieme maakindustrie
De maritieme maakindustrie is een belangrijke economische pijler in Maasgouw, de gemeente aar Maasbracht onder valt. Ongeveer vijftig bedrijven zijn actief in scheepsbouw, scheepsonderhoud of -reparatie. Honderden mensen werken bij die bedrijven op verschillende natte bedrijventerreinen in en om Maasgouw.
Ook de binnenvaart speelt een belangrijke rol in Maasgouw. Voor de opleidingen matroos en schipper schreven tien studenten in. Veel van hen zijn afkomstig uit Midden-Limburg.
Hoe kijk je terug op het eerste schooljaar in Maasbracht?
“Alle studenten zijn geslaagd voor hun eerste examen. Wij hebben dus in Maasbracht kwaliteitsonderwijs gegeven. Op ons opleidingsschip hebben ze examen gedaan, ten overstaan van de docenten binnenvaart. Het was spannend, ook voor ons. Maar eind goed, al goed.”
Wat vonden de studenten ervan?
“Onze studenten zijn heel tevreden. Ze voelen zich thuis in Limburg. We werken samen met het regionale maritieme bedrijfsleven om bepaalde dingen voor elkaar te krijgen. Onze opleiding moet maatschappelijke affiniteit krijgen in Maasbracht. Wij hebben bijvoorbeeld de hulp ingeroepen van Waterscouting De Oude Tip opdat onze studenten het onderdeel wrikken onder de knie krijgen.”
Hoe waren de contacten met het regulier voortgezet onderwijs in de regio?
“De contacten zijn goed. Er liggen directe lijnen naar de decanen van alle scholen voor het voortgezet onderwijs. Die zijn op de hoogte van ons bestaan in Maasbracht. We hebben publiciteit gekregen voor onze beroepsopleiding in de Binnenvaartkrant en de Scheepvaartkrant. Ook in de regionale dagbladpers stonden artikelen over ons project. Ook hebben wij de open dagen van het Vista College in Heerlen bezocht.
Toch heeft onze opleiding voor het schooljaar 2024-2025 niet voldoende nieuwe leerlingen gekregen. Dat is jammer, maar we gaan zeker niet bij de pakken neer zitten. Ook in de komende periode blijven we in deze regio onze opleiding promoten. Alles is gericht op het schooljaar 2026-2027. Alle hens moet dan aan dek zijn.
Ik heb de studenten die zich wel hadden aangemeld persoonlijk gebeld. Eén gaat dezelfde opleiding doen in Rotterdam, de anderen hebben gekozen voor een andere mbo-opleiding. De nu tweedejaars studenten vervolgen hun opleiding in Maasbracht. De groep wordt versterkt met vijf studenten die eerst in Rotterdam zaten. Zij komen allemaal uit Limburg.”
Een maritieme opleiding in een museum… is dat niet apart?
“Ik heb ervaren dat mensen naar het museum keken en dachten: ‘Wat gebeurt hier nou?’ Nu onze studenten hier hun proeve van bekwaamheid hebben afgelegd, hoort maritiem onderwijs gewoon in dit gebouw. Het is weliswaar anders, maar door de manier waarop we het deden en de kwaliteit die we geleverd hebben, was het volstrekt voldoende om studenten hier te laten slagen.”
Heb je nog wensen voor dit project?
“Voor mij als schoolcoördinator telt nu één gegeven: voldoende aanmeldingen werven voor het schooljaar 2025-2026. Om dit initiatief uit Maasbracht geen zachte dood te laten sterven, hebben we ‘cement’ nodig voor onze ‘opleidingsstenen’.”
Les in het museum
Ook Ton Forschelen, voorzitter van de Stichting Maas- Binnenvaartmuseum, blikt tevreden terug op het eerste jaar met de opleidingen matroos en schipper binnenvaart, die er mede dankzij het museum konden komen. “Via David van de Runstraat van rederij Cascade had ik vernomen dat er overleg had plaatsgevonden tussen de maritieme ondernemers, de gemeente Maasgouw en het STC over het dreigende tekort aan werknemers in de scheepvaart en de scheepswerven in Maasbracht. De betrokken bedrijven wilden dat er een nieuwe beroepsopleiding voor de binnenvaart en een technische opleiding voor de werven zou komen.”
“Daar kwamen in eerste instantie het Vista College in Heerlen en het STC uit Rotterdam voor in aanmerking. Wij boden de Maaslandzaal van ons museum aan als onderwijslocatie. Onderwijscoördinator Marcel Roelofs nam ons aanbod aan. Het mes sneed aan beide kanten voor onze instellingen: het museum kon extra inkomsten genereren en het STC kreeg een relatief goedkope locatie in handen voor de onderwijsactiviteiten. Voor deze lessen moesten wij wel een modern digibord aanschaffen.”
De studenten kwamen in het afgelopen schooljaar in blokken van vier keer twee weken naar school om daar theoretisch onderwijs te volgen. Het praktisch onderwijs ontvingen zij op binnenvaartschepen waarvan de schippers als hun begeleiders fungeerden.
“We kwamen regelmatig met coördinator Roelofs bij elkaar”, besluit Forschelen. “Er was direct sprake van een klik. Praktische problemen werden besproken en opgelost. Concluderend kan ik zeggen: we zijn vol lof over onze samenwerking.”
