Rijkswaterstaat heeft de ambitie om een substantieel deel van haar eigen energieverbruik op te wekken uit duurzame bronnen. Een optie is om bestaande pompen ‘omgekeerd’ te gebruiken voor het opwekken van waterkracht.
Bij een proef met het watergemaal Born (Julianakanaal) is dat gedaan. “Een slimme ingreep die voordelen heeft voor het milieu, het klimaat, de scheepvaart en tevens geld kan opleveren door levering van stroom aan het net. Met deze eigenlijk eenvoudige innovatie komt het energieneutraal functioneren van sluisobjecten dichterbij.” Aldus Rijkswaterstaat.
Groot hoogteverschil
De proef is juist op het Julianakanaal in Limburg succesvol vanwege het grote hoogteverschil van 11 meter. Normaliter pompt het gemaal water omhoog. Door het water terug te storten ontstaat waterkracht en dus energie. Het andere gemaal van het kanaal (in Maasbracht) kan ook als waterkrachtcentrale worden gebruikt. De proef werd uitgevoerd in samenwerking met Entry Technology Support en een groep van specialistische bedrijven.
Energieneutraal
Nu is aangetoond is dat stroomopwekking met de bestaande pompsystemen mogelijk is, worden de pompgemalen in Born en Maasbracht als waterkrachtcentrale aangepast. De ambitie is de opgewekte energie aan te wenden voor de sluisobjecten en ze zo uiteindelijk energieneutraal te maken.
Scheepvaart
Het onderzoek naar omgekeerd gebruik van de pompgemalen valt samen met de vraag of het pompgemaal kan worden gebruikt voor extra spuicapaciteit. Kanaalpand Maasbracht heeft extra water nodig vanwege het verbouwen van het sluiscomplex in Born. Spuien is noodzakelijk voor het op peil houden van het juiste waterniveau van het Julianakanaal als scheepvaartweg.
Nu blijkt dat in plaats van spuien met de sluiskolken ook gespuid kan worden met het pompgemaal, en dat de scheepvaart geen vertraging oploopt. “Het opwekken van stroom met behulp van waterkracht en het spuien blijken perfect op elkaar aan te sluiten.”
