In de havens van Port of Antwerp-Bruges is de overslag vorig jaar met 5,5 procent gedaald naar 271 miljoen ton. Het havenbedrijf noemt 2023 “opnieuw een jaar vol uitdagingen”.
Door internationale politieke spanningen en de afname van de economische groei in de wereld is de industriële productie lager en daarmee ook de handelsstromen. Als pleister op de wonde groeide het containermarktaandeel in Noordwest-Europa ten koste van de andere Noordzeehavens (de range Hamburg-Le Havre). Gemeten over de eerste negen maanden van 2023 ging het aandeel van Port of Antwerpen-Bruges met 0,6 procent omhoog naar 30,2 procent.
Maar ook bij de containers konden Antwerpen en Zeebrugge een teruggang niet voorkomen. De overslag daalde ten opzichte van 2022 met 6,3 procent in tonnen en 7,2 procent in TEU’s.
Geen verrassing
“Dat 2023 geen topjaar zou worden zagen we al langer aankomen”, zei Jacques Vandermeiren bij de presentatie van de jaarcijfers. “We staan als haven dan ook in het middelpunt van economische en geopolitieke uitdagingen. Maar, met een sterke strategie, de fusie en een efficiëntie-oefening hebben we ons tijdig georganiseerd en winnen we zelfs aan marktaandeel in de Hamburg-Le Havre-range”, aldus de CEO Port of Antwerp-Bruges.
“Zeker in woeliger vaarwater, is het essentieel dat we, met ons strategisch plan als kompas, gefocust blijven varen in de juiste richting. En dat gaan we ook in 2024 blijven doen. Zodat we aantrekkelijk blijven voor investeerders en onze strategische rol als pionier ook in de toekomst kunnen blijven spelen.”
Minder chemicaliën
De overslag van vloeibare bulk daalde in 2023 met 2,1 procent. Vooral chemicaliën werden minder overgeslagen: 8,1 procent. Dat komt volgens Port of Antwerp-Bruges doordat de chemiesector in heel Europa onder druk staat. Dat komt door de hoge kosten voor energie, grondstoffen en lonen aan de ene kant en een teruglopende vraag aan de andere kant. Benzine, stookolie, nafta en LNG liepen ook terug; LPG bleef gelijk. Diesel en kerosine maakten echter een deel goed.
Het droge bulksegment daalde met 13,9 procent ten opzichte van vorig jaar. De vraag naar steenkool, die in 2022 hoog was als gevolg van de energiecrisis, is intussen sterk gedaald. Meststoffen zetten de daling van vorig jaar – onder meer als gevolg van de sancties tegen Rusland en de gestegen prijzen – verder door.
Deuk in staaloverslag
De overslagvolumes van conventioneel stukgoed zijn, na de sterke opleving tussen voorjaar 2021 en september 2022, genormaliseerd en weer terug op het pre-covidniveau. Ten opzichte van 2022, daalde de totale overslag met 18,8 procent. Door een afname van de Europese staalproductie en een lagere vraag daalde de overslag van staal met 16,9 procent.
De totale roll-on/roll-off-trafieken hielden relatief goed stand met een lichte daling: 2,1 procent. De overslag van nieuwe auto’s groeide wel, met 9 procent, naar meer dan 3,5 miljoen.
Zeebrugge verwelkomde vorig jaar 169 cruiseschepen en 953.048 passagiers. Dat maakte dat 2023 toch nog één record opleverde. Blij was Port of Antwerp-Bruges ook met de spreiding van de aanlopen, zowel in het jaar als tijdens de week. Dat zorgde voor een gespreide instroom.
2,9 miljard euro investeren
Port of Antwerp-Bruges zet in op duurzame groei. Niet alleen door investeerders aan te trekken, maar ook door zelf te investeren. Voor de komende tien jaar heeft het havenbedrijf een investeringsprogramma ter waarde van 2,9 miljard euro voor ogen. Het gaat onder andere om nieuwe infrastructuur, zoals de al begonnen vergroting van de Royerssluis en de eveneens gestarte bouw van een nieuwe kade voor de Europa Terminal.
Om te voldoen aan de vraag naar hernieuwbare energie richt de haven zich op lokale zonne- en windenergie én op de import van groene energie. Waterstof ziet de havenbeheerder als sleutelelement, dienend als energiedrager, grondstof voor de industrie en brandstof voor de scheepvaart. “Hiermee wordt de strategie om van de haven een Europese klimaatneutrale waterstofhub te maken, concreet vormgegeven. Zo zal dit jaar de eerste bunkering van waterstof en waterstofdragers, zoals methanol, plaatsvinden.”
Als onderdeel van de vergroening van de eigen vloot introduceert Port of Antwerp-Bruges twee baanbrekende schepen: de Methatug, ’s werelds eerste sleepboot op methanol, en een elektrische RSD, een primeur voor Europa. Daarnaast wordt walstroom verder ontwikkeld. Zo krijgt de cruiseterminal in Zeebrugge in 2026 een walstroominstallatie. Verder werkt de haven samen met de industrie aan CO2-reductie door het afvangen van CO2. Naar verwachting gaan de werkzaamheden aan de terminal daarvoor dit jaar van start. Al moet de definitieve beslissing over de investeringen daarvoor nog wel worden genomen.
Motor
Annick De Ridder, havenschepen van de Stad Antwerpen en voorzitter van de raad van bestuur van Port of Antwerp-Bruges, noemt de haven dé economische motor van Vlaanderen. “Die motor hield het afgelopen jaar ondanks grote economische en geopolitieke uitdagingen goed stand dankzij alle werknemers en bedrijven die het beste van zichzelf geven. Onze haven zorgt voor de nodige welvaart.”
“Om duurzaam te kunnen blijven groeien is het uiterst belangrijk dat we aantrekkelijk genoeg blijven om de nodige investeringen aan te blijven trekken. Sleutelprojecten zoals ECA (Extra Containercapaciteit Antwerpen) en NSZ (Nieuwe Sluis Zeebrugge) blijven dan ook de hoogste prioriteit hebben om ook in de toekomst onze positie als wereldhaven te verzekeren. Het jaar 2024 is alvast voor onze haven goed gestart met de vergunning voor Ineos. Uitstekend nieuws voor onze jobs én onze Vlaamse welvaart.”
Sterker merk
Dirk De fauw blikte nog eens terug op de voordelen van de fusie van de havenbedrijven van Antwerpen en Zeebrugge: “We zijn ondertussen al ruim anderhalf jaar één haven en de toegevoegde waarde laat zich duidelijk zien, vooral gezien de huidige moeilijke context. Daardoor kunnen we de containervolumes spreiden over beide platformen en zijn we een sterker merk als haven op internationaal niveau”, vond de burgemeester van Brugge. Hij is ook ondervoorzitter van Port of Antwerp-Bruges.
