”We besloten het bestaande te vernieuwen en het nieuwe te verwelkomen. We hebben de disruptie door de energietransitie en de klimaatverandering geïdentificeerd als een kans in plaats van een bedreiging. Ik vind het onwaarschijnlijk knap dat de bedrijven gezien hebben dat verandering noodzakelijk is en dat ze bezig zijn om nieuwe verdienmodellen te creëren.”
Dat zei Allard Castelein maandagavond 8 januari, toen hij aan boord van de Prinses Amalia van Koninklijke Spido werd uitgeroepen tot Rotterdamse Havenman van het Jaar 2023. Dat gebeurde in aanwezigheid van bijna al zijn nog levende voorgangers, die traditioneel acte de présence geven. Castelein is de 43e met de eretitel.
Overtuigingskracht
Allard Castelein was tot 15 juli vorig jaar CEO van het Havenbedrijf Rotterdam. Normaal gesproken wordt de Havenman/Vrouw van het Jaar gekozen op basis van zijn of haar prestaties in de afgelopen twaalf maanden voor de positieve bijdrage aan de maritieme en industriële ontwikkeling van de Rotterdamse haven, zei voorzitter Frank de Kruif van de organiserende stichting. “Het is daarom des te knapper dat Albert Castelein de titel in 2023 in de wacht heeft gesleept, want hij is vorig jaar slechts zes maanden als CEO van het havenbedrijf in functie geweest.”
“Maar ga eens na wat er in dat half jaar allemaal nog tot afronding is gekomen: de overeenkomsten met RWG en APM voor de kadeuitbreiding op Maasvlakte 2, de invoering van Nextlogic, de investeringen van GasUnie in het waterstofnetwerk, de plannen van Eneco voor een waterstoffabriek. Jammer genoeg vielen de ingebruikname van de Container Exchange Route en het definitief doorgaan van CO2-afvangproject Porthos dan weer net in de tweede helft.”
Castelein verdient de onderscheiding op grond van zijn verdiensten sinds zijn aantreden in 2014, aldus De Kruif. “Wat zijn bijna 10-jarige regeerperiode heeft gekenmerkt, is overtuigingskracht. Al snel na het Verdrag van Parijs was ook de boodschap van Allard Castelein en vanuit het Havenbedrijf: ‘Hier gaan we ons aan houden en hier gaan we naar handelen. We zetten volop in op de energietransitie en wie niet mee wil, is op den duur niet meer welkom in Rotterdam.’ Dat was een heel duidelijke stellingname waaraan consequent werd vastgehouden. Energietransitie en verduurzaming werden hét thema in de haven. We mogen wel zeggen dat die standvastigheid heeft gewerkt.”
Verandering van een tijdperk
Castelein zei in zijn dankwoord dat alles niet aan één iemand toe te schrijven is. “Dank aan alle collega’s die daar heel hard aan mee hebben gewerkt. En dank aan alle bedrijven die onderkend hebben dat die transitie zo enorm belangrijk is.”
“Toen ik in 2014 bij het Havenbedrijf mocht komen werken, was er voor mij al geen enkele twijfel dat de haven zou moeten veranderen, mét behoud van relevantie. Want er zijn twee manieren om die CO2-uitstoot naar beneden te brengen. Eén is als je de lichten uit doet en stopt. De andere is om die transitie te omarmen. En ik was ervan overtuigd dat die Rotterdamse haven voor Nederland, voor Europa, voor de bedrijven, voor mondiale handelsstromen onwaarschijnlijk belangrijk was en zou moeten blijven. En dus hebben we vroegtijdig ingezet om die transitie vorm te geven.”
Belangrijk daarbij was de bedrijven in het haven-industrieel complex perspectief te bieden. “We moesten het samen met de bedrijven doen en die bedrijven stimuleren om te vernieuwen.” Het ging meer om de wortel dan om de stok, aldus Castelein. Volgens hem is een verandering van een tijdperk aan de gang en dat is veel ingrijpender dan een tijdperk van verandering.
Boven de waterlijn
Castelein roemde de durf van bedrijven: “Bij die transitieprocessen moet je accepteren dat het speelveld nog onbekend is, dat de spelregels er nog niet zijn. Toch moet je op het veld durven staan en acteren. Het betekent dat er af en toe wat fout gaat. Helemaal niet erg. Zolang het, om in haventermen te spreken, boven de waterlijn is. Dan zal het schip niet zinken. Het bedrijf kan door.”
“Je moet je ook niet laten hinderen door het feit dat anderen wellicht denken dat dit niet het beste is. Want de grootste vijand van beter is denken dat je moet wachten op het beste. En die tijd hebben we niet… Als we blijven wachten op kernfusie, op thorium-energiecentrales, dan ben ik van één ding zeker: dan zijn we te laat. Dus we moeten het betere accepteren. Als een weg voorwaarts. Om recht van spreken te hebben. En ook in de toekomst relevant te zijn.”
