In het eerste kwartaal van 2014 steeg de omzet van de binnenvaart met 0,5 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ondanks dit lichte groeicijfer voor de branche is het vooruitzicht voor een aantal deelmarkten zorgwekkend. Dat schrijft ABN AMRO in zijn sectorprognose Transport en Logistiek. De bank wijst met name op de problemen in de tankvaart.
‘De aanwas van nieuwe, efficiëntere schepen in de afgelopen jaren heeft voor een overcapaciteit gezorgd. Daarnaast resulteert een stabiele olieprijsontwikkeling in een beperking van de strategische inkoop en opslag van olie. Ook komen binnenvaarttankers die enige tijd hebben gefungeerd als opslagplaats voor bulk weer terug in de vaart. Door deze overcapaciteit ontstaat druk op de marges, waardoor sommige bedrijven het moeilijk hebben.’ Aldus ABN AMRO.
Ook bij de grote drogeladingschepen wil het maar niet beter gaan. Hier speelt de overcapaciteit de ondernemers eveneens parten, stellen de bankeconomen. ‘De lage tarieven als gevolg van deze overcapaciteit vormen al langer een probleem. Externe factoren, zoals stremmingen of laag water zorgden incidenteel voor hogere tarieven, maar onderliggend blijven de problemen met capaciteit een drukkend effect houden.’
Onverkoopbaar
‘De overcapaciteit bij de twee deelmarkten heeft een aantal oorzaken. Het grootste probleem is de aanwas van nieuwe schepen de afgelopen jaren, terwijl de goederenstroom deze toename van capaciteit niet kon absorberen. Daarnaast zijn de nieuwe moderne schepen die in de vaart gebracht worden efficiënter dan de oudere schepen. Dit zorgt er voor dat deze schepen meer goederen kunnen vervoeren en daardoor nog meer capaciteit in de vaart zetten.’
Een derde oorzaak van de overcapaciteit blijkt de lage verkoopbaarheid van binnenvaartschepen buiten de Nederlandse/Europese markt. ‘Schepen die vanwege een (dreigend) faillissement verkocht worden komen vaak – goedkoper – weer in de vaart. Dit zorgt er niet alleen voor dat de overcapaciteit blijft bestaan, maar ook dat er een additioneel drukkend effect op de kostprijs ontstaat. Het oplossingsgerichte vermogen vanuit de sector zelf blijkt beperkt met name door dat de sector te versnipperd is.’
Expediteurs in de min
In het eerste kwartaal van 2014 was sprake van een omzetstijging voor vrijwel alle transportbranches. Een negatieve uitschieter waren de expediteurs.
De expediteurs boekten in de laatste drie maanden van 2013 al een omzetdaling. Die trend wordt dit jaar voortgezet. In het eerste kwartaal daalde de omzet voor deze branche met 3,7 procent in vergelijking met 2013. In 2012 en 2013 realiseerden de expediteurs nog een behoorlijke stijging van de omzet, maar dat sloeg om in het tweede kwartaal van 2013.
Wegtransport ziet omzet hard stijgen
Het herstel in het wegtransport is heel duidelijk. In het eerste kwartaal groeide de omzet met 3,7 procent in vergelijking met 2013. Ook het sentiment onder wegvervoerders verbeterde.
ABN AMRO denkt dat de groei van de omzet vooral uit de stijging van volumes zal komen. Deze volumes bestaan voor ongeveer een derde uit bouwmaterialen.
Grotere bedrijven lijken volgens de economen van de bank sterker te profiteren van de groei van volumes dan de kleine bedrijven. ‘Doordat de grotere bedrijven beter in staat blijken hun kosten te beheersen en efficiënter te opereren, komen de omzet- en winstgroei in het wegtransport vooral bij hen terecht.’
ABN AMRO is van mening dat het herstel in Nederland en de Eurozone in 2014 voor licht hogere vervoersvolumes zal zorgen, ondanks toenemende concurrentie vanuit Oost-Europa. Zo lijkt de bouw de bodem bereikt te hebben en begint de detailhandel op te leven.
Per saldo verwacht ABN AMRO ook dat de sector transport en logistiek dit jaar ongeveer 1 procent in volume zal groeien. In 2015 zet die groei verder door.
