De jaarvergadering van afdeling Utrecht van Schippersvereniging Schuttevaer (SVS) stond 29 december vooral in het licht van de totstandkoming van Koninklijke Binnenvaart Nederland. Bij de leden bleek veel onduidelijkheid en ontevredenheid te leven. Het SVS-hoofdbestuur had veel uit te leggen.
De symboliek in Nieuwegein was niet mis te verstaan: afdelingsvoorzitter Anné Middendorp begon zijn openingsspeech in een oranje blouse met gele strik en hij startte met een uiteenzetting over de historie van Schippersvereniging Schuttevaer. De bestuurstafel was gehuld in oranje en gedrapeerd met vlaggen van Koninklijke Schuttevaer en Koninklijke BLN-Schuttevaer. De blauwe kleur van Koninklijke Binnenvaart Nederland was afwezig in de zaal.
Einde
Veel leden vrezen dat de fusie van BLN-Schuttevaer en CBRB tot KBN leidt tot het einde van SVS, dat als ledengroep van BLN-Schuttevaer een aparte positie inneemt binnen KBN. Het ontbreken van stemrecht en lidmaatschap voor B-leden binnen KBN steekt. Dat zijn niet-varende leden die geen ondernemer (meer) zijn maar veel vrijwilligerswerk voor de vereniging doen.
Een ander heikel punt is dat SVS geen officiële vertegenwoordiger meer is bij onderhandelingen met lokale overheden. De vereniging verliest zodoende invloed en status, en dat zit dwars. Ook het overdragen van het koninklijk predicaat roept sterke emoties op.
Middendorp gaf dit in zijn speech ook aan, met verwijzing naar het eerste succes van de vereniging toen twee schippers (Lucas Oldenhuis Gratama en Willem Jan Schuttevaer) die in 1863 oprichtten. Daaraan was een jarenlange strijd voorafgegaan over te hoge tolheffing op het Zwolse Diep. De tolheffing werd opgeheven en Schuttevaer groeide uit tot dé nautisch-technische belangenvereniging voor de binnenvaart, sinds 1938 ‘Koninklijk’.
Contributie
Peter de Jonge zorgde als lid van de kascommissie meteen voor een pijnlijk onderwerp. De vereniging had in het afgelopen jaar totaal geen inkomsten en kwam daardoor uit op een tekort van circa 700 euro. Dit tekort had nog veel groter kunnen zijn als de bestuursleden niet hadden afgezien van hun vergoeding, zoals zij al jaren doen.
Landelijk SVS-voorzitter Erik Schultz moest, voor de eerste keer, naar voren komen om uitleg te geven. Van de contributieopbrengst wordt een verdeelsleutel gemaakt zodat de lokale afdelingen toch een eigen budget krijgen. “KBN betaalt alleen voor nautische en technische zaken. De verenigingen moeten het overige zelf betalen. Belastingtechnisch kan dat niet anders. Dit komt dus goed.”
De Jonge merkt op: “Nog niet goed geregeld. Er is niets geregeld.” De leden in de zaal vonden het maar een vreemde constructie. De teneur: wij zijn altijd zuinig geweest en al ons geld vloeit in de centrale kas. Een nieuwe penningmeester werd nog niet gekozen, omdat de toekomstige manier van werken niet duidelijk is. Afdeling Utrecht gaat nog even verder zonder financieel verantwoordelijke.
Stemrecht
Na de pauze kwam Schultz uitgebreid aan het woord. In een vaak geëmotioneerde discussie met leden, bij wie de nieuwe werkwijze en structuur niet duidelijk waren. Ook stoorde de wijze van overgang per brief de leden nogal. Leny van Toorenburg, verantwoordelijk voor nautisch-technische zaken binnen KBN en voor de ledengroep Schuttevaer, verklaarde de brief en de fout bij het versturen samen met Schultz. Ze boden nogmaals excuus aan.
Schultz zette vervolgens uiteen dat B-leden wel degelijk invloed hebben op het landelijke beleid van KBN. Zij hebben in de Schuttevaer-vergadering wel stemrecht volgens de verenigingsregels. A-leden (varende ondernemers) kunnen als afgevaardigde naar de KBN-vergadering en daar de mening van de afdeling inbrengen met hun stem.
Heftige reacties
Die uitleg nam de onrust niet geheel weg. Aanwezige B-leden (en zeker de ZZP’ers en de in loondienst werkende schippers) voelen zich minder gehoord in de nieuwe opzet. In soms zeer felle bewoordingen lieten ze dat merken. Zij voelen zich vooral aan de kant gezet. SVS telt naar verluid circa 600 B-leden.
Ter sprake kwam ook dat besturen van lokale afdelingen het gevoel hebben niet meer namens SVS en KBN te kunnen onderhandelen met overheden in hun regio. Daardoor zijn ze bang de opgebouwde netwerken en reputatie als belangenvereniging namens de binnenvaart te verliezen, net als de autoriteit die de naam Schuttevaer uitstraalt.
Oplossing
Uiteindelijk wist Van Toorenburg de discussie te beëindigen door het idee te opperen dat het bestuur van de lokale verenigingen een mandaat krijgen om op lokaal niveau met overheden te kunnen praten namens KBN. Het hoofdbestuur van SVS gaat dat idee als oplossing bij KBN inbrengen.
“We zijn nog niet klaar, er is terecht een hoop sentiment en dat moet geuit worden”, zei Schultz. “En dat mag… Het betekent dat het leeft.”
“Het is een lang proces, mede door de coronatijd. Ook de fiscale veranderingen maakten het niet makkelijker. Ik ben zelf B-lid, het is belangrijk om de varende ervaring over te brengen in de belangenbehartiging”, gaf Schultz aan.
“Ik werk aan een regeling, van delegeren van bevoegdheden naar bijvoorbeeld afdelingen. B-leden blijven onmisbaar, veel varende leden kunnen voor regionale onderhandelingen hun tijd niet vrij maken in de regio. Ze zijn immers onderweg en moeten varen. We moeten het samen doen.”
Voor nautisch-technische zaken was nauwelijks tijd tijdens op de vergadering. Onderhoudsachterstanden van bruggen en sluizen, het tekort aan geld en personeel bij Rijkswaterstaat om die op te lossen, kwamen nog wel even langs, net als de stremmingen bij Weurt. Evenals de pont die in de monding van het Amsterdam-Rijnkanaal gaat varen vanaf 9 januari.
