De elegantie van het schip is al van veraf opvallend. En kom je aan boord, dan is meteen duidelijk: beunschip Donata is bijzonder degelijk gebouwd, met hart voor scheepvaart en verstand van zaken.
De afwerkingsgraad is zeer hoog en dat zit hem vooral in de details. Zoals de met rond plaatwerk gedichte traptreden en opstapjes aan boord: overal is over nagedacht, niks is vergeten. Scheepswerf H. Poppen in Zwartsluis verzorgde de cascobouw én afbouw en leverde hiermee een juweel van een schip af.
Nieuwbouw
Het was 2011 toen beunschipper Jan Cornelis Lingen uit Krimpen aan den IJssel voor het eerst een kijkje nam aan boord van het gloednieuwe schip Grato van zijn collega en goede vriend Arian Trouwborst. En eigenlijk was Lingen toen gelijk verkocht.
Zelf had hij nog nooit een nieuw schip laten bouwen. Wel voerde hij al diverse verbouw- en moderniseringsprojecten van uiteenlopende eigen schepen uit. Na het grondig bekijken, voelen en proeven van de Grato, kwam hij tot de conclusie dat dit zijn idee van het perfecte schip toch wel heel dicht benaderde.
Donata
Aan de voorzijde van het stuurhuis prijkt een fier glimmend, goudgeel, massief, teakhouten naambord met daarop in witte letters ‘Donata’. “Dat betekent ‘geschonken’. Vanuit onze christelijke overtuiging vinden wij dat wij dit alles geschonken krijgen van onze schepper”, vertelt de kapitein-eigenaar.
Het glimmende naambord is afkomstig van Lingens vorige schip. Of eigenlijk twee schepen terug. Want het vorige beunschip Donata – dat in zijn eigendom volledig is gemoderniseerd – ruilde hij in voor de Spes Mea, waarop hij enige tijd voer alvorens het te verkopen in verband met bouw van zijn gloednieuwe Donata.
Met het nieuwe schip gaat Lingen net als voorheen varen voor bevrachter H & B uit Krimpen aan den IJssel. Het schip gaat spuitbulk zoals zand en grind transporteren door West-Europa, met name in Nederland en België.
Scheepswerf Poppen
Dat Lingen met zijn plannen voor nieuwbouw terechtkwam bij Scheepswerf Poppen is eigenlijk vrij logisch. Want dat familiebedrijf aan het Meppelerdiep bouwde immers ook de Grato. En bovendien kende Lingen de werf ook uit eigen ervaring, hij is er inmiddels enkele jaren klant. De werf voerde voor hem inmiddels meerdere keren renovatie en onderhoud uit.
Scheepswerf Poppen profileert zich met opvallende kwaliteit en korte levertijden: in tien maanden turnkey. Alles gebeurt er in eigen huis, van ontwerp tot oplevering. Ook is de werf sterk in verlengingen en reparaties, mede dankzij de ingenieuze hydraulische scheepslift die de schepen waterpas droog zet op de grote betonnen werfvloer. Dankzij de goede werkhoogte tussen vloer en schip kan de werf schepen heel secuur uitlijnen.
Het bouwplan, de tekeningen en engineering die de werf aan het begin van dit decennium samen met scheepsbouwkundig ontwerp- en adviesbureau Gaastmeer Design ontwikkelde voor Trouwborst, werden afgestoft en dienden als basis voor de bouw van de Donata.
De schepen zijn grotendeels identiek. Wel is de Donata met een lengte van 81 meter precies een meter langer dan de Grato. De breedte van 8,50 meter is wel gelijk. Deze afmetingen maken het schip groot in klein vaarwater. En dankzij de geringe kruiphoogte van 4,05 meter is ook het vaargebied boven Brussel voor de Donata prima bereikbaar.
Het opvallendste optische verschil tussen beide schepen is de vorm van het stuurhuis en de brug. Andere verschillen zitten in details en een tweetal leveranciers. Anders dan bij de Grato leverde Misti Maritieme Activiteiten de spudpalen.
Ook wilde de opdrachtgever uitdrukkelijk een Nederlandstalig bedrijf voor de scheepsbetimmering. Dat werd Scheeps- & Jachtbetimmeringsbedrijf Huisman uit Meppel. En die betimmering verdient zeker een pluim, zowel beide woningen als het stuurhuis ogen zeer fraai afgewerkt en solide.
Prestaties
Het meest markante aan het scheepsontwerp is het ontbreken van een gangboord langs de roef. “Dat scheelt zo’n 1,40 meter in de breedte en dat is aanzienlijk veel op een relatief smal schip van 8,50 meter”, vertelt Martin Poppen. Dit leverde voldoende extra ruimte op om – naast de riante kapiteinswoning – ook een matrozenverblijf achterop te kunnen bouwen.
In het vooronder bleef hierdoor ruimte over voor een ruimte garagebox voor twee auto’s – geen overbodige luxe gezien het ruwe dagelijks werk van een beunschip. De garagebox, voorzien van een hydraulisch luik, beschermt de auto’s tegen weersinvloeden en werkschade.
Ondanks de twee woningen en ruime garage aan boord is er voldoende ruim over voor de gewenste 1.700 ton lading op een ijk van 3,50 meter. Opvallend is het geringe vermogen van de Mitsubishi-hoofdmotor, geleverd door Koedood. Met slechts 640 pk haalt het schip beladen een topsnelheid van maar liefst 17 kilometer per uur. Leeg vaart het schip maximaal 22 kilometer per uur. En dat zonder straalbuis – een onmogelijkheid door het vele varen in relatief ondiepe kanalen.
Deze opmerkelijk gunstige verhouding vermogen/tonnage-snelheid heeft alles te maken met het uitgekiende lijnenplan dat Scheepswerf Poppen en Gaastmeer speciaal voor dit schip ontwerpen.
Ervaringen
Jan Cornelis Lingen is geen man van grote woorden. Toch geeft hij blijk van waardering voor de zeer aangename samenwerking met Scheepswerf Poppen bij zijn eerste nieuwbouwproject ooit. Arian Trouwborst deelde zijn ervaringen op de Grato met Lingen, zodat die precies wist welke details hij veranderd wilde zien.
Planvorming, aanpassingen en het verwezenlijken van aanvullende wensen, het gebeurde allemaal in nauwe samenspraak tussen werf en kapitein-eigenaar. Lingen kreeg in Zwartsluis volop de ruimte om zijn droom te verwezenlijken. Een droom waarmee hij zijn toekomst vol vertrouwen tegemoet vaart.
