De kogel is eindelijk door de kerk. De verzelfstandiging van de Amsterdamse haven is een feit. Er wordt een nieuwe onderneming opgericht, Havenbedrijf Amsterdam NV, die het beheer krijgt over de dagelijkse gang van zaken. Alle aandelen gaan naar de gemeente Amsterdam, die op de achtergrond de touwtjes in handen blijft houden.
Hierdoor blijven de gemeentelijke bedrijfskaders en richtlijnen van toepassing op de nieuwe NV. Er is gekozen voor een overheids-NV omdat deze publiek-rechtelijke taken blijft uitvoeren en toezicht houdt op alle activiteiten in en rond de haven op het gebied van milieu, ruimtelijke ordening en veiligheid.
Erfpacht
De twee grootste politieke partijen in de gemeenteraad (PvdA en VVD) stemden voor dezelfde constructie als in Rotterdam: dus zowel de haven als de omliggende havengronden privatiseren. Dit voorstel kreeg echter geen meerderheid, zodat de komende vijftig jaar een groot deel van de havengronden onder een erfpachtconstructie valt en pas na deze termijn kan worden afgekocht.
De gemeente wil zeggenschap houden over eventuele geplande woningbouw. Nadeel van deze erfpachtconstructie is dat de NV over een halve eeuw een groot bedrag als afkoopsom moet ophoesten. Dit zou eventueel kunnen worden opgelost door op tussenliggende termijnen – jaarlijks of iedere vijf jaar – steeds een bedrag af te lossen. Dit zou een minder grote aanslag zijn op de financiële positie van de haven in 2063. Deze laatste motie wordt nog bestudeerd en eventueel uitgewerkt.
Referendum
Haven Amsterdam is gelukkig met het besluit. Een verzelfstandigd havenbedrijf wordt slagvaardiger, kan economische bedrijvigheid beter aanjagen en biedt de beste kansen en condities voor haven en stad, zo is de bedoeling. Daarnaast verbetert de nieuwe opzet de concurrentiepositie en maakt de Amsterdamse haven een grotere partner op internationaal niveau.
De oprichtingsdatum van de nieuwe NV is gepland op 1 januari 2013. Er bestaat nu de mogelijkheid dat deze een aantal maanden wordt uitgesteld. Er is namelijk ondertussen een burgerinitiatief opgestaan. Onder het motto ‘Stop de verkoop van de Amsterdamse haven’ zijn er voldoende handtekeningen verzameld om een eventueel referendum te starten. Deze laatste hobbel staat een verzelfstandiging niet in de weg. Alleen de geplande oprichtingsdatum wordt misschien niet gehaald.
(Dorothé van Geemert)
