Vanaf oktober is het toegestaan om in Amsterdam binnenvaarttankers te ontgassen aan de Groene Kade in de Amerikahaven en de openbare kade in de Aziëhaven. Dat gebeurt met een mobiele ontgassingsinstallatie van Triple D.
Een eerste stap in de goede richting, vindt Havenbedrijf Amsterdam, vooruitlopend op het verbod op varend ontgassen dat uiterlijk ingaat op 1 juli 2024. De mobiele installaties kunnen op een trailer op afroep naar de haven toe komen.
Niet elk type installatie is geschikt voor iedere dampverwerking en er zijn dampen met een hoger of lager Lower Explosion Level (LEL). Dergelijke factoren hebben gevolgen voor de tijdsduur van het ontgassen. “Het ontgassen is een proces dat zorgvuldig moet worden uitgevoerd qua projectvoorbereiding als de ontgassing zelf”, vertelt Bob Busser. Hij is partner bij Triple D, dat ontheffing heeft gekregen om mobiel te ontgassen op de twee locaties in Amsterdam, en secretaris van de branchevereniging voor ontgassingbedrijven, de EVRA.
‘Alleseter’
Nu het lang verwachte besluit tot het verbieden van varend ontgassen is genomen, kunnen de EVRA-leden hun investeringen verantwoorden voor de bouw van nieuwe installaties. Die van Triple D is een ‘alleseter’ is en in staat om zonder hulpbrandstof te werken. Zo wordt deze unit ook gebruikt om procesinstallaties te ondersteunen op een terminal waar hij functioneert bij een lager LEL.
De unit is vanaf oktober in Amsterdam inzetbaar en wordt op aanvraag en compleet met powerunit naar Amsterdam gereden. Busser: “Bij het maximum, 700 procent LEL, zijn we met deze techniek een dag of drie bezig om een tanker te ontgassen, doordat er voor de veiligheid bij dit systeem verdund moet worden. Er komen in 2024 twee snellere installaties bij voor schepen met een hogere LEL.”
De ontgassingsduur wordt dan aanzienlijk verkort. Ook andere EVRA-leden zullen zich richting juli 2024 voorbereiden met de bouw van installaties en het verkrijgen van de benodigde vergunningen en ontheffingen.
Forse investeringen
Zo komen er units voor verschillende soorten dampen, zowel gericht op het afbreken als terugwinnen van stoffen. De investeringen zijn fors. Ze lopen al snel op tot anderhalf miljoen euro per installatie. Maar het aantal noodzakelijk ontgassingen is volgens onderzoeken dusdanig dat een samenwerking tussen partijen ervoor zorgt dat iedereen kan doen waar hij het beste in is. Amsterdam is de benzine- en dieselhaven van Nederland en daar zijn de nieuwe units erg geschikt voor. Rotterdam is meer gericht op chemie. Dat vraagt dus om verschillende oplossingen.
Naast het ontgassen is er ook behoefte aan dedicated varen: met een vast lading of achtereenvolgens stoffen in de tanks die elkaar verdragen. “Daarmee wordt de noodzaak van ontgassen vermeden en dat wordt heel belangrijk”, stelt Busser. “Het schip en de bemanning moeten bij stilliggen immers ook betaald worden.”
De bevrachter die een schoon schip wil, zal daarvoor moeten betalen. Een rekensommetje van Busser geeft aan dat de kosten per liter meevallen: “Stel ontgassen kost 6.000 euro, teruggerekend is dat maar 0,004 cent per liter product. Dat merken we bij de benzinepomp niet terug in de prijs.”
Meedenken
Busser is verheugd over het meedenken van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied en Port of Amsterdam. Programmamanager Hendrik-Jan Oost, Port of Amsterdam legt het meedenken uit: “Wij hebben naar oplossingen en mogelijkheden gezocht. Waar scheepvaartregelgeving en landregelgeving elkaar raken, gaat het vaak mis. Men denkt dan direct in problemen of afvalstromen en dat zijn het eigenlijk niet.” Als een schip restlading afgeeft aan de wal, dan krijgt die aan land een afvalstatus, volgens de geldende wetgeving.
Oost: “Wij hebben vooral gekeken of we het mogelijk kunnen maken voor bijvoorbeeld Triple D en collega-bedrijven en om de producten door te ontwikkelen. Advocaten hebben dat voor ons uitgezocht en zo is in overleg met Provincie Noord-Holland een beleidsregel vastgesteld waardoor een ontheffing gegeven kan worden.”
“Wij hebben daar als haven twee locaties voor ingericht. We hebben door de manier van kijken afgeweken van de normale procedures in Nederland. We zoeken naar verschillende toepassingen om een goede ontgassingsstructuur voor de haven te krijgen. Uiteindelijk een grote winst voor milieu en gezondheid bij mens en dier.”
