De toegevoegde waarde van de maritieme cluster steeg in 2015 met 3,9 procent, maar de totale werkgelegenheid daalde 0,5 procent. Daarmee presteerden de maritieme bedrijven ‘stabiel’, concludeert belangenbehartiger Nederland Maritiem Land.
Het staat in de Maritieme Monitor, die donderdag 8 december is gepresenteerd. Rutger Pol, plaatsvervangend directeur Maritieme Zaken overhandigde het rapport namens minister Schultz van Haegen van Infrastructuur & Milieu aan NML-voorzitter Wim van Sluis en voorzitter Ronald Paul van de Branche Organisatie Zeehavens.
De stabiliteit is inmiddels ver te zoeken. De roerige tijden hebben dit jaar ook de sector hard geraakt. De recente faillissementen van shortsea-rederijen Abis en Flinter spreken boekdelen. De actualiteit geeft aan hoe relatief de waarde is van zo’n terugblik. Ook al is de naam van het rapport Maritieme Monitor 2016, de cijfers zijn van 2015 en nu al verouderd. Datzelfde geldt voor de eveneens nu verschenen Havenmonitor 2015 van RHV Erasmus, die gekoppeld is aan de Maritieme Monitor.
“Op het eerste gezicht lijken de cijfers positief, maar voor het eerst in jaren doet de maritieme sector het zichtbaar slechter dan de landelijke economie”, constateert Wim van Sluis. “Het is belangrijk om in het achterhoofd te houden dat deze cijfers 2015 beslaan. Voor 2016 verwachten wij een ander beeld.” En dat is een understatement.
Bijna 55 miljard euro
De directe toegevoegde waarde van alle maritieme sectoren samen bedroeg in 2015 ruim 18,7 miljard euro. Via aanpalende sectoren kwam daar indirect nog 5 miljard euro bij. De cluster genereert daarmee 3,5 procent van het Nederlandse Bruto Binnenlands Product.
De niet maritieme bedrijven binnen de havengebieden, gerelateerd vervoer, chemie in de haven en het wegvervoer van en naar de havens zorgen daar bovenop voor een directe toegevoegde waarde van 15,5 miljard euro en 10,2 miljard euro indirect. De directe en indirecte productiewaarde van de maritieme sectoren bedroegen bijna 55 miljard euro. Gezamenlijk boden de maritieme sectoren in 2015 werk aan 265.000 personen. Dat is 3 procent van de Nederlandse werkgelegenheid.
“‘Uit de monitor blijkt dat de zeehavens een vitaal deel van de Nederlandse Economie vormen. We werken graag samen met I&M aan een nieuw werkprogramma Zeehavens om onze bijdrage in termen van meerwaarde en banen ook in de toekomst te kunnen veiligstellen”, aldus Ronald Paul.
Lage olieprijs
De lage olieprijs in 2015 heeft uiteenlopende effecten binnen de verschillende sectoren van de maritieme cluster. Zo kampt de offshore met dalende opdrachten door het wegvallen van investeringen door olie- en gasbedrijven. Ook de scheepsbouw en de maritieme toeleveranciers worden hierdoor (negatief) beïnvloed.
Voor de zeevaart, binnenvaart en visserij leidden de dalende olieprijzen juist tot lagere brandstofkosten. “Dit zegt echter niets over de winstgevendheid”, merkt Nederland Maritiem Land op. “Door overcapaciteit in de zeescheepvaart en binnenvaart, gecombineerd met een amper groeiende wereldhandel en zwakke Europese groei, is er als sinds de start van de crisis in 2008 sprake van zeer lage en voor veel ondernemingen verlieslatende vrachttarieven. Tot nu toe blijft herstel van de tarieven uit.”
Monitors
De Maritieme Monitor wordt in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Milieu uitgevoerd door Ecorys en geeft een beeld van de economische ontwikkeling, arbeidsmarkt en innovatie van de maritieme cluster en de elf maritieme sectoren. De monitor komt tot stand in nauwe samenwerking met Nederland Maritiem Land.
Daarnaast voert Erasmus Universiteit Rotterdam – RHV BV voor het ministerie de Havenmonitor uit, die tevens de economische ontwikkeling van het niet-maritieme bedrijfsleven in de zeehavens in beeld brengt. Sinds 2013 sluiten de gegevens op elkaar aan, zodat dat een compleet beeld resulteert van de maritieme cluster en de havens.
