Nederland Maritiem Land kwam in mei 2012 met een mooi historisch verslag van wat de maritieme sector in 2010 had uitgespookt. Lekker zinvolle exercitie. Dit soort grondige onderzoeken toont ons wat we al lang weten, maar nu met voetnoten en wetenschappelijke onderbouwing. Tenminste, dat denk je dan.
Ik heb het niet helemaal bestudeerd hoor – ik verkoop dit stukje dan ook niet als studie – maar gewoon opengeslagen en wat ik dan zie is dit: “De afgelopen jaren is het aandeel van de tankvaart in de binnenvaart toegenomen, waarmee werd ingespeeld op de groei van de natte lading”. Als referentie wordt verwezen naar het ING-rapport van 2011 (‘Binnenvaart in de greep van overbrugging’), waar wel rijkelijk uit werd ‘gecopy-paste’ (valt me zomaar op), en inderdaad staat die opmerking daar ook. Hoe komt de ING aan verwachte groei van natte lading? Ik hoor al jarenlang niets dan doemdenken in de tankvaart en de ING weet heus wel op basis van welke briljante rekensommen en marktvooruitzichten die 700 dubbelwandige tankers zijn besteld. Dat blijkt ook wel, want in hetzelfde rapport staat dat het vrachtvolume in de tankvaart een grillig verloop laat zien, beïnvloed door het zeer cyclische karakter van de chemische industrie, het weer en de olieprijs. Bovendien is de markt gevoelig voor terroristische of natuurrampen. Waar komt dan die natte groei vandaan op basis waarvan die overcapaciteit is besteld? In het ING-rapport van een jaar later (‘Herstelpad binnenvaart loopt vertraging op’) staat wel waarom de verwachting niet is uitgekomen. Die was namelijk gebaseerd op de hoge ‘toekomstige olieprijs’ waardoor de handel werd opgejaagd. Handel (speculatie) zorgt voor meer transport (van de ene voorraadtank naar de andere) en dat is nu teruggevallen want door de (voorspelde) hoge olieprijs is een hogere ‘toekomstige prijs’ onwaarschijnlijk geworden. Het zal nog wel kloppen ook. De verwachte natte groei bestond dus uit het verplaatsen van strategische voorraadjes voor speculanten. Banken wisten daarvan.
NML neemt klakkeloos de conclusie over. Ook werd uit het ING-rapport van 2011 gecopy-paste dat de binnenvaartmarkt na 2015 verbetert. Hadden ze even het rapport van 2012 erbij gepakt, dan hadden ze kunnen weten dat dat herstel een paar jaar wordt verschoven volgens de glazen bol van de ING. Wel een wijze raad van NML: “Voorkomen moet worden dat in deze periode er weer wordt overgeïnvesteerd in nieuwbouw van schepen. De rol van de banken zal hierin belangrijk zijn.”
Wat wel zal helpen is als NML bij een volgend rapport geen oudbakken materiaal gebruikt. NML heeft intussen een nieuwe honk, een nieuwe voorzitter en goede voornemens. Als ze nou slim zijn, slaan ze niet één jaar over, maar twee en komen ze eind van dit jaar met de monitor voor 2013. Daar hebben we wat aan.
