De Pegel in Kaub staat op een historisch dieptepunt. Hij gaf maandag 22 oktober 25 centimeter aan. Het oude record stond op 35 en dateert van 28 september 2003. Veel regen van betekenis lijkt deze week nog steeds niet te verwachten in Midden-Europa. En dus ook geen was van betekenis voor de Rijn en andere rivieren.
Bijna overal in Europa veroorzaakt het lage water steeds meer problemen voor de binnenvaart en haar klanten. Verladers zien hun bevoorrading in gevaar komen nu de binnenvaart bijna stilvalt, zelfs op de Rijn.
Dat voorzag de NVLB begin oktober al. De Nederlandse vereniging van importeurs en handelaren van bouwstoffen sloeg toen alarm: Hun klanten moesten “er rekening mee houden dat de continuïteit van het bouwproces op korte termijn ernstig in gevaar dreigt te komen nu de aanvoer van bouwgrondstoffen via de Rijn stagneert en het transport naar de losplaatsen in Nederland niet meer gegarandeerd kan worden”.
De voorspelling van ELWIS is dat er deze week wel een centimeter of 5 bij kan komen. Maar eind van de week zijn die waarschijnlijk weer verdwenen.
Onbereikbaar
Maanden is al sprake van laagwater, maar de waterstand op de Rijn heeft de kritieke grens bereikt, waarschuwde de NVLB. “Waarbij minder grind- en zandvaart de ondiepte bij Kaub en Maxau kan passeren. Hierdoor worden laadplaatsen aan de Rijn onbereikbaar. Ook de scheepvaart op de Ruhr, Neder-Rijn, Waal en de IJssel ondervindt grote hinder door de lage waterstand. Alternatieve aanvoer via het spoor en de weg zijn waar mogelijk al benut en kunnen door de beperkte beschikbaarheid van die transportmiddelen niet verder worden ingezet.”
Dat beaamt evofenedex, de belangenbehartiger van verladers en exporteurs. Adjunct-directeur Joost Sitskoorn: “De schepen nemen tot wel de helft minder lading mee zodat ze hoger liggen. Daardoor heb je twee schepen nodig om dezelfde lading te vervoeren, maar die capaciteit is er niet. En overstappen op bijvoorbeeld wegvervoer is lastig, omdat daar ook een enorm capaciteitsprobleem is.”
Stilgelegd
Thyssenkrupp Veerhaven is noodgedwongen gestopt met de duwkonvooien met kolen en erts. Tegenover Nieuwsblad Transport gaf het bedrijf aan te gaan onderzoeken of vaker het spoor kan worden ingezet als alternatief voor de Rijn, als de periodes van extreem laagwater steeds vaker voorkomen en langer duren. ThyssenKrupp huurt motorschepen in om de lading naar het achterland te krijgen. Dat zouden er ruim vijftig zijn.
De containervaart op de Rijn is ook hard getroffen. Bijna 90 procent van de schepen kan niet meer door het middengebergte komen. De rest neemt slechts een vijfde of een kwart mee van wat ze anders kunnen laden.
“Om veiligheidsredenen hebben wij ons binnenvaartvervoer op de Boven- en Midden-Rijn vrijwel compleet stilgelegd”, meldt bijvoorbeeld Contargo op zijn website. Danser Group heeft zijn Rijn- en Neckardienst tijdelijk stilgelegd. De operators proberen zoveel containers op andere manieren te vervoeren: per spoor of over de weg.
Vastgelopen
In Nederland ondervindt de scheepvaart op de Waal, de IJssel en Lek hinder van de lage waterstanden. De waterstand bij Lobith bereikte maandag 22 oktober met 6,54 ook een laagterecord.
De rivieren zijn minder diep, waardoor schepen minder lading kunnen vervoeren. Inmiddels zijn op internet steeds meer filmpjes te zien van schepen die zijn vastgelopen.
“Op de Maas ondervindt de scheepvaart hinder doordat er minder wordt geschut”, aldus Rijkswaterstaat. Op de Gelderse IJssel mogen schepen elkaar op sommige plaatsen niet inhalen of passeren.
foto’s: Tim Klehr
