De betrouwbaarheid van de binnenvaart wordt ondermijnd door een gebrek aan investeringen in de infrastructuur. De huidige laagwaterperiode op de grote rivieren is voor de Europese Binnenvaart Unie (EBU) aanleiding om nogmaals aan te dringen op “goed onderhoud van de infrastructuur van de waterwegen en het wegwerken van knelpunten”, waardoor de moeilijke omstandigheden die zich nu voordoen, zouden zijn voorkomen.
Op de Rijn is de waterstand bij Kaub inmiddels dramatisch gedaald tot een kritiek niveau, aldus de EBU. Vandaag, 19 augustus, geeft de Pegel nog maar 32 aan. Schepen kunnen nog maar minder dan een kwart van hun normale capaciteit vervoeren. “Gezien de reeds grote vraag naar scheepscapaciteit gedurende de laatste maanden voor allerlei materialen, met name ook ter ondersteuning van de graantransporten uit Oekraïne, leidt dit tot een tekort aan beschikbare capaciteit op de markt.”
Blokkade op de Donau
Op de Donau werd de binnenvaart de afgelopen weken geconfronteerd met een dramatisch laag waterpeil, stelt de EBU. “Mede als gevolg van een gebrek aan onderhoud van de waterweg door de Bulgaarse autoriteiten. Dit veroorzaakte zelfs een blokkade van vele schepen gedurende een paar weken begin juli.”
De plaatselijke stillegging van de scheepvaart raakte de hele multimodale vervoerscorridor van de Donau. Dergelijke situaties hebben verstrekkende gevolgen voor de industrie in de EU die structureel afhankelijk is van vervoer over water. “Deze lokale scheepvaartstop had ook een ernstig negatief effect op de verscheping van Oekraïens graan naar de EU via de Donau, op een moment dat vervoer over de waterweg de enige vervoerswijze was die de capaciteit bood om grote volumes te vervoeren.”
Investeren
De EBU wijst erop dat de binnenvaart haar rol zelfs in deze moeilijke omstandigheden vervult. “De huidige situatie bewijst eens te meer de belangrijke rol die de binnenvaart speelt als onderdeel van de bevoorradingsketen”, zegt secretaris-generaal Theresia Hacksteiner. “De EBU blijft daarom een beroep doen op de nationale autoriteiten om alle nodige inspanningen te leveren om een ongehinderde doorvaart van schepen op alle belangrijke Europese waterwegen te garanderen.”
“Het is duidelijk dat het gebrek aan investeringen in de waterweginfrastructuur in de afgelopen jaren tot de huidige situatie heeft geleid. Een gestimuleerde toename van het modale aandeel van de binnenvaart gaat hand in hand met commitment van de autoriteiten, dat momenteel ontbreekt.”
Verwaarloosd
Infrastructuur is de ruggengraat van de diensten en de betrouwbaarheid van de binnenvaart, aldus de EBU. “De binnenvaart heeft dus behoefte aan een betrouwbaar, veilig, kostenefficiënt en klimaatbestendig infrastructuurnetwerk. Met meer dan 40.000 kilometer bevaarbare waterwegen en 250 binnenhavens vervoert de binnenvaart momenteel zo’n 550 miljoen ton goederen per jaar en is zij van toenemend belang op het gebied van cruise- en passagiersvervoer. De samenlevingen en grote industrieën in Europa zijn afhankelijk van een naadloze aanvoer van hun goederen via de waterwegen, terwijl het toerisme over de waterwegen een belangrijke pijler van het Europese toerisme vormt. In tegenstelling tot de overbelaste wegen beschikken de Europese waterwegen over vrije capaciteit.”
Dat biedt kansen op aanzienlijke modal shift, zoals de EU ook met de Green Deal beoogt. “Door een gebrek aan investeringen in de waterweginfrastructuur en verwaarloosd onderhoud doen zich echter steeds vaker situaties voor van laagwaterperiodes, waardoor de betrouwbaarheid van de binnenvaartsector wordt ondermijnd.”
Verantwoordelijkheid nemen
Er wordt verwacht dat het aandeel van de binnenvaart aanzienlijk zal toenemen. In de afgelopen jaren kon dit volgens de EBU niet worden gerealiseerd door het verwaarloosd onderhoud van de natte infrastructuur en het gebrek aan investeringen.
De EBU doet daarom een beroep op alle betrokken partijen om hun verantwoordelijkheid te nemen bij het vervullen van hun taken. Het gaat met name om de lidstaten met relevante waterweginfrastructuur, Ook roept de binnenvaartkoepel de Europese Commissie en de riviercommissies (Rijn, Donau en Moezel) op om in dit proces een sterk coördinerende rol op zich te nemen.
