De Duitse industrie zal nog weken last hebben van de lage waterstand. Logistieke bedrijven hebben hun binnenvaart op delen van de Rijn stopgezet, spoor- en wegvervoer hebben slechts beperkte capaciteit. De aangekondigde regen lijkt een druppel op de gloeiende plaat.
Vorige week kondigde de Britse krant Guardian aan dat de Rijn binnen enkele dagen volledig geblokkeerd zou zijn, met alle gevolgen van dien voor de Duitse industrie en elektriciteitscentrales die van de aanvoer over water afhankelijk zijn. De waterstanden werden inderdaad alarmerend laag met gisteren – maandag 15 augustus – het voorlopige dieptepunt van 31 centimeter bij Kaub, maar de Rijn is niet gestremd. Er varen nog steeds schepen, ook door het ‘gebergte’, al kunnen ze amper een vierde of minder meenemen van hun normale laadvermogen.
Niet geblokkeerd
“Het ziet er naar uit dat de waterstand deze week zal stabiliseren”, zegt Leny van Toorenburg, nautisch-technisch specialist bij Koninklijke Binnenvaart Nederland. “Het is niet zo dat de Rijn wordt geblokkeerd. Schepen nemen minder mee, maar er is nog steeds scheepvaart, ook van grotere schepen, die naar verhouding nog minder meenemen. Er zal de komende dagen in Zwitserland regen vallen, maar of dat voldoende is…” Er zijn bij KBN geen meldingen over schepen die in de problemen zijn gekomen als gevolg van het lage water. “De schippers weten om te gaan met lage waterstanden.“
“Ik zie net een duwverband vol containers passeren – die zullen wel leeg zijn”, zegt Florian Krekel, woordvoerder van het WSA Rhein in Bingen maandagochtend.
Door het laagwater zijn de vrachtprijzen sterk gestegen, wat niet alle verladers nog kunnen of willen betalen. Bovendien is op de Rijn een tekort aan vervoerscapaciteit ontstaan. Temeer omdat een deel van de vloot via de Donau naar Roemenië is gevaren om graan uit de Oekraïne te gaan laden.
Ook op de Donau (vooral tussen Straubing en Vilshofen) zet het lage water de rem op het goederenvervoer. Het Duitse Raiffeisenverband, koepelorganisatie van de agrarische industrie, klaagt dat graan dat van de akkers komt niet kan worden afgevoerd; de opslagsilo’s in Zuid-Duitsland zitten overvol.
Energietransporten
Middenin de energiecrisis is er ook te weinig scheepvaartruimte om kolen te vervoeren die Duitsland nodig heeft om het tekort aan Russisch gas op te vangen.
De overheid gaat het vervoer van minerale olie, gas, kolen en transformatoren via het spoor voorrang geven om krachtwerken, raffinaderijen en stroomnetwerken draaiende te kunnen houden.
Grote delen van het spoornetwerk zijn echter nu al overbelast. Ook moeten spoorvervoerders oudere wagons inzetten die niet meer aan de geluidseisen voldoen.
2018
Het absolute dieptepunt uit het droogtejaar 2018 – 25 centimeter bij Kaub – is nog niet in zicht. “Maar dat was midden oktober en niet al in augustus”, zegt Florian Krekel. “Naar verwachting zal het waterpeil de komende twee weken weer lichtjes stijgen.” Of dat zoden aan de dijk zet, is nog maar de vraag. Uit onderzoek blijkt dat de industriële productie in Duitsland met 1 procent daalt als de pegel in Kaub 30 dagen onder 78 centimeter zit. Op binnenvaartvervoer aangewezen industriebedrijven hebben uit 2018 geleerd. Zo investeert BASF in laagwater-geschikte schepen. Alleszins is er nog maar één in de vaart.
Geen incidenten
Op wat grondberoeringen na zijn er volgens Florian Krekel op de Midden-Rijn nog geen incidenten voorgevallen. “Schippers stellen zich in op het lage waterpeil en varen traag en voorzichtig.”
Een aantal logistieke bedrijven, waaronder Contargo en HCL Logistics, heeft om veiligheidsredenen het binnenvaartvervoer op delen van de Rijn stopgezet. Containers tussen terminals aan de Boven- en Midden-Rijn en terminals aan de Neder-Rijn worden per truck of spoor vervoerd. Maar ook daar zijn volgens de bedrijven de capaciteiten beperkt. Ze kunnen deadlines niet meer altijd halen.
