Minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat moet ervoor zorgen dat de diepgang op de Waal weer aan de eisen voldoet. Daar dringen BLN-Schuttevaer en CBRB op aan. Volgens de organisaties bleek vorig jaar tijdens de lange laagwaterperiode dat Nederland niet zijn internationale verplichtingen nakomt om het aktewater bevaarbaar te houden.
Tijdens het laagwater van 2018 bleek uit een gezamenlijk uitgevoerde analyse dat op de Waal 40 tot 60 centimeter minder waterdiepte beschikbaar was dan zou moeten en verwacht kon worden. De Waal kent een streefdiepte van 2,80 meter bij Overeengekomen Lage Rivierstand (bij een afvoer van 1020 m3/sec bij Lobith en een waterstand van 739 NAP). Daarnaast wordt gestreefd naar een vaargeulbreedte van 150 meter bij deze OLR.
Koninklijke BLN-Schuttevaer en het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart hebben een memo opgesteld waarmee ze hun leden informeren over de lessen van de laagwaterperiode van 2018 en de vervolgstappen die ze van plan zijn de komende tijd samen te ondernemen. Zo zullen ze dit jaar hun bevindingen bij de Centrale Commissie voor de Rijnvaart kenbaar maken.
Verplichting
In artikel 28 van de Akte van Mannheim staat een inspanningsverplichting voor de Rijnoeverstaten als het gaat om de bevaarbaarheid van de Rijn. De Lek en de Waal vallen daar ook onder. “De zinsnede in artikel 28 van de Akte ‘in behoorlijke staat te brengen en te onderhouden’ wijst er op dat de aan de oeverstaten opgelegde verplichtingen ten aanzien van de bevaarbaarheid van de Rijn zich niet beperkt tot een loutere onderhoudsverplichting. Aangenomen wordt dat het in behoorlijke staat brengen mede inhoudt het uitvoeren van verbeteringswerken.” Aldus BLN-Schuttevaer en CBRB in de memo.
“De verplichting om verbeteringswerken uit te voeren, benadrukt de essentie van de inhoud van de Akte van Mannheim: vrijheid van scheepvaart dient overal en altijd effectief te zijn. Wij menen op basis van deze artikelen dat Nederland een juridische inspanningsverplichting heeft om een streefdiepte van 2,80 m op de Waal te bewerkstelligen.”
Verondieping
Door de kracht van het water is de natuurlijke rivierbodem op de Rijn en de Waal voortdurend aan veranderingen onderhevig. Onder normale omstandigheden is er tot Duisburg voldoende water om met maximaal beladen schepen te varen. Bij laagwater doen zich echter problemen voor. De memo vermeldt de ondiepte in de Bocht van Nijmegen. In het verleden is daar aan de linkeroever de rivierbodem vastgelegd met een stenen bed. Het stromingspatroon dat hierdoor ontstond, moest ervoor zorgen dat de rechteroever minder zou verzanden en beter op diepte bleef. Doordat de rivierbodem op de Waal sterk erodeert en dit stenen bed niet mee daalt is deze harde laag nu juist een verondieping geworden voor de scheepvaart.
Integraal Riviermanagement
CBRB en BLN-Schuttevaer lobbyen al langer om de bevaarbaarheid van de Waal (en de IJssel) bij laag water te verbeteren en met name die harde laag bij Nijmegen aan te pakken. Minister van nieuwenhuizen heeft de noodzaak daarvan erkend en ook al toegezegd hier iets aan te doen. Ze start het nieuwe project Integraal Riviermanagement (IRM).
“Gezien de urgentie van de aanpak van de harde laag, wordt vooruitlopend op IRM al gewerkt om de aanpak rond Nijmegen vorm te geven”, weten CBRB en BLN-Schuttevaer, die blij zijn met de toezeggingen. “Het betekent echter niet dat de scheepvaart volgend jaar tijdens droogte geen last meer heeft van de harde laag bij Nijmegen. De ervaring leert dat dergelijke projecten tijdrovend zijn en dat het tijdsbestek tussen onderzoek en uitvoering enkele jaren kan innemen.”
