Eind vorig jaar is Damen Shipyards Hardinxveld verhuisd naar Damens hoofdkwartier in Gorinchem. Alle activiteiten en medewerkers zijn daarmee op één plek bijeengebracht. Dat werkt veel efficiënter, zo merken ze nu al.
De zachte landing stemt algemeen directeur Jos van Woerkum van Damen Shipyards Hardinxveld meer dan tevreden. Hij had niet anders verwacht. Veel van de activiteiten gebeurden al op het werfterrein in Gorinchem, vertelt hij. Ongeveer tweederde van de nieuwe schepen werden al hier gebouwd. “We blijven vooral doen wat we deden… en eigenlijk liefst nog een beetje meer.”
Jos werkt bijna vijftig jaar bij Damen. Zijn zoon Jeroen, die commercieel manager voor nieuwbouw en reparatie is bij Damen Shipyards Hardinxveld, maakte daarvan inmiddels twintig jaar mee. Onlangs ontvingen ze samen een groep journalisten om te laten zien hoe het bedrijf zijn plek heeft gevonden op industrieterrein Avelingen.
Historische grond
Met de verhuizing en verkoop van de opstallen en het terrein in Hardinxveld heeft Damen afscheid genomen van historische grond. Het kantoor aan de Rivierdijk was het woonhuis van de familie. Bijna honderd jaar geleden (in 1927) werd daar de basis gelegd voor het concern, dat tegenwoordig 12.000 medewerkers, 55 bedrijven en 35 scheepswerven telt, verspreid over heel de wereld. De omzet van de groep bedroeg in 2022 2,5 miljard euro. De familie Damen is nog steeds eigenaar. Met Arnout Damen als CEO staat de derde generatie aan het roer.
Toen het bedrijf onder leiding van zijn vader een enorme groei doormaakte, werd de organisatie aangepast. Rond 1990 was dat. “Er kwamen zelfstandige BV’s”, vertelt Jos. “Dat was voor ons in Hardinxveld wel even schrikken. We moesten ineens onze eigen broek ophouden. We moesten ook een ondernemingsraad opzetten en alle stappen nemen die horen bij het opzetten van een nieuw bedrijf. Die eerste jaren waren best wel moeilijk. Je had meer kosten en zat niet meer onder de veilige paraplu van Damen Gorinchem. Al vielen we nog wel onder de groep natuurlijk.”
Werkschepen
Damen Shipyards Hardinxveld deed toen vrijwel uitsluitend reparatiewerk. “Het was hard werken en niet echt veel verdienen. Tot we eind jaren 90 hebben gezegd: ‘We kunnen meer, we gaan meer opdrachten binnenhalen, met name nieuwbouw. We hebben ons gericht op de particuliere sector: kapitein-eigenaren met kleinere werkboten. Die markt was doordat Damen zo hard groeide eigenlijk een beetje weggeëbd. Dat hebben we weer opgepakt. Met Multi Cats en Shoalbusters.”
Die series werkschepen ontwikkelde Damen Shipyards Hardinxveld samen met zusterbedrijf Damen Marine Services. “En met de inbreng van die kapitein-eigenaren”, aldus Jos. “Degenen die we vaak over de vloer hadden, hebben ons geleerd hoe een schip eruit moet zien.”
De markt voor die schepen profiteerde aan het begin van deze eeuw van de grote vraag in het Midden-Oosten. Daar werd veel bagger- en waterwerk uitgevoerd. Zoals de aanleg van havens en kunstmatige eilanden.
“Dat heeft ons een boost gegeven”, legt Jos uit. Dat was ook merkbaar aan het aantal medewerkers; dat groeide van circa 30 in 1990 naar meer dan 140 nu. De omzet ligt rond de 90 miljoen euro per jaar, zegt Jeroen. 90 procent daarvan is afkomstig van nieuwbouw.
Ook het aantal opdrachten voor overheden kwam goed op gang: vaartuigen voor Rijkswaterstaat en gemeente Amsterdam bijvoorbeeld. En er werd een nieuwe productserie ontwikkeld: RHIB’s. Daarnaast bouwde de werf de afgelopen jaren een flink aantal specials. Van ijsbreker tot brandbestrijdingsboot, van elektrische veerboot tot duikklokvaartuig.
Klein werfje
Jeroen legt uit hoe de mix van de diverse vaartuigen gunstig uitpakt: “Binnen de Damen Group hebben we ons eigen portfolio. We groeien door de combinatie van standaardproducten, die we snel kunnen leveren, met af en toe een specialiteit. Die specialiteiten vinden we prachtig, maar we willen ook niet alleen maar specialiteiten hebben. Dus we doen dat in balans om elke keer te kunnen leren. Doordat we een klein werfje zijn, zijn we behoorlijk innovatief en flexibel. We hebben snel lerend vermogen om bijvoorbeeld een volledig elektrisch schip te maken.”
Schepen groter dan 25 meter bouwt Damen Shipyards Hardinxveld al een poos in Gorinchem. Daarvoor beschikt het over een eigen productiehal. Een paar jaar geleden ontstond het idee om alle activiteiten naar Gorinchem te verhuizen. Nu alles op één locatie is samengebracht, kan er efficiënter worden gewerkt. Intern kreeg het verhuisproject de codenaam ‘Beijing’. De letters van de Chinese hoofdstad stonden synoniem voor ‘Ben jij al in Gorinchem?’.
Eigen identiteit
Damen Shipyards Hardinxveld heeft zijn eigen identiteit behouden. Dat was niet alleen de nadrukkelijke wens van het management, ook Arnout en Kommer Damen staan daarachter. De plannen voor een nieuw, eigen kantoor naast de productiehal pasten daarbij. De bouwplannen sneuvelden door de (financiële) onzekerheid die de Russische inval in Oekraïne met zich meebracht. Er werd in een ander gebouw plek gevonden, waar ook Damen Marine Services en de IT-afdeling zijn gehuisvest.
Met de verhuizing zijn geen banen verloren gegaan, zegt Jos. “Die garantie konden we honderd procent geven aan de collega’s. Sterker nog: we groeien alleen maar. Er komen juist banen bij.”
Nu het bedrijf niet meer in Hardinxveld zit, krijgen Jos en Jeroen vragen over de naam. “Logisch”, zegt Jos. “We willen aan die naam vasthouden, voor onze collega’s en ook voor onze klanten. In de toekomst zullen we wel zien.”
