Vijf jaar lang werkte een projectteam aan de realisatie van het WEVA-project: Waterstof Elektrisch Vrachtschip Antonie. Een innovatief nieuwbouwproject op weg naar zero-emissie vervoer over de Nederlandse binnenwateren, in dit geval zouttransport van Delfzijl naar Rotterdam. De ontknoping is aanstaande.
Het waterstofschip Antonie is al wel gedoopt. Dat gebeurde op zaterdag 9 september in kleine kring bij scheepswerf Concordia Damen in Werkendam. Het waterstof-elektrische schip is vaarklaar opgeleverd. Maandag 23 oktober was de geslaagde proefvaart, maar nog wel zonder de definitieve waterstofcontainers. De officiële start van het varen op waterstof kan pas later dit jaar plaatsvinden doordat de levering van zes waterstofopslagcontainers is vertraagd, mede als gevolg van een ongeval op de scheepswerf in Schotland waar deze kunststof containers worden gebouwd.
⇒ Kijk voor meer informatie op Vlootschouw.nl.
Per reis zijn straks drie containers nodig. Die zijn leeg na de retourvaart tussen Delfzijl en Rotterdam en worden in Rotterdam geruild voor drie volle containers. De containers, waarin de waterstof onder 300 bar druk wordt opgeslagen, komen gefaseerd naar Nederland. De Antonie vaart ondertussen op testcilinders met waterstof of op elektriciteit uit de accu’s die de schroefassen aandrijven.
‘Durfondernemer’
Koning Willem-Alexander zal de Antonie op 14 november in Duisburg in gebruik stellen. Hij is die dag in Noordrijn-Westfalen op werkbezoek (het thema daarvan is waterstof) en de Antonie is daar dan ook.
Het WEVA-project is een unieke samenwerking geworden tussen binnenvaartcoöperatie NPRC, Concordia Damen, Nobian Industrial Chemicals, Nedstack Fuellcell Technology, HyEnergy TransStore, H2Tec, Koedood Dieselservice en ‘durfondernemer’ Harm Lenten. De eigenaar van Lenten Scheepvaart zag in de nieuwbouw van een binnenvaartschip aangedreven door groene waterstof een ideale kans om te verduurzamen. Belangrijke rollen waren er verder voor CCM3, Oechies Elektrotechniek, Ebusco, Lloyds Register Nederland. Subsidies komen van de Europese Commissie en de ministeries van Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en Klimaat.
Spraakmakend
De Antonie heeft een laadvermogen van 3.700 ton. Op zaterdag 9 september doopten twee dochters van Harm en Anny Lenten het allereerste zero-emissie binnenvaartschip.
Een zichtbaar trotse Harm Lenten vertelde in zijn welkomstwoord dat het WEVA-project ongelooflijk veel aandacht in de pers had gekregen. “Het bevestigde elke keer weer hoe spraakmakend en bijzonder de innovatieve nieuwbouw van de Antonie is. We hebben in een unieke samenwerking vijf jaar lang naar de start toegewerkt en vervolgens een half jaar lang echt keihard aan de afbouw gewerkt. We kwamen best wel wat obstakels tegen onderweg, maar het is ons uiteindelijke toch gelukt.”
Het WEVA-project haalde ook de Duitse pers. Onder meer doordat Lenten op 26 september op Shipping Technics Logistics in Kalkar de Allianz Esa Binnenvaartinnovatieprijs ontving.
Hand opsteken
Femke Brenninkmeijer, CEO van NPRC, was de volgende spreker bij de doop. “Met deze nieuwbouw is geschiedenis geschreven. Toen tijdens een bijeenkomst van de NPRC werd gevraagd wie het zou aandurven mee te doen met een nieuwbouwproject van een waterstof-elektrisch vrachtschip, stak Harm Lenten zijn hand op. Op de vraag waarom zou je dat willen, antwoordde Harm: ‘Ik heb kinderen en wil de volgende generatie laten zien dat zo’n grote stap richting emissievrij varen mogelijk is, én dat ze mij herinneren als de schipper die deze mooie stap heeft aangedurfd.’”
“Het was een intensief traject met nogal wat uitdagingen, met name op het gebied van financiën, infrastructuur en de benodigde wet- en regelgeving”, aldus Brenninkmeijer. “Een project als dit vraagt van alle betrokkenen een commitment van minimaal tien jaar vanaf de ingebruikname van het schip. Dan is het prettig dat Lenten Scheepvaart met Nobian Industrial Chemicals een contract van tien jaar heeft afgesloten voor het transport van zout van Delfzijl naar Rotterdam.”
Het is de voortzetting van de samenwerking, aangezien de familie Lenten via NPRC al sinds 2005 vaart voor (de voorlopers van) Nobian. Brenninkmeijer: “We hebben van dit pilotproject richting groener varen veel geleerd en zullen die kennis graag delen met andere ondernemers. Als andere binnenvaartondernemers, toeleveranciers en dergelijke zien dat het niet alleen in theorie, maar ook in de praktijk werkt, zal dat zonder twijfel ook andere partijen inspireren.”
Batterijpakketten
Ebusco is een van de bij WEVA betrokken bedrijven. Eind mei sloot het bedrijf uit Deurne een raamovereenkomst om Oechies Elektrotechniek een jaar lang te voorzien van maritieme batterijpakketten voor de binnenvaart. In eerste instantie ging het om de levering van 36 batterijpakketten en zes BMS-systemen, goed voor een capaciteit van 1.089 kWh voor het WEVA-project.
Voor Ebusco’s CEO Peter Bijvelds was dat reden om af te reizen naar de werf van Concordia Damen. Dat is best bijzonder, aangezien zijn bedrijf zich sinds 2012 toelegt op de ontwikkeling, productie en het op de markt brengen van elektrische stads- en streekbussen. Dat lukt tot nu toe aardig, want inmiddels rijden er wereldwijd zero emissie-bussen van de Ebusco. In 2021 ging het bedrijf naar de beurs.
“De mensen verklaarden me voor gek toen ik mijn plannen ruim tien jaar geleden
bekend maakte; het zou nooit werken, want een elektrische bus was immers stukken duurder dan een dieselbus”, vertelde Bijvelds. “De total cost of ownership (TCO) ofwel niet alleen de totale aanschafkosten, maar ook de kosten van de gehele economische levensduur, moesten omlaag. We hebben een transitie ingezet die drie jaar duurde en zijn nu het eerste bedrijf waarvan de TCO van onze elektrische bussen lager is dan die van dieselbussen.”
“Op 31 mei tekenden we het contract voor de maritieme batterijpakketten en die zijn aan boord van de Antonie nu al inzetbaar. Ik heb diep respect voor de onnoemelijke daadkracht van de deelnemers aan het innovatieve WEVA-project, waarmee een flinke stap is gezet naar waterstof-elektrische aandrijving in de binnenvaart. Nul-emissie is geen droom, het is een keuze.”
