Na een trage aanloop varen vrijwel alle Nederlandse binnenschippers inmiddels met AIS. AIS blijkt een stimulans voor nieuwe, innovatieve toepassingen, zoals transportplanning en communicatie in de hele transportketen of de presentatie van vrije en bezette ligplaatsen.
Een veelbelovende ontwikkeling is het integreren van een waterdicht AIS-baken in reddingsvesten. De AIS-antenne op het reddingsvest wordt actief zodra het reddingsvest in het water opengaat. Alle in de omgeving aanwezige schepen en verkeersposten zien een knipperend MOB-alarmsymbool (MOB = man overboord) op de elektronische kaart, kort daarna gevolgd door de positie van de drenkeling.
Een baken met een zendvermogen van 1 Watt (zoals nu op de markt) heeft een bereik van 2 á 5 kilometer. Op zee worden sterkere systemen gebruikt, met een bereik tot meer dan 20 kilometer.
AIS-reddingsvesten kunnen mensenlevens redden. In de scheepvaartongevallen-database van Rijkswaterstaat (SOS) staan voor de periode 1996-2014 in totaal 30 MOB-voorvallen geregistreerd met in totaal 44 slachtoffers (36 vermisten en 8 doden). Ongeveer een derde betreft de zeevaart. Aangezien de SOS-registratie niet 100% volledig is, ligt het werkelijk aantal slachtoffers vermoedelijk hoger.
Op zee neemt het gebruik van GPS-reddingsvesten rap toe. De KNRM kocht in 2014 AIS-vesten voor al haar teams. Ad van der Plas: ‘We hebben nu 250 AIS-vesten. We oefenen regelmatig en het werkt uitstekend. Gelukkig hebben we het nog niet “live” hoeven gebruiken.’
In de binnenvaart zijn de verkoopcijfers nog bescheiden. Dirk Bouma van Holland Marine: ‘De vraag groeit. We hebben er de afgelopen maanden aardig wat van verkocht.’
Robert Schneider van Alphatron: ‘Dit is een technisch betrouwbaar product waar we echt in geloven. Recent heeft een grote Rotterdamse reder AIS-vesten besteld voor al zijn bemanningsleden.’
Havenmeester Rotterdam en Kustwacht hebben hun systemen en procedures aangepast, zodat de MOB-signalen vlotter opgepakt worden. Nautisch adviseur Peter Stuurman van Rijkswaterstaat: ‘Als vertegenwoordiger van Nederland in Europees scheepvaartoverleg maak ik mij hard voor internationale standaarden voor een robuuste techniek. Dit komt de betrouwbaarheid van de AIS-reddingsvesten ten goede. Neem bijvoorbeeld het MOB-symbool. Daarvan worden er nu verschillende toegepast. Eén Europees symbool zorgt voor een betere herkenbaarheid en dus voor een betere respons op een alarmsignaal.’
Het succes van de AIS-reddingsvesten staat of valt met de betrouwbaarheid. Zo moeten de batterijen altijd stand-by zijn. De MOB-signalen moeten wél opgemerkt worden. De AIS-vesten leveren weliswaar een akoestisch signaal, maar de meeste elektronische kaartschermen hebben geen geluidsboxen. Een koppeling tussen AIS en marifoon kan technisch wel (via digital selective calling) maar is in de binnenvaart wettelijk niet toegestaan. Marleen Buitendijk van Koninklijke BLN-Schuttevaer: ‘We geloven in de potentie van deze reddingsvesten. Alarmering via beeld én geluid is het mooiste. Cruciaal is dat het reddingsvest écht gedragen wordt. Dat is in de praktijk niet vanzelfsprekend. We moeten ook beseffen dat een opgepikt signaal nog geen reddinggarantie biedt, ook omdat er geen koppeling is naar hulpinstanties. Ook al is de reactie nog zo snel, voor je het weet ben je te laat.’
‘We willen binnenkort samen met de markt bekijken waar we staan met de AIS-reddingsvesten en hoe betrouwbaar de systemen zijn. De ontwikkelingen gaan snel en de mogelijkheden worden alsmaar groter. Dat is een goede zaak.’
