Zelfs bij helder weer en goed zicht hebben wij vanaf de kust geen idee wat zich in de verte afspeelt op de windparken. Op dit moment zijn voor onze kust twee parken actief. Op zo’n 18 kilometer van de kust ligt het offshore windpark Egmond aan Zee (OWEZ). Het levert met 36 windturbines al vijf jaar lang energie aan meer dan 100.000 huishoudens. Populair gezegd: zo’n klein groepje windmolens neemt de totale energievraag van een stad als Eindhoven of Venlo voor zijn rekening. Het Prinses Amalia Windpark op 23 kilometer voor IJmuiden telt 60 molens met een gezamenlijk vermogen van 120 MW, omgerekend 125.000 huishoudens.
De vaart zit er goed in bij VEKA. (foto’s Hans Heiligers)
Op dit moment zijn er twaalf vergunningen afgegeven voor nog te bouwen windparken. Typhoon Offshore maakte afgelopen weekeinde bekend optimistisch te zijn over de financial close van het project Gemini, tot nu toe het grootste offshore windproject in de Nederlandse Noordzee. Ruim vijftig medewerkers bij Typhoon en Van Oord hebben al jaren een dagtaak aan ontwerpen, structuren en de financiering. Alleen het ontwerp vraagt vele tientallen miljoenen euro’s. Er komen 150 turbines die een gezamenlijke productie kunnen opbrengen van 2.75 TWh; die energie is goed voor 770.000 gezinnen. (1 TWh = 1 miljard kWh)
‘Animal’ Multipurpose Catamaran:
eerste serie snelle stabiele catamarans
Er is de laatste veertig jaar veel veranderd aan alles dat met windenergie te maken heeft. En dat hebben ze bij VEKA in Werkendam goed in de peiling. Het Gemini-project is nog maar het begin van de twaalf grote windparken die de eerste tijd op onze Noordzee worden gebouwd. Dit park ligt circa 56 kilometer ten noord-noordwesten van de Waddeneilanden Schiermonnikoog en Rottumerplaat. De molens, die soms een lengte van 200 meter hebben, vereisen een betrouwbare fundering met een levensduur van minimaal twintig jaar, die afhangt van de grootte van de molen, de waterdiepte en de bodemgesteldheid.
Een ponton die zich met vier poten opricht tot een installatiejacket zorgt er voor dat de buispalen tot 30 meter diep in de grond worden geheid waarop de molen wordt gemonteerd. Het wel of niet kunnen voldoen aan strakke logistieke en constructieschema’s bepaalt winst of verlies voor de eigenaar van het park. Voor de financiering van de vele honderden miljoenen kostende projecten wordt gecollecteerd bij institutionele beleggers en vermogende partijen in het Midden-Oosten. Om een dergelijke investering kosten-baten gezond te houden moeten de molens continu productief en bedrijfszeker zijn. Te late oplevering of storing tijdens de exploitatie betekent verlies van continuïteit en rendement.
Alles uit de kast
Alle leveranciers, aannemers en logistieke dienstverleners hebben daarom één gezamenlijke strategie. Ze verplichten zich om zonder vertraging hun hoogstaand kwalitatief aandeel tijdig binnen het project te leveren. En daar moet binnen alle disciplines alles voor uit de kast worden getrokken. Ook de wijze waarbij op het juiste moment mensen en materialen worden afgeleverd is essentieel en moet voldoen aan alle veiligheidseisen die wisselende weersomstandigheden daaraan stellen. Kun je met je mensen, producten en materieel voldoen aan die ongekend hoge eisen dan hoor je er bij. Niet alleen tijdens de bouw maar ook bij het onderhoud van de windmolens op de parken. Je hebt daarvoor snelle betrouwbare schepen nodig met een goede zeegang, ook bij slecht weer.
De lessenaar.
Windenergie en alles wat daarmee te maken heeft, staat bij VEKA al heel lang op de agenda. Binnen alle segmenten van de binnenvaart en shortsea is de reputatie van de onderneming stevig verankerd maar binnen de offshore-markt is voor haar nog veel vertrouwen te winnen. Toen begin dit jaar besloten werd om zich definitief op deze markt te vestigen is VEKA meteen een strategische samenwerking aangevangen met de BMT Nigel Gee, een toonaangevende engineer met een wereldreputatie in de offshore.
Ing. Robin Sijbrands van VEKA legt ons uit dat zij met BMT Nigel Gee het ontwerp van de catamaran verder hebben aangepast tot een stabiel en nauwelijks rollend schip. Het eerste dat opvalt is het strakke lijnenspel van de drijvers. Sijbrands wijst er op dat het scherpe voorschip er voor zorgt dat je daarmee niet naar beneden duikt. De opwaartse kracht blijft in stand en in samenhang met de stevige doorlopende rubberen rand met een bijzondere vorm wordt het schip ook niet van de palen gedrukt wanneer er onder stabiele druk van de jets wordt aangemeerd langs de molen.
Noodstop
VEKA stapt met deze snelle catamaran ongetwijfeld stevig binnen in de wereld van offshore supply en crew transfer. Het aluminium casco heeft een lengte van 19,40 x 7,00 meter en een (on)diepgang van 1,00 meter. Naast de drie bemanningsleden zijn er twaalf zitplaatsen voor passagiers.
In iedere drijver van de ‘Animal’ Multipurpose Catamaran zien we een MTU 8V2000 M72 van 979 pk die met de twee Hamilton Jets het schip een maximale snelheid geven van bijna 27 knopen. Dat is omgerekend ruim 50 kilometer per uur.
En bij die snelheid hebben wij in het goed geïsoleerde stuurhuis schipper Wijnand Heijns zonder stemverheffing horen zeggen dat hij van plan was om bij de eerstvolgende ton een noodstop te maken. Niet zo eentje van ‘binnen drie scheepslengtes’ die we kennen van het Haringvliet, maar een stop waarbinnen het schip binnen één scheepslengte stil ligt. Het is niet te bevatten maar we hebben het echt meegemaakt. Het is alsof er traploos een grote remparachute open ging. Van 48 tot 0 km per uur binnen 19 meter: geweldig!
Grotere catamaran
De besturing, instrumenten en de grote beeldschermen rond de lessenaar ogen indrukwekkend en zijn bovenal uiterst functioneel. Wanneer het met mensen en natte pakken druk is in het stuurhuis
krijgen de panoramaramen warme lucht via blowers. En wanneer er vorst in het spel is kan er met een druk op een knop de-icing worden ingeschakeld.
Er zijn twaalf zitplaatsen voor passagiers.
Op het voor- en achterdek kunnen probleemloos drie 10ft-containers worden geplaatst voor onderhoud en reparatie. Voor de bevoorrading van gasolie voor generatorsets heeft het schip extra bunkerruimte. Verder is er aan boord hogedrukreinigingsapparatuur om op adequate wijze af te rekenen met natuurlijke aangroei op de molen.
Rutger Bolt, manager marketing en sales van VEKA, zegt ons dat er door hen in Nederland tien catamarans per jaar kunnen worden gebouwd met een levertijd die binnen zes maanden ligt. De tweede catamaran is inmiddels in aanbouw en wordt in februari 2013 opgeleverd. Op de tekentafel in Werkendam ligt bovendien al weer een ontwerp voor een grotere catamaran. Die krijgt een lengte van 24,00 meter, nog krachtiger motoren en de mogelijkheid om ook nog eens twee 20ft-containers te vervoeren.
Ook op andere wijze is VEKA nog grootscheeps betrokken bij het project Gemini. Er wordt nog steeds veel in het groot gedacht in Werkendam. Later meer daarover.
(Hans Heiligers)
