Yevpatoria is een 2000 jaar oude Oekraïense badplaats gelegen op schiereiland de Krim aan de Zwarte Zee. Maar rond 500 voor Christus was er al sprake van een Griekse nederzetting in de buurt. Nu is het een belangrijke havenstad en kent het ondermeer een wijn-, weef- en kalksteenindustrie. En er wordt gevist. In de hoogtijdagen van de Sovjetheerschappij was het een ontspanningsoord voor partijbonzen van het communistisch regime en andere machtige Russen. De sanatoria en modderbaden zijn er nog altijd in gebruik.
Het uitzicht vanuit het torenrestaurant op de pier is bijzonder. (foto’s www.manonbruininga.nl)
Nog steeds is Yevpatoria een badplaats. Maar niet meer met die glans uit de hoogtijdagen van de USSR. Er is nog wel een boulevard met veel entertainment maar daar ligt een laagje stof op.
Niet alleen langs strand en boulevard is er vermaak. Vanuit het stadscentrum loopt er linea recta een straat zo de Zwarte Zee in waarlangs een mengeling van kermis, festival en straattheater een hoop herrie maakt. Een fraaie omgeving voor het schieten van markante plaatjes. Op de waterscheiding van kermis en strand kunnen nog foto’s worden gemaakt die nooit gemaakt zijn. Bij de plastic palmboom met een echte Zwarte Zee als achtergrond bijvoorbeeld. Of van de nieuwe auto. Of van jou met een nog fraaier vormgegeven plaatselijke schone in de armen; zij flaneert maar al te graag over het strand hier.
Nou ja: strand? Van strand is er eigenlijk weinig sprake doordat er veel zand is weggehaald. Voor gebruik in de wegenbouw bijvoorbeeld. Al vraag je je soms af of er niet te veel gaten in dat gebruikte zand zaten.
Toren
Over de boulevard langs zee kuierend loop je op een gegeven moment tegen een bouwsel aan dat wel eens een toren van een kasteel zou kunnen zijn geweest. De toren is makkelijk te vinden mocht u in Yevpatoria eens langs de boulevard willen lopen. Gewoon net zolang lopen totdat u tegen een historisch bouwwerk aan loopt.
Een meisje dat als een van de weinigen wél Engels wil spreken, laat zich overhalen om te poseren.
Misschien dat tegen die tijd wel weer een andere beheerder de boel uitbaat. Want dat er vaak van eigenaar wordt gewisseld schijnt hier eerder regel dan uitzondering te zijn. De naam van het etablissement is goed te lezen voor eenieder die het Cyrillisch beheerst. En u leest natuurlijk allemaal goed Cyrillisch, net als wij. Wij beloven u de vertaling mee te nemen de volgende keer. Want wij gaan terug, zeker en vast.
Het overblijfsel van het kasteel is in twee jaar tijd verbouwd tot restaurant. Met uitzicht op een gammele pier, de Zwarte Zee en een stenen zeereep golfbrekers die door zwemgrage gasten ook al als strand wordt gebruikt. Men kan zich met uitzicht op een bijzonder panorama uitgebreid bruin laat bakken en er een glas tot zich nemen.
Met gevulde glazen kunnen ze goed overweg hier. Je loopt in Yevpatoria goed kans ’s morgens vroeg een dorstige inwoner tegen het lijf te lopen, die jou vraagt voor een ochtend zijn drinkebroeder te willen zijn. Maar dan moet er nog wel een derde persoon bij worden gezocht. Anders kan er niet gedronken worden. Want stel dat er twee drinkers ruzie krijgen…dan kan de derde als vredestichtende scheidsrechter optreden.
Spionage
Eenmaal in de historische toren klauter je via een wenteltrap naar boven een verhoogd terras op. De bediening is er vriendelijk en de prijzen van consumpties zijn iets gekruider dan op de boulevard. Er staat een vitrine waarin taartjes en gebakjes liggen uitgestald naast wat onduidelijke waren (gelatinepuddinkjes?).
Heerlijk hoe hier in Oekraïne weinig strak georganiseerd lijkt te zijn. Een reactie op het regime dat Rusland en zijn satellietstaten driekwart eeuw in een wurggreep hield? Of gewoon het beleid van dit restaurant?
Links van het terras is het overdekte gedeelte van het etablissement. Met een bar met een uitgebreid assortiment aan drank. De manager en het bedienend personeel ogen zoals vele jongedames hier: fraai. Onze fotografe weet een meisje, dat als een van de weinigen wel Engels wil spreken, over te halen om te poseren. Na de nodige complimenten over haar uitspraak natuurlijk.
De meeste lokalen verstaan wel Engels maar durven het niet te spreken. Want zij die hier Engels spreken, kunnen Amerikanen zijn, en dus nog steeds De Vijand. En soms wordt deze van spionage beschuldigd. Voordat we hierheen liepen wees iemand op het strand naar Manons fototoestel en beschuldigde haar en het apparaat van spionage.
Dat instortingsgevaar op de pier niet denkbeeldig is, daar trekken de jongeren zich niet veel van aan. Die klimmen gewoon over het hek.
Soms duurt het decennia voordat oude gewoonten zijn afgeleerd. Helaas ten koste van tradities soms. Maar van het mondiaal oprukkende kapitalisme hebben ze hier nog geen last voorlopig. Niet overduidelijk of opzichtig in ieder geval – maar natuurlijk is er voor het oog van de camera verborgen rijkdom.
Wat de westerling vooral op zal vallen is de afwezigheid van overdaad. Yevpatoria ligt in een land van melk zonder honing. Nou ja: afgezien van het assortiment drank in het restaurant dan, en die enkele nieuwe auto op de boulevard.
Gordijntjesland
Binnen zijn het de gordijntjes die overheersen. Manon bestempelt Oekraïne liefkozend als Gordijntjesland. Binnen korte tijd lijkt ze helemaal verkikkerd op de omgeving hier. Ondanks de regelrechte rotzooi her en der, de soms schrijnende armoede, de strakke gezichten die nog altijd op bevel van het vroeger heersende juk emotieloos lijken.
Het uitzicht vanuit het torenrestaurant op de pier is bijzonder. Mede doordat deze niet bewandeld mag worden in verband met het slechte onderhoud en de kans op instortingsgevaar. Maar daar trekken de jongeren – en ook de ouderen, zo blijkt – zich niet veel van aan. Die klimmen gewoon over een hek heen. Vlak langs de mensen die aan de legale kant van het hekwerk borsjt (rode bieten-soep) zitten te eten, of op dat lager gelegen terras een kop koffie drinken.
De restaurantgasten kunnen alleen maar toekijken hoe de durfals in zwembroek van de brokkelige pier in zee springen. Om vervolgens weer terug naar de pier te zwemmen. En er is niemand die er ook maar iets van zegt dat deze weer beklommen wordt.
