De verdieping van de Rijn staat in Duitsland op de politieke agenda, maar de realisatie dreigt nu al vertraging op te lopen. Chemieconcern BASF heeft alvast zelf de nodige maatregelen genomen om herhaling van het laagwaterdrama van 2018 te voorkomen.
Dat vertelde Ralf Busche onlangs tijdens het Forum Schifffahrt/Hafen/Logistik in Duisburg. Busche geeft als Senior Vice President leiding aan de afdeling European Site Logistics Operations binnen BASF. Tijdens de lange periode van laagwater in 2018 werd meer dan ooit duidelijk hoe belangrijk de Rijnvaart is voor de BASF-fabriek in Ludwigshafen. Binnenschepen voeren het gros van de grondstoffen aan. Het lage water leidde tot knelpunten in de bevoorrading, met als gevolg productie-uitval en daarmee gefrustreerde klanten. Een herhaling van dit scenario kan BASF zich volgens Busche niet permitteren.
Waterstanden voorspellen
Het concern heeft inmiddels maatregelen genomen om beter gewapend te zijn tegen langdurig laagwater. Zo is er een waarschuwingssysteem ontwikkeld dat de waterstanden al zes weken van tevoren kan voorspellen.
“Hiermee kunnen we risico’s vroegtijdig herkennen en tackelen”, aldus Busche. Daarnaast heeft BASF timecharters afgesloten die bij laagwater meer vervoerscapaciteit garanderen. Het concern liet ook een binnenschip bouwen met een betere diepgang. Verder liggen er alternatieve vervoersconcepten klaar: via het spoor!
Volgens Busche hebben binnenvaart, industrie en logistiek in Duitsland meer politieke ondersteuning nodig. Andere sprekers waren het met hem eens. Zo zei Arndt Klocke, woordvoerder transport van Bündnis 90/Die Grünen in het parlement van Noordrijn-Westfalen, dat de vaarweg- en spoorinfrastructuur jarenlang verwaarloosd zijn. Er moet nu dringend een inhaalslag worden gemaakt op basis van een ‘faire dialoog’ tussen milieuorganisaties en industrie. Een slechts gedeeltelijke Rijnverdieping is hierbij volgens Klocke niet uit te sluiten.
Daarnaast zou de overheid meer in de vaar- en spoorwegen moeten investeren. De nadruk ligt volgens Klocke nog te veel op het wegennet. Hij hoopt dat de Green Deal tussen overheid en bedrijfsleven daar verandering in zal brengen.
Saneren en innoveren
Burkhard Landers, voorzitter van de Industrie- en Handelskamer Niederrhein, formuleerde drie concrete ideeën om de binnenvaart te sterken. Allereerst een versnelde sanering van de infrastructuur. Dit gaat volgens Landers hand in hand met het aantrekken van extra personeel voor vaarwegbeheerder WSV. Ook op Europees vlak zou er meer geld voor de binnenvaart moeten komen. Daarnaast heeft de sector volgens Landers een eigen verantwoordelijkheid door versneld te innoveren.
Contargo-manager Heinrich Kerstgens ging in op het Duitse Masterplan voor de binnenvaart. Hij noemde dit een goede eerste stap. De realisatie van het plan kan echter nog tientallen jaren duren. Kerstgens pleitte voor meer flexibiliteit om ook op de korte termijn vooruitgang te kunnen boeken. Bijvoorbeeld door het versoepelen van tijdvensters voor de overslag en door versneld te digitaliseren. Veel Duitse binnenhavens beschikken volgens Kerstgens nog niet over snelle internetverbindingen.
Corona als katalysator
Vanwege corona vond het Forum Schifffahrt/Hafen/Logistik dit jaar deels digitaal plaats. De coronapandemie heeft de Duitse economie en logistiek zwaar getroffen. Logistieke ketens werden onderbroken en markten vielen weg. Ook is gebleken dat de logistiek versneld moet digitaliseren.
Jan Zeese van scheepvaart en expeditiebedrijf neska verwacht dat het binnenvaartvervoer na de coronacrisis weer zal aantrekken. De krimp van de massagoedvolumes is echter een structurele trend. Corona en de Green Deal kunnen volgens hem een katalysator zijn voor het verduurzamen van logistieke ketens, maar hij vroeg de politiek de Green Deal in kleine stappen om te zetten om de momenteel verzwakte economie niet te overbelasten.
