VDAB financiert opleiding matroos voor werkzoekenden

Vanaf september kunnen werkzoekenden in Vlaanderen op kosten van de Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) een opleiding tot Matroos Binnenvaart volgen bij Syntra Midden-Vlaanderen. Goed nieuws voor de sector, die als gevolg van de vergrijzing zit te springen om enthousiaste zij-instromers.

Binnen het Vlaamse secundair onderwijs leidt alleen de Scheepvaartschool in Antwerpen (Cenflumarin) matrozen op. De instroom is onvoldoende om de door het Federaal Planbureau verwachte groei van de binnenvaart bij te kunnen benen.

Daarom zijn ook zij-instromers nodig, zegt John Reynaert, sectorconsulent bij het Fonds voor de Rijn- en Binnenscheepvaart, dat er samen met Syntra Midden-Vlaanderen hard aan heeft getrokken om de opleiding door de VDAB te laten erkennen. “Tot zo’n tien jaar geleden hadden we een soortgelijk opleidingstraject in Vlaanderen, maar dit is stopgezet omdat de doorstroming naar de sector te laag was. Vervolgens liepen we tegen het probleem aan dat de VDAB alleen opleidingen voor knelpuntberoepen kan financieren. Matroos is, in tegenstelling tot stuurman-schipper, tot op heden geen knelpuntberoep. Het is dan ook positief dat de VDAB nu een uitzondering maakt en voor werkzoekenden de opleidingskosten betaalt. Mensen met een uitkering kunnen deze behouden en krijgen bovendien een verplaatsingsvergoeding.”

Onbekend

Net als in andere transportsectoren loopt in de binnenvaart het tekort aan gekwalificeerd personeel op. 40 procent van de werknemers in de Vlaamse binnenvaart is ouder dan 50 jaar. De pensioensleeftijd is weliswaar onlangs opgetrokken, maar er bieden zich te weinig opvolgers aan.

Waar het wegvervoer volgens Reynaert vooral kampt met een imagoprobleem, is de binnenvaart bij het brede publiek nog onbekend. “Voor veel jongeren en volwassenen is binnenvaart een ver-van-mijn-bed-show. Er is maar één secundaire binnenvaartschool, en die zit bovendien in Antwerpen. Avondonderwijs is voor volwassenen die een job hebben maar zich willen laten omscholen vaak te belastend, en bijna onmogelijk gezien de vaartijd die moet gehaald worden.”

Het Fonds voor de Rijn- en Binnenscheepvaart, VDAB en Syntra Midden-Vlaanderen organiseerden onlangs een online informatiesessie. Van de dertig deelnemers hebben er twaalf serieuze belangstelling. De VDAB gaat hun motivatie peilen. Reynaert: “We willen voorkomen dat mensen afhaken doordat ze een foute beeldvorming hebben. Naast klassikaal onderwijs, e-learning en trainen op de simulator maakt 360 uur stage aan boord deel uit van de opleiding. Dat moet je wel willen. Kandidaat-matrozen moeten medisch in orde zijn en verantwoordelijkheid kunnen dragen over bijvoorbeeld het laden en lossen. Het is een afwisselende job, maar je moet ook bereid zijn om te schrobben en schuren. Bovendien is binnenvaart geen 9 tot 5-job. Voor mensen die niet houden van een vast stramien, is dit een stuk vrijheid.”

Dertig mentoren

De opleiding start op 21 september en wordt afgerond met een examen in het examencentrum van De Vlaamse Waterweg. Al na vier maanden kan men zijn getuigschrift op zak hebben. Voor de begeleiding tijdens de stage aan boord staat een grote groep enthousiaste schippers klaar. “Syntra Midden-Vlaanderen heeft de laatste jaren mentoropleidingen gegeven voor schippers die jongeren en zij-instromers willen begeleiden. We hebben meer dan dertig mentoren. Iedereen kan dan ook een goede matroos gebruiken.”

Als de opleiding een succes wordt en voldoende deelnemers doorstromen wordt ze met ondersteuning van de VDAB herhaald. De verwachtingen zijn hooggespannen, maar wel realistisch. “We hopen te starten met een groep van tien tot twaalf personen. Na de eerste infosessie zit dat wel snor. Op 26 augustus gaan we deze sessie herhalen. Hoe meer mensen enthousiast zijn, des te beter kunnen we selecteren. Vervolgens hopen we dat zoveel mogelijk deelnemers de opleiding afronden en aan de slag gaan in de binnenvaart. En gelijk plannen we dan een tweede sessie in het voorjaar.”

Speciaal voor de infosessie maakte Kenny, die in 2008 zelf een opleiding tot matroos volgde en nu kapitein is van een Antwerps binnenschip, een promofilmpje: