De Nederlandse materiaalwetenschapper Rik Breur is op 20 juni door het Europees Octrooibureau (EOB) uitgeroepen tot winnaar van de European Inventor Award 2019 in de categorie midden- en kleinbedrijf. Breur ontwikkelde een niet-giftige folie als afweer tegen biofouling (aangroei) op scheepsrompen en vaste bouwwerken in zee. Zijn product wordt verkocht onder de naam Finsulate Antifouling.
Zijn technologie voorkomt de aangroei van zeeorganismen, zoals algen, zeepokken en mosselschelpen. Deze zeeorganismen kunnen schade opleveren aan olie- en gasplatforms en geven schepen weerstand, wat tot een hoger brandstofverbruik leidt. Zijn milieuvriendelijke uitvinding voorkomt aangroei zonder het gebruik van schadelijke en zeewatervervuilende chemicaliën.
Corrosie
Elk jaar komt er 50.000 ton aan schadelijke chemicaliën in zee door gebruik van giftige antifouling-verfstoffen. Wetenschapper en uitvinder Rik Breur zag de negatieve gevolgen voor het milieu en was vastbesloten een groene oplossing te vinden.
Breur begon zijn loopbaan in 1996 bij TNO. Na zijn promotie aan de TU Delft in 2001 richtte de materiaalwetenschapper in 2002 het Material Innovation Centre op, om vernieuwingen op het gebied van corrosie en biofouling in gang te zetten.
Zee-egels
Breurs uitvinding komt voort uit zijn levenslange belangstelling voor biologie en passie voor duiken. Als duiker zag hij hoe zee-egels, met hun stekelige huid, vijandige organismen afweren. “De natuur is een grote bron van inspiratie voor een uitvinder. De evolutie laat zien dat de natuur altijd al allerlei oplossingen biedt, waar wij als mens van kunnen leren. Ik wilde een folie ontwikkelen met een oppervlak van stijve, stekelige microvezels, net zoals de stekels van een zee-egel. De uitdaging was het vinden van de juiste balans tussen lengte, flexibiliteit en dichtheid van de vezels. Na heel veel uitproberen werkte het vrij goed en heb ik meteen een patent aangevraagd. Dat patent was de sleutel tot de verdere bedrijfsontwikkeling; het gaf me geloofwaardigheid en heeft geholpen om investeerders aan boord te krijgen.”
Finsulate Antifouling
Het gepatenteerde materiaal bestaat uit nylon vezels, een tweecomponentenlijm op waterbasis en een zelfklevende polyester folie en wordt aangeleverd in rollen. Het zelfklevende tapijt, dat als Finsulate Antifouling op de markt is, wordt op de romp van het schip aangebracht. Dat kan door iedere scheepswerf of aanverwant bedrijf worden gedaan.
Het maakt door de loodrecht opstaande naalden ook niet uit in welke richting het tapijt wordt aangebracht. De vezels zitten zo dicht opeen dat er niets tussen kan komen. De aangebrachte bekleding vertraagt het schip niet dankzij nauwgezette hydrodynamiek en kan tot 40 procent op brandstofkosten besparen.
Jachtbouw
Rik Breur richt zich op de pleziervaart en jachtbouwsector, met de grootste markt in Europa en Noord-Amerika, maar hij heeft ook al successen geboekt in de scheepvaartindustrie. Op dit moment werkt hij nog alleen en besteedt hij bijna al het werk uit.
Hij zoekt nu commerciële zakenpartners voor logistiek en distributie, zodat hij zelf kan doen waar hij goed in is: het verder ontwikkelen van uitvindingen. Met zijn nieuwste vinding, gebaseerd op de huid van otters, verwacht hij hogere brandstofbesparingen te realiseren.
“Ik ben een uitvinder in hart en nieren”, zegt Breur. “Het gaat niet om winst maken; ik wil dat het wérkt. En het gaat mij er vooral om de gifstoffen de wereld uit te helpen.”
Uitvinders en patenten
“Geïnspireerd door de natuur en door toepassing van zijn wetenschappelijk expertise ontwikkelde Rik Breur een oplossing die zowel de maritieme sector als de leefomgeving in zee ten goede komt”, zei EOB-voorzitter António Campinos tijdens de uitreikingsceremonie in Wenen. “Breurs verhaal laat ook zien hoe het mkb zijn voordeel kan doen met het beschermen van intellectuele eigendomsrechten. Hij patenteerde zijn uitvinding al in een vroeg stadium en dat verleende hem en zijn eenmansbedrijf de noodzakelijke geloofwaardigheid bij investeerders om van zijn innovatie een bedrijf te maken.”
In de Wiener Stadthalle woonden zo’n 600 genodigden uit de wereld van het intellectueel eigendom, politiek, wetenschap, academici en zakenmensen de bekendmaking bij van de jaarlijkse European Inventor Awards. Het Europees Octrooibureau eert uitvinders uit Europa en de hele wereld met een onderscheiding voor hun uitzonderlijke innovaties, die een bijzondere bijdrage hebben geleverd aan de sociale ontwikkeling, technische vooruitgang en economische groei. De finalisten en winnaars in de vijf categorieën (Industrie, Onderzoek, MKB, Niet-EOB-landen, Lifetime Achievement) waren gekozen door een onafhankelijke internationale jury van honderden individuele en teams van uitvinders.
