De kwaliteit van het werk dat Damen Maaskant Shipyards Stellendam aflevert, staat al jaren als een paal boven water. Met de onlangs opgeleverde YE 118 Noordland bewijst de werf eens te meer dat het bekende Maaskant-casco veelzijdig is. Het ontwerp is vergelijkbaar met dat van eerder in Stellendam gebouwde kotters. Maar dit vaartuig is helemaal uitgerust voor zijn specifieke werk: het vissen op mesheften. Opdrachtgever voor dit innovatieve schip is de Nederlandse visserijcoöperatie YE 118 Noordland BV.
Er zijn meerdere innovatieve technieken toegepast op de Noordland die het schip tot de nieuwe norm maken voor de mesheftvisserij – nu en in de toekomst. Zowel voor het oogsten als voor de verwerking van de schelpdieren.
Mesheften (in de volksmond ook wel ‘scheermessen’ genoemd) en de visserij erop zijn in Nederland nagenoeg onbekend. De langwerpige schepdieren worden vooral in Zuid-Europa geconsumeerd. Het merendeel van de hier gevangen mesheften zijn dan ook voor de export bestemd.
Het casco is gebouwd op Damens werf in het Poolse Gdynia. Het 43,19 meter lange schip arriveerde in mei in Stellendam. Eind oktober was het schip klaar en konden de technische proefvaarten plaatsvinden.
Kwetsbaar
Er zijn nogal wat uitdagingen voor deze specifieke deelsector van de visserij. Het begint met de vangstmethode: die moet er voor zorgen dat het delicate product onbeschadigd aan boord komt. De mesheften zijn kwetsbaar en breken snel.
Eenmaal aan boord moeten ze levend en vers gehouden worden, wat best lastig is aangezien de mesheft een gevoelige schelpdiersoort is. Dankzij de samenwerking en kennisdeling door Damen Maaskant Shipyards Stellendam en YE 118 Noordland BV is met dit nieuwe schip aan die eisen voldaan.
Opzuigen
De Noordland heeft een nieuw pompsysteem voor het vissen van de mesheften. De diertjes worden opgezogen en dat kan tot maar liefst 20 meter diepte. De pomp is direct aangesloten op de zuigslede.
Die bevindt zich in een mand met een capaciteit van 5,5 ton. Die wordt te water gelaten en over de zeebodem getrokken met een snelheid van slechts 0,3 knopen. Een waterjet zorgt ervoor dat het zand wordt losgeblazen; vervolgens zuigt de pomp de losgekomen mesheften op.
Speciale machines, vervaardigd volgens de specifieke wensen van YE 118 Noordland BV, sorteren daarna de vangst. Gebroken en lege schelpen worden verwijderd. De gesorteerde mesheften gaan naar bewaartonnen die midscheeps staan opgesteld. Het zijn er 30 in totaal en om de vangst in optimale conditie te houden wordt het zeewater erin continu ververst. Daarvoor is een afzonderlijk pompsysteem geïnstalleerd.
Ballastsysteem
Damen Maaskant Shipyards Stellendam installeerde een ballastsysteem. Dat zorgt ervoor dat de Noordland stabieler vaart – ook bij ruwe zee. Er kan zodoende langer doorgevist worden; zelfs bij golven van 2,50 meter hoogte.
Daarnaast beschikt het vaartuig over een golfcompensatiesysteem, zoals die gebruikelijk zijn in de baggerij. Ook dat verhoogt de stabiliteit.
Geslaagd ontwerp
De proefvaarten en visproeven op zee verliepen naar wens, vertelt projectmanager Gerrie Maaskant van Damen Maaskant Shipyards Stellendam. De beoogde effecten van de verschillende innovaties bleken in de praktijk uit te pakken zoals voorzien was.
‘Dit is in meerdere opzichten een erg geslaagd ontwerp. Vergeleken met het vorige schip van de opdrachtgever is de productiecapaciteit aanzienlijk verhoogd – vooral dankzij het efficiënte vispompsysteem. De toegepaste apparatuur en procedures zorgt er ook voor dat de kwaliteit van de mesheften omhoog gaat en dat het aandeel beschadigde schelpen significant lager ligt.’
