Samen met verladers de crisis te lijf

De haven van Duisburg ziet de overslag voor de staalindustrie met 50 procent instorten, de grootste terminalexploitant ter wereld schort nieuwbouw van terminals op, zeeschepen worden opgelegd en de Maashaven ligt vol met binnenschepen waarvoor nauwelijks lading is. Het is crisis en de binnenvaart ziet de reserves met lede ogen slinken. Gezocht wordt naar oplossingen. Zo werken Kantoor Binnenvaart en ESO aan een groot samenwerkingsverband van schippers en verladers.
 
Mochten er in de sector al gedachten zijn over financiële injecties of steunmaatregelen, dan liet staatssecretaris Jan Kees de Jager van Financiën vorige week bij de CBOB-jaarvergadering weinig ruimte voor hoop. Hij sprak voornamelijk over de crisis op wereldschaal (en zijn rol daarin) maar de praktische boodschap aan de binnenvaart beperkte zich tot enkele maatregelen waar sommige schippers wel baat bij zullen hebben, maar die het kabinet in elk geval geen geld kosten.
Zo zal hij de regels voor bedrijfsopvolging vereenvoudigen. Bedrijven met minder dan tien werknemers en een omzet lager dan een miljoen euro, hoeven geen jaarrekening meer te deponeren bij de Kamer van Koophandel. Voor binnenschippers is het zeker handig dat de overheid vanaf volgend jaar de BTW in het buitenland terughaalt, zodat die hier kan worden verrekend. Vindt het vervoer plaats in opdracht van een buitenlands bedrijf, dan hoeft geen BTW meer te worden berekend door de schipper.
 
Samenwerking
In de binnenvaart wordt ook niet direct gedacht aan steunmaatregelen door de overheid. Wel kwam Kantoor Binnenvaart (KB) met het voorstel om een groot samenwerkingsverband op te richten van schippers én verladers. Erik van Toor van KB: “We denken aan een samenwerkingsverband als een duurzame oplossingsrichting. Schippers en verladers hebben er allebei belang bij dat de continuïteit van deze sector is gewaarborgd. Verladers spinnen geen garen bij een stilliggende vloot zoals nu, als mensen door de bodem zakken.”
“Wij denken dat verladers wel geneigd zijn mee te denken. Je kan wel vet op de botten hebben, maar dit is een kapitaalintensieve sector en je bent snel door je reserves heen. Een half jaar houden de meesten het nog wel vol, maar wat er daarna gebeurt weet je niet.”
Het is natuurlijk niet de eerste keer dat een samenwerkingsverband wordt genoemd als redding in een slechte markt. Als de vrachten hoog staan, komt niemand met zo’n ‘oplossing’, zullen verladers zeggen. Erik van Toor: “Noem het voortschrijdend inzicht.”

De ‘Werkgroep Economische Situatie’ – zoals het genoemd wordt bij KB – is geformeerd rond dertien binnenvaartondernemers. “We luisteren naar ideeën en als er tussen zitten met enige levensvatbaarheid, dan onderzoeken we die.”
Vorige week heeft de ESO-raad besloten dat dit een Europese werkgroep moet worden. “We willen het zo breed mogelijk maken, en daarom zijn ook CBRB en Koninklijke Schuttevaer welkom om deel te nemen. Ik denk dat veel ondernemers in grote moeilijkheden komen als er niets gebeurt. Deze tijd leent zich ervoor om concrete stappen te zetten. Maar dat lukt niet van de ene op de andere dag. Het doel is op de lange termijn meer rust te creëren. We zijn ervan doordrongen dat je met een samenwerkingsverband meer bereikt.”
Dat de binnenvaart als het echt slecht blijft gaan, het gevaar loopt af te glijden naar actievoeren, gelooft Erik van Toor niet. “Die tijd hebben we gehad. We zijn een volwassen bedrijfstak en we gaan hier volwassen mee om.”
 
“Als je een half jaar niets verdient, kom je in de problemen”
 
Erik van Toor laat niet na te wijzen op de lichtpunten. “Op de lange termijn is er natuurlijk licht aan het eind van de tunnel. Denk aan de Maasvlakte 2 en aan het Canal Seine-Nord. Maar toegegeven: die tunnel is wel erg lang.”
“Uiteindelijk komt alles wel weer goed”, zegt Kees de Vries, directeur van Koninklijke Schuttevaer. “De eerste tekenen van herstel zijn al zichtbaar. Maar dat speelt zich af in de hoofden van mensen. Ik denk dat de uitslag van de G20 vorige week ook wel helpt. Voorkomen wordt dat hele landen omvallen. Dat stemt optimistisch.”

Vet op de botten
“We zullen in de binnenvaart zeker nog deze zomer door een diep dal moeten, en in het najaar op z’n vroegst zal het weer beter gaan. Als we het in september beter doen dan in het voorjaar, mogen we in onze handen knijpen. Dit is een extreme situatie waar niemand zich op kan voorbereiden. We hebben het geluk dat er goede jaren aan vooraf zijn gegaan, waardoor er wat vet op de botten zit bij de meesten, mag je hopen. Maar als je een half jaar lang niets verdient, kom je in de problemen, dat is begrijpelijk.”
 Zo ver is het bij de meesten nog niet. “Ik hoor wel mensen die zich zorgen maken, maar ze zijn niet wanhopig.”